Tiếp tục bác yêu sách hàng hải của Bắc Kinh ở Biển Đông, Mỹ cảnh báo sẽ phản ứng nếu Trung Quốc tấn công Philippines ở vùng biển này.
"Không nơi nào trật tự hàng hải dựa trên luật lệ bị đe dọa nghiêm trọng hơn ở Biển Đông", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết trong tuyên bố hôm 11/7. Blinken đồng thời cáo buộc Trung Quốc tiếp tục "cưỡng ép và hăm dọa các quốc gia ven biển Đông Nam Á, đe dọa tự do hàng hải tại tuyến đường biển toàn cầu quan trọng này".
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken dự cuộc họp ở thủ đô Washington hôm 1/7. Ảnh: AFP.
Thông điệp cứng rắn được Blinken đưa ra nhân kỷ niệm 5 năm ngày Ṭa Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết bác yêu sách hàng hải của Trung Quốc ở Biển Đông, trong vụ kiện do Philippines đệ tŕnh.
Trước lần kỷ niệm năm ngoái, chính quyền tổng thống Donald Trump cũng ra tuyên bố ủng hộ phán quyết, nói rằng ngoài vùng biển mà Trung Quốc được công nhận về luật quốc tế, Washington coi tất cả yêu sách hàng hải của Bắc Kinh ở Biển Đông là bất hợp pháp.
Tuyên bố của Blinken tái khẳng định quan điểm này, vốn được Mike Pompeo, ngoại trưởng thời Trump, đưa ra năm 2020.
"Mỹ tái khẳng định lập trường ngày 13/7/2020 liên quan các yêu sách hàng hải ở Biển Đông", Blinken cho hay, đề cập tuyên bố năm ngoái của Pompeo. "Chúng tôi cũng tái khẳng định một cuộc tấn công vũ trang nhằm vào các lực lượng vũ trang, tàu hoặc máy bay quân sự của Philippines ở Biển Đông sẽ kích hoạt các cam kết pḥng thủ chung của Mỹ".
Điều IV Hiệp ước Pḥng thủ chung Mỹ - Philippines năm 1951 yêu cầu hai nước hỗ trợ lẫn nhau trong trường hợp một bên bị tấn công.
Trước tuyên bố của Pompeo, chính sách của Mỹ là nhấn mạnh rằng tranh chấp trên biển giữa Trung Quốc và các nước láng giềng phải được giải quyết một cách ḥa b́nh thông qua cơ chế trọng tài do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn. Mỹ tiếp tục duy tŕ thái độ trung lập, nhưng nhiều lần tuyên bố bác bỏ yêu sách của Trung Quốc và thường xuyên tiến hành hoạt động tự do hàng hải ở Biển Đông để thách thức các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh.
Trung Quốc đă phản ứng giận dữ với tuyên bố của chính quyền Trump và có khả năng sẽ phản ứng tương tự với tuyên bố mới nhất từ chính quyền Tổng thống Joe Biden.
"Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc tuân thủ các nghĩa vụ theo luật pháp quốc tế, chấm dứt hành vi khiêu khích và thực hiện các bước để trấn an cộng đồng quốc tế rằng họ cam kết tuân thủ trật tự hàng hải dựa trên luật lệ, tôn trọng quyền của tất cả các nước lớn nhỏ", Blinken nhấn mạnh.
Trung Quốc không tham gia vụ kiện của Philippines và cũng bác bỏ phán quyết của PCA. Nước này liên tục t́m cách củng cố yêu sách chủ quyền phi pháp ở Biển Đông bằng cách bồi đắp, quân sự hóa trái phép các đảo nhân tạo tại khu vực.
Tuyên bố mới nhất của Mỹ được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng về nhiều vấn đề, gồm đại dịch Covid-19, Đài Loan, Hong Kong, Tây Tạng, cũng như vấn đề thương mại.
VietBF@sưu tập