Theo như Bộ Tư pháp có nhiều khả năng sẽ truy tố cựu Tổng thống Donald Trump tội t́m cách đảo ngược kết quả bầu cử 2020, kích động tấn công Điện Capitol ngày 6 tháng 1, và như vậy sẽ gây vang dội chính trị lớn trước bầu cử tổng thống 2024.
Các nhà lập pháp Dân chủ cho hay, họ không có thông tin nội bộ về những ǵ có thể xảy ra ở Bộ Tư pháp, trong khi Tổng trưởng Merrick Garland là người sẽ bảo đảm bất cứ cuộc điều tra nào cũng phải đúng theo nguyên tắc, luật lệ.
Nhưng họ cũng cho rằng, Garland trên thực tế rất ít tỏ dấu hiệu liệu Bộ Tư pháp có cân nhắc truy tố ông Trump hay không không có nghĩa cựu Tổng thống sẽ không bị cáo buộc.
Trước sức nặng những bằng chứng công khai, các nhà lập pháp Dân chủ nghĩ rằng, Trump đă phạm những tội liên bang.
Nhưng Dân chủ Thượng viện cũng cảnh báo, Garland cần phải tiến hành một cách thận trọng. Bất cứ truy tố nào không kết tội được Trump cũng đều có rủi ro sẽ trở thành thảm hoạ và có thể minh oan cho ông ta, như báo cáo kết luận điều tra “hàng hai” của cựu Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller được cựu Tổng thống và đồng minh tuyên bố giải tội cho ông ta một loạt những cáo buộc.
Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal (Dân chủ – Connecticut) cho hay, rơ ràng những ǵ ông Trump làm trong những ngày dẫn đến bạo động và trong ngày tấn công Quốc hội 6/1 đều “nằm trong phạm vi những ǵ đang được điều tra và có lẽ tội ác.”
Thượng nghị sĩ Tim Kaine (Dân chủ – Virginia) cho rằng, quyết định có nên cáo buộc ông Trump hay không hoàn toàn phụ thuộc vào công tố viên tại Bộ Tư pháp. Mặc dù ông tin, hành động của cựu Tổng thống trước và trong ngày 6 tháng 1 đă vi phạm luật liên bang. “Họ có tất cả mọi chứng cớ trong tay,” nhà lập pháp nói. Kaine tin rằng, nhà chức trách liên bang đang cân nhắc nghiêm túc những cáo buộc chống lại cựu Tổng thống, mặc dù ông không có bất cứ thông tin nội bộ nào từ Bộ Tư pháp.
“Tôi nghĩ bất cứ ai được chứng minh đă đóng vai tṛ trong việc lên kế hoạch tấn công ngày 6 tháng 1 đều nên bị truy tố, không chỉ những người đập cửa kiếng, xông vào văn pḥng tôi và văn pḥng những người khác,” Thượng nghị sĩ Sherrod Brown (Dân chủ – Ohio) nói. “Đây là tội phản quốc, người ta t́m cách đảo ngược kết quả bầu cử bằng những phương tiện bạo lực.”
Khi được hỏi, liệu Trump có vi phạm luật hay không, Brown cho biết, ông sẽ không nói cựu Tổng thống có tội hay không trước khi nh́n thấy chứng cớ, nhưng “có nhiều chứng cớ cho thấy ông ta đồng loă.”
Cựu Tổng thống hiện đang đối mặt với những mối đe doạ cấp tiểu bang.
Tại Georgia, Biện lư quận Fulton Fani Willis (Dân chủ) vào cuối tuần qua tuyên bố, bà đang có ư định yêu cầu đại bồi thẩm đoàn đặc biệt tống trát đ̣i để thúc đẩy cuộc điều tra về trao đổi của ông Trump với Chánh thư kư tiểu bang Brad Raffensperger (Cộng hoà). Quyết định có truy tố h́nh sự ông Trump hay không sẽ được đưa ra trong 6 tháng tới.
Trump cũng bị Biện lư quận Manhattan và Văn pḥng Tổng Biện lư New York Letitia James (Dân chủ) điều tra h́nh sự gian lận ngân hàng và bảo hiểm.
Các nhà lập pháp Dân chủ để mắt đến những cuộc chiến pháp lư này, nhưng họ quan tâm nhiều hơn đến việc liệu Bộ Tư pháp cũng sẽ mang thẩm quyền pháp lư của họ chống lại cựu Tổng thống hay không.
Garland gần 2 tuần trước trêu ngươi Dân chủ khi tuyên bố sẽ truy tố những kẻ chịu trách nhiệm ở bất cứ mức độ nào. “Bộ Tư pháp cam kết buộc tất cả những kẻ đă gây ra ngày 6 tháng 1, ở bất cứ mức