"Liên minh Phương Bắc" là lực lượng đă trực tiếp đánh quỵ Taliban, giải phóng Thủ đô Kabul dưới hỏa lực hỗ trợ của Mỹ và đồng minh vào năm 2001.
Pháo đài cuối cùng ở Afghanistan
Chỉ có một con đường độc đạo vào và ra Thung lũng Panjshir, một trong những tỉnh nhỏ nhất trong số 34 tỉnh của Afghanistan , cách thủ đô Kabul 65 km về phía đông bắc .
Tại địa điểm đặt chốt kiểm soát, con đường thu hẹp lại chỉ khoảng 6 mét - vùa đủ để 2 xe tải nhỏ vượt tránh một cách chậm răi. Điều này đồng nghĩa với việc một đoàn xe cơ giới di chuyển tại đây sẽ chỉ đi được thành một hàng.
Những ngọn núi đá dốc đứng ở xung quanh thung lũng hơn cao hơn 600 mét và cần phải rất tinh mắt để phát hiện ra những tay súng bắn tỉa nằm giữa những đỉnh núi lởm chởm.
Và đây là pháo đài cuối cùng chống lại sự cai trị của Taliban ở Afghanistan, những kẻ đă tiến chiếm phần lớn Afghanistan bao gồm cả thủ đô Kabul trong những tuần qua.
Các tay súng Afghanistan tiến hành một cuộc biểu dương lực lượng và vẫy cờ Liên minh Phương Bắc tại Panjsir ít giờ trước.
Panjshir, có nghĩa là "5 con sư tử" trong tiếng Ba Tư rơ ràng là một pháo đài tự nhiên. Và mặc dù thung lũng nằm gần Kabul, nhưng không có bất kỳ lực lượng nào từng chiếm được nơi này bằng vũ lực.
Các lănh đạo Panjshir luôn nói rơ rằng thung lũng này là một phần của Afghanistan theo nghĩa riêng của nó và ngày nay, có thể đây là tất cả những ǵ c̣n lại của Afghanistan .
Taliban đă không cố gắng tiến chiếm nơi này và một nguồn tin trong các lănh đạo Panjshir cho biết người dân địa phương không lo lắng về bất kỳ cuộc xâm lược nào có thể xảy ra:
"Tất cả những ǵ họ (Taliban) có thể làm là quan sát".
Một Massoud mới
Không có biểu tượng nào có thể so sánh về tinh thần chiến đấu và độc lập mà các lănh đạo của Panjshir đă t́m cách thể hiện hơn Ahmad Shah Massoud, một chỉ huy quân sự từng chống lại cả Liên Xô lẫn Taliban (trong Liên minh Phương Bắc) thường được gọi là "Sư tử của Panjshir".
Hai ngày trước sự kiện 11/9/2021, Massoud đă bị thành viên Al-Qaeda - những kẻ đóng giả làm phóng viên của Al Jazeera ám sát bằng một quả bom giấu trong máy ảnh ở Tunisia.
Cho tới thời điểm hiện tại, Ahmad Shah Massoud vẫn là một nhân vật gây tranh căi ở Afghanistan.
Trong cuộc nội chiến vào những năm 1990, người của ông bị nghi ngờ phạm tội ác chiến tranh nhưng câu chuyện thần thoại đă lớn dần lên xung quanh chiến tích Massoud.
Những bức chân dung của ông có mặt khắp nơi ở Kabul và nhiều vùng khác của đất nước và ông cũng đă được chính phủ Afghanistan truy phong là Anh hùng dân tộc.
Chiếc áo choàng của Ahmad Shah Massoud đă được con trai ông Ahmad Massoud - người đă được huấn luyện quân sự, lấy bằng đại học và thạc sĩ về quân sự và chính trị tại Anh - khoác lên ḿnh.
Đoạn phim lan truyền trên mạng xă hội cho thấy Ahmad Massoud đă trở lại thung lũng ngay sau khi thủ đô Kabul thất thủ, hứa sẽ chỉ huy một cuộc kháng chiến chống Taliban và duy tŕ những ǵ c̣n lại của hiến pháp Afghanistan.
