Theo như các dự luật hiện đang bị đ́nh lại tại Thượng Viện, v́ phải có được sự ủng hộ của một đa số áp đảo, với 60/100 phiếu bầu, theo quy tắc “Filibuster”, th́ văn bản mới được thông qua, sau khi Tổng thống Joe Biden đến Atlanta, bang Georgia, hôm qua 11/01/2021, để cổ vũ cho các dự luật bảo đảm quyền bầu cử.
Tổng thống Joe Biden phát biểu tại Đạihọc Atlanta, bang Georgia về cải cách bầu cử Mỹ ngày 11/01/2022. AP - Patrick Semansky
Theo AFP, nhiều bang miền nam, trong đó có bang Georgia, đă tiến hành cải cách luật bầu cử gây khó khăn cho việc bỏ phiếu của các cộng đồng thiểu số, đặc biệt là người Mỹ da đen, vốn đại đa số bỏ phiếu cho đảng Dân Chủ. Chính quyền Biden muốn chống lại các cải cách này, nhưng bất lực do không hội đủ đa số 60/100 tại Thượng Viện.
Ông Biden đă chọn thành phố Atlanta mang tính biểu tượng với nước Mỹ, quê hương của cố mục sư Martin Luther King thủ lĩnh tinh thần của cuộc tranh đấu v́ các quyền công dân của người Mỹ, để thông báo về đề nghị đặc biệt này, với hy vọng thuyết phục được toàn bộ các thượng nghị sĩ Dân Chủ bác bỏ quy tắc đang gây cản trở việc thông qua luật.
Tại Thượng Viện Mỹ, người ta gọi đó là “Filibuster”. Cụ thể là quy định việc thông qua luật phải có được một đa số áp đảo 60 phiếu, thay v́ đa số quá bán 51 phiếu. Mục tiêu chính thức là để cổ vũ cho việc đạt được các thỏa hiệp lưỡng đảng.
Trên thực tế, quy tắc Filibuster thường được sử dụng để chôn vùi các dự luật. Đó là trường hợp của hai dự luật bảo đảm điều kiện bỏ phiếu và quyền bầu cử (“John Lewis Voting Rights Advancement Act” và “Freedom to vote Act”), chống lại các luật được đưa ra tại nhiều bang nhằm giới hạn việc bỏ phiếu, đặc biệt đối với các cộng đồng thiểu số.
Tổng thống Joe Biden đă tới thành phố Atlanta, cái nôi của phong trào tranh đấu v́ các quyền dân sự của Mỹ, quê hương của cố mục sư Martin Luther King, để yêu cầu một ngoại lệ.
Tổng thống Biden nói: “Hôm nay, tôi khẳng định rơ ràng một điều là, để bảo vệ nền dân chủ của chúng ta, tôi ủng hộ việc thay đổi các quy tắc tại Thượng Viện, chừng nào điều này là cần thiết, để ngăn chặn việc một thiểu số các thượng nghị sĩ ngăn chặn các sáng kiến liên quan đến quyền bỏ phiếu. Khi vấn đề là để bảo vệ nguyên tắc đa số quyết định tại Mỹ, th́ đa số phải quyết định về việc này tại Thượng Viện của nước Mỹ. Tôi đưa ra đề nghị này sau khi đă cân nhắc kỹ lưỡng, bởi quyền bỏ phiếu chính là quyền căn bản nơi xuất phát của mọi quyền khác”.
Phát biểu này của ông Joe Biden nhắm vào các thượng nghị sĩ Cộng Ḥa ngăn chặn các dự luật, nhưng có thể chủ yếu là để nhắm vào các thượng nghị sĩ Dân Chủ, mà nhiều người trong số họ đang c̣n lưỡng lự trước việc thay đổi các quy tắc bỏ phiếu tại Thượng Viện. Nhắm vào các thượng nghị sĩ Dân Chủ để yêu cầu họ nhận lănh trách nhiệm của ḿnh trước hậu thế .
Tổng thống Joe Biden đă mạo hiểm khi yêu cầu băi bỏ quy tắc “Filibuster” lâu đời này. Đề nghị của tổng thống Biden để có hiệu lực phải được toàn bộ 50 thượng nghị sĩ Dân Chủ thông qua, trong lúc nhiều nghị sĩ lưỡng lự bởi quy tắc Filibuster cho phép hai đảng duy tŕ đối thoại. Tuy nhiên, theo AFP, tổng thống Biden cũng đang đứng trước áp lực lớn của các cử tri Dân Chủ, trong bối cảnh tỉ lệ được ḷng dân của ông Biden xuống rất thấp, và nước Mỹ sắp bước vào cuộc bỏ phiếu Hạ Viện giữa kỳ, vào mùa thu tới.
Phong trào tranh đấu v́ các quyền công dân tại Mỹ kiên quyết đ̣i hỏi cải cách bầu cử để bảo đảm quyền bỏ phiếu cho các nhóm thiểu số. Chủ tịch của NAACP, hiệp hội bảo vệ các quyền công dân, Derrick Johnson, khẳng định bảo vệ quyền bỏ phiếu không thể chỉ được coi là một ưu tiên, mà là “ưu tiên số một”.