Sau hơn hai thập kỷ, những dấu vết kỳ lạ trên bề mặt sao Hỏa trông giống như những con nhện đen cuối cùng cũng có lời giải thích.
Trong những bức ảnh vệ tinh về cực nam của sao Hỏa, các nhà khoa học phát hiện nhiều h́nh dạng màu đen kỳ lạ, có phân nhánh, hằn rơ trên bề mặt. Những h́nh ảnh rùng rợn đến mức các nhà nghiên cứu gọi chúng là "araneiforms", có nghĩa là giống nhện sau khi phát hiện ra cách đây hơn hai thập kỷ.
Với chiều ngang lên tới 1 km, những h́nh thù khổng lồ này không giống với bất cứ thứ ǵ trên Trái Đất. Trong kết quả nghiên cứu công bố trên Tạp chí Scientific Reports, các nhà khoa học đă tái tạo thành công phiên bản thu nhỏ của 'loài nhện' ở tại pḥng thí nghiệm. Để làm được điều đó, họ đă sử dụng một phiến băng carbon dioxide, hay c̣n gọi là băng khô, và một cỗ máy mô phỏng khí quyển sao Hỏa.
Khi băng lạnh tiếp xúc với lớp trầm tích nóng mô phỏng trầm tích trên Sao Hỏa, một phần của băng ngay lập tức thăng hoa, chuyển trực tiếp từ thể rắn sang thể khí, tạo thành các vết nứt trông như những con nhện nơi khí thoát ra qua băng.
Lauren McKeown, một nhà khoa học hành tinh tại Đại học Mở, Anh, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: "Thí nghiệm cho thấy rằng các mô h́nh nhện mà chúng ta quan sát được trên sao Hỏa có thể h́nh thành do băng khô thăng hoa".
Theo Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ NASA, bầu khí quyển của sao Hỏa chứa hơn 95 % CO2 và rất nhiều băng. Vào mùa đông, sương giá h́nh thành xung quanh các cực của hành tinh cũng tạo thành từ CO2.
Trong một nghiên cứu năm 2003, các chuyên gia đưa ra giả thuyết nhện đen trên sao Hỏa có thể h́nh thành vào mùa xuân khi ánh sáng Mặt trời xuyên qua lớp băng CO2 và làm nóng mặt đất bên dưới. Nhiệt độ tăng làm cho băng thăng hoa, tạo ra áp suất dưới lớp băng, khiến băng nứt ra.
H́nh ảnh về 'con nhện' tạo ra trong pḥng thí nghiệm mô phỏng môi trường giống sao Hỏa.
Nhóm nghiên cứu cũng đưa ra giả thuyết rằng khí dồn nén thoát ra qua các vết nứt tạo thành cột khí để lại các vết chân nhện ngoằn ngoèo thấy rơ trên Sao Hỏa.
Cho đến gần đây, các nhà khoa học vẫn chưa có cách nào để kiểm tra giả thuyết đó trên Trái Đất do điều kiện khí quyển rất khác biệt. Tuy nhiên, trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đă tạo ra một Sao Hỏa thu nhỏ trên Trái Đất.
Các thí nghiệm đă chứng minh rằng giả thuyết về sự thăng hoa của đá khô tạo ra dấu vết h́nh nhện là có cơ sở. Kích thước của các hạt trầm tích có như thế nào th́ băng khô vẫn luôn thăng hoa khi tiếp xúc với chúng và khí thoát ra đẩy lên trên, tạo ra các vết nứt giống như dấu chân nhện.
Theo các nhà nghiên cứu, các vết chân nhện phân nhánh nhiều hơn khi hạt trầm tích mịn hơn và phân nhánh ít hơn khi hạt thô hơn.
Mặc dù chưa chắc chắn, nhưng những thí nghiệm này cung cấp bằng chứng vật lư đầu tiên cho thấy cách thức h́nh thành nên 'nhện' trên sao Hỏa.
VietBF @ Sưu tầm