Nhiều nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện với vai tṛ công tố viên đă tŕnh bản luận tội ông Trump đến Thượng viện vào chiều 25/1 (giờ Mỹ), với cáo buộc kích động nổi loạn, qua Thượng Viện vào tối Thứ Hai, 25 Tháng Giêng, để luận tội truất phế cựu Tổng Thống Donald Trump.
H́nh ảnh chín nhà lập pháp Dân Chủ đi từ Hạ Viện đến Thượng Viện đánh dấu một điểm mốc lịch sử, lần đầu tiên một cựu tổng thống bị luận tội truất phế và ông Donald Trump cũng là vị tổng thống Mỹ đầu tiên phải đối mặt với tiến tŕnh xét xử này.
Các dân biểu Hạ Viện trên đường đi qua Thượng Viện giao hồ sơ luận tội truất phế cựu Tổng Thống Donald Trump. (H́nh: Melina Mara – Pool/Getty Images)
Cách đây 12 ngày, Hạ Viện đă thông qua quyết định luận tội truất phế vị cựu tổng thống, việc giao hồ sơ sang qua Thượng Viện là một trong thủ tục chính thức trong tiến tŕnh luận tội truất phế.
Hai vị thượng nghị sĩ đứng đầu hai khối là ông Charles Schumer (Dân Chủ) và Mitch McConnell (Cộng Ḥa) đă thoả thuận bắt đầu tiến tŕnh xét xử vào ngày 8 Tháng Hai.
Khác vụ luận tội truất phế lần thứ nhất, phiên ṭa lần này tại Thượng Viện sẽ do Thượng Nghị Sĩ Patrick Leahy (Dân Chủ-Vermont) chủ tọa mà không phải là Chánh Án John Roberts, chủ tịch Tối Cao Pháp Viện (TCPV).
Hiến Pháp quy định chủ tịch TCPV chủ tọa phiên ṭa tại Thượng Viện khi người bị truất phế là tổng thống đương nhiệm, nhưng trong các trường hợp khác th́ các thượng nghị sĩ sẽ đảm nhiệm vai tṛ này, theo đài CNN.
Việc xét xử truất phế tại Thượng Viện là một phép thử để xem ảnh hưởng của cựu Tổng Thống Trump đối với đảng Cộng Ḥa.
Hơn 10 ngày trước, Thượng Nghị Sĩ McConnell nói với các cộng sự ông tin rằng những ǵ Tổng Thống Donald Trump làm đáng bị truất phế, và rằng ông hài ḷng với việc phía Dân Chủ đang truất phế nhà lănh đạo Hoa Kỳ, theo tường thuật của nhật báo New York Times.
Từ trái, Thượng Nghị Sĩ Charles Schumer (Dân Chủ-New York) và Mitch McConnell (Cộng Ḥa-Kentucky) thoả thuận tiến tŕnh xét xử bắt đầu vào ngày 8 Tháng Hai. (H́nh: Chip Somodevilla/Getty Images)
Hiện tại, các thượng nghị sĩ Đảng Cộng Ḥa đang xoa dịu những lời chỉ trích của họ đối với cựu tổng thống và né tránh những lời kêu gọi kết tội ông Trump về vụ nổi loạn tại ṭa nhà Quốc Hội khiến năm người thiệt mạng.
Ngoài việc quan tâm đến khía cạnh hợp pháp của việc luận tội truất phế một cựu tổng thống, các thượng nghị sĩ Cộng Ḥa cũng lo ngại với thành phần cử tri của đảng vẫn đang ủng hộ ông Trump.
Thượng Nghị Sĩ John Cornyn (Cộng Ḥa-Texas) lên tiếng phản đối việc luận tội truất phế một cựu viên chức với câu hỏi thách thức: “Nếu quay lại luận tội truất phế Tổng Thống Barrack Obama th́ sao?”
Tuy nhiên, một thượng nghị sĩ Cộng Ḥa khác là ông Mitt Romney (Utah) tỏ ư việc luận tội truất phế cựu tổng thống vừa măn nhiệm là hợp hiến.
“Những ǵ mà chính chúng ta đă chứng kiến, đă trải qua trước cảnh nổi loạn bắt nguồn từ những lời kích động của ông Trump, nếu không gọi đó là hành động đáng bị truất phế th́ c̣n từ ngữ nào nữa để nói.” (MPL) [kn]