Hành động của Massoud "con" hiện cũng nhận được hậu thuẫn bởi Phó Tổng thống Afghanistan Amrullah Saleh.
Hôm 17/8, ông Saleh đă viện dẫn hiến pháp Afghanistan để ra tuyên bố về việc ḿnh là Tổng thống lâm thời:
"Trong trường hợp Tổng thống vắng mặt, bỏ trốn, từ chức hoặc qua đời, Phó Tổng thống thứ nhất sẽ trở thành Tổng thống lâm thời". Tôi hiện đang ở trong nước và là Tổng thống lâm thời hợp pháp".
Ông Ahmad Massoud trong cuộc vận động các thủ lĩnh địa phương Panjshir tham chiến vào ngày 17/8.
Bước đi tiếp theo là ǵ?
Theo Sputnik, lực lượng của Phó Tổng thống Afghanistan Amrullah Saleh đă tái chiếm được vùng Charikar trực thuộc tỉnh Parwan, phía bắc Kabul và phía tây Panjshir từ tay Taliban vào cuối ngày 18/8.
Trước đó, các tay súng nổi dậy cũng đă đẩy lui Taliban ở Tỉnh Daikundi.
Những người ở Panjshir đang cố gắng tích tụ sức mạnh nhanh nhất có thể để sẵn sàng cho các trận đánh sắp tới.
Một nguồn tin cho biết: "Khi Kabul thất thủ, những người ở Panjshir đă đưa trực thăng tấn công và xe bọc thép từ các tỉnh khác vào thung lũng. Một số chỉ huy Lực lượng Đặc biệt Afghanistan, những người từ chối đầu hàng Taliban cũng đă có mặt tại đây".
Ahmad Massoud cũng đă ra tuyên bố thu nhận người tị nạn từ những nơi khác trên đất nước, miễn là họ có thể vượt qua sự kiểm soát của Taliban và đi vào con đường đến thung lũng.
"Tổng thống lâm thời" Saleh có thể đang ở Panjshir, nhưng hoàn cảnh khiến ông không khác ǵ một tổng thống lưu vong. Trên bản đồ kiểm soát lănh thổ ở Afghanistan, Panjshir xuất hiện như một ḥn đảo bị kẻ thù bao vây tứ phía.
Taliban đă củng cố quyền lực của ḿnh tiếp quản tất cả các cơ quan của đất nước và bắt đầu các cuộc đàm phán với các nước láng giềng của Afghanistan - hầu hết đều cho biết họ sẽ thiết lập quan hệ chính thức với lực lượng nà.
Điều này có nghĩa là những người ở Panjshir - trong các cuộc nội chiến trước đây đă dựa vào sự hỗ trợ của nước ngoài và chủ yếu từ Iran, Ấn Độ và Phương Tây - đang bị cô lập hơn bao giờ hết.
Một cựu quan chức cấp cao của chính phủ Afghanistan hiện đang sống ở nước ngoài cho rằng mặc dù Panjshir có thể tiếp tục nắm giữ thung lũng vô thời hạn, nhưng không rơ họ sẽ có thể duy tŕ bế tắc chính trị hiện tại trong bao lâu.
Mặc dù việc tấn công Panjshir có thể sẽ trở thành một địa ngục của Taliban, nhưng về bản chất những người đang lănh đạo ở Panjshir không thể măi ngồi ngoài cuộc đối thoại.
Cựu quan chức này cho biết Taliban cuối cùng sẽ cố gắng lôi kéo những người ở Panjsir tham gia chính phủ và áp lực từ các nước láng giềng của Afghanistan về một "chính phủ đoàn kết" cuối cùng có thể buộc họ phải nhượng bộ.
Có thể thấy ở quá khứ, những người Panjshir có vị thế gần như huyền thoại trong lịch sử quân sự của Afghanistan, nhưng hiện tại vị trí thực tế của họ bấp bênh hơn bao giờ hết.
Theo một nguồn tin của The National News, các lănh đạo ở Panjshir đă gửi một thông điệp tới Taliban rằng "Hăy thành lập một chính phủ toàn diện. Trong thời gian chờ đợi, đừng cố vào thung lũng".
VietBF @ Sưu tầm