Philippines cho rằng viện trợ quân sự của Mỹ chỉ như "tiền lẻ", kêu gọi Washington tăng hỗ trợ tài chính cho Manila.
"Nếu chúng ta có quan hệ chặt chẽ với một đồng minh mạnh mẽ, tôi nghĩ nó cần đi kèm với hỗ trợ tài chính lớn. Chúng ta nhận được 3,9 tỷ USD, đó có phải khoản tiền lớn không? Nó chỉ là tiền lẻ nếu so với những khoản viện trợ cho các quốc gia khác", Harry Roque, phát ngôn viên của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, nói hôm 15/2.
Phát ngôn viên Roque trích dẫn nghiên cứu của Trung tâm Stimson có trụ sở tại Mỹ, cho thấy Philippines nhận khoản tiền 3,9 tỷ USD từ Mỹ để hỗ trợ hoạt động chống khủng bố trong giai đoạn 2002-2017, so với mức 16,4 tỷ USD cho Pakistan trong cùng thời kỳ.
Lính Philippines tham gia cuộc tập trận chung với Mỹ hồi năm 2017. Ảnh: Reuters.
Đại sứ quán Mỹ tại Manila chưa b́nh luận về thông tin. Cơ quan này hồi tháng 12/2020 cho biết Philippines đang nhận nhiều viện trợ nhất từ Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương với lượng khí tài lên tới hơn 689 triệu USD.
Tổng thống Philippines từng than phiền chính phủ Mỹ không thực hiện các cam kết với quân đội nước này, như việc Manila sẵn sàng chi tiền mua tên lửa dẫn đường từ thời chính quyền cựu tổng thống Donald Trump song không được hồi đáp. Duterte tuần trước cũng yêu cầu Mỹ trả tiền nếu muốn duy tŕ Thỏa thuận Các lực lượng Thăm viếng (VFA), vốn cho phép Washington triển khai lực lượng tại nước này.
VFA là thỏa thuận được Manila và Washington thông qua năm 1998, tạo cơ sở pháp lư cho sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Philippines và hỗ trợ Hiệp ước Pḥng thủ chung, thỏa thuận khác nhằm đảm bảo hai nước sẽ hỗ trợ quân sự cho nhau trong trường hợp các vùng đô thị hoặc lănh thổ của họ ở Thái B́nh Dương bị nước ngoài tấn công.
Tổng thống Duterte năm ngoái tuyên bố hủy VFA sau khi thượng nghị sĩ Philippines Ronald "Bato" dela Rosa bị Mỹ từ chối cho nhập cảnh v́ những cáo buộc giết người không qua xét xử trong hơn hai năm giữ chức tư lệnh Cảnh sát Quốc gia Philippines, liên quan đến cuộc chiến chống ma túy.
Duterte tạm hoăn quá tŕnh hủy bỏ VFA trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát. Tuy nhiên, trong một phát biểu hồi tháng 12 năm ngoái, ông tiếp tục dọa sẽ chấm dứt thỏa thuận nếu Mỹ không cung cấp ít nhất 20 triệu liều vaccine cho Philippines.