[Romano]

Hiện nay trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin về công dụng đặc trị COVID-19 của thuốc steroid đối với tất cả tình trạng bệnh. Tuy nhiên, nhiều bác sĩ đã phải lên tiếng cảnh báo mức độ nguy hiểm đối với việc lạm dụng thuốc này.Thông tin từ Trung tâm quốc gia về thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc (National di & adr Centre) cho biết, vào tháng 6 năm 2020, báo cáo sơ bộ từ thử nghiệm lâm sàng Recovery đã chứng minh lợi ích khi điều trị 10 ngày bằng dexamethason có khả năng làm giảm tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân COVID-19 nhập viện.

Có nghĩa là những bệnh nhân cần phải thở oxy, thở máy thì sử dụng thuốc này sẽ có hiệu quả, còn bệnh nhân chưa cần thở oxy mà cho sử dụng thuốc này thì tỷ lệ tử vong có xu hướng tăng cao hơn.

Theo nghiên cứu, Steroid có liên quan đến việc làm chậm quá trình thanh thải virus trong bệnh viêm phổi do MERS và SARS và với kết quả lâm sàng tồi tệ hơn ở bệnh viêm phổi do cúm.

Tuy nhiên, các tài liệu chăm sóc quan trọng gần đây chỉ ra lợi ích tiềm năng của steroid ở một số bệnh nhân bị hội chứng suy hô hấp cấp tính, dẫn đến giả thuyết rằng steroid có thể có vai trò trong việc kiểm soát viêm phổi COVID-19 nặng (Lancet Resp Med 2020; 8: 267).

Ngoại trừ trong phục hồi, các phát hiện về lợi ích của steroid trong quản lý COVID-19 là không đáng kể hoặc tiêu cực, có thể do kích thước mẫu nhỏ hơn hoặc do lựa chọn phác đồ steroid.

Những phát hiện này sẽ dẫn đến sự không chắc chắn giữa các bác sĩ lâm sàng chăm sóc cho những bệnh nhân này. Thiết kế được lên kế hoạch trước của prospero là một sức mạnh mang lại sự yên tâm trong việc tìm kiếm lợi ích từ steroid trong COVID-19 nghiêm trọng.Tóm lại, những bệnh nhân COVID-19 được hưởng lợi từ steroid là những bệnh nhân bị bệnh nặng. Việc lựa chọn chế độ steroid ít chắc chắn hơn: Do chế độ dexamethasone có mối tương quan thống kê mạnh hơn với việc giảm tỷ lệ tử vong hơn các chế độ khác, nó là chế độ được ưu tiên.

Dữ liệu về các phác đồ khác không được kết luận, có thể do cỡ mẫu nhỏ hơn. Đáng chú ý, các phát hiện không ủng hộ việc sử dụng steroid ở những bệnh nhân ít nghiêm trọng hơn, những người chiếm phần lớn trong số các bệnh nhân COVID-19.

PGS. TS Phạm Duệ, nguyên giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, muốn sử dụng thuốc steroid phải có chỉ định của bác sĩ! Nó có chỉ định trong điều trị "bão cytokine..." (được hiểu là hiện tượng tăng đột ngột không kiểm soát một lượng lớn các cytokines được tiết ra từ các tế bào thuộc hệ thống miễn dịch do bị kích thích bởi nhiều tác nhân khác nhau, đặc biệt là trong nhiễm trùng và phản ứng của cơ thể chống lại sự tấn công của virus), trong bệnh do virus SARS-CoV-2 gây nên.

"Nếu dùng thuốc không đúng chỉ định (dùng sớm, tràn lan), nó có rất nhiều tác dụng phụ trong đó có cả ức chế miễn dịch của cơ thể, dẫn đến bệnh nặng thêm do cơ thể mất sức đề kháng, virus có thể nhờ thế mà nhân lên nhanh nhiều hơn, lại có thể bội nhiễm thêm vi khuẩn, dẫn đến tử vong nhanh hơn", BS Duệ khuyến cáo.