Khám phá người Việt đầu tiên đến nước Mỹ. Ông chính là Bùi Viện, người đỗ tú tài năm 23 tuổi, đỗ cử nhân năm 26 tuổi. Thời vua Tự Đức, Bùi Viện được xem là nhà kinh tế có tài của nước ta.
Theo sách “Hỏi đáp về mọi chuyện khoa học xă hội”, Bùi Viện là người Việt Nam đầu tiên tới Mỹ năm 1873, khi 32 tuổi.
Bùi Viện tới Mỹ bằng thuyền. Năm 1873, Bùi Viện được triều đ́nh nhà Nguyễn cử ra nước ngoài để nghiên cứu t́nh h́nh thực tế. Đầu tiên, ông đặt chân đến Hương Cảng (Trung Quốc). Sau một thời gian, ông qua nước Nhật rồi đến Mỹ.
Nơi ông đặt chân đến đầu tiên là thành phố San Francisco ngày nay. Sau đó, ông tiếp tục đến Washington một năm, được Tổng thống Mỹ Ulysses Simpson Grant đón tiếp.
Sau chuyến đi nước Mỹ trở về, ông được vua Tự Đức khen: “Trẫm với người tuy chưa có ân nghĩa mà đă coi việc nước như việc nhà, không quản ngại xa xôi, lo lắng, trời đất ắt cũng chứng minh cho". Ông được giao thành lập lực lượng thủy binh. Khi công việc đang tiến triển tốt, ông đột ngột qua đời năm 1878, khi 37 tuổi.
Bùi Viện sinh năm 1841 ở tỉnh Thái B́nh ngày nay. Ông đỗ tú tài năm 23 tuổi, đỗ cử nhân năm 26 tuổi. Dưới thời vua Tự Đức, ông được xem là nhà kinh tế có tài của nước ta.
Cùng những danh sĩ như Nguyễn Tường Tộ, Phạm Phú Thứ, Nguyễn Lộ Trạch, Bùi Viện được xem là nhà cải cách canh tân uy tín của nhà Nguyễn. Hiện nay, phường Phạm Ngũ Lăo, quận 1, TP.HCM có tuyến phố đi bộ mang tên ông - phố Bùi Viện (phố Tây).
VietBF@ sưu tầm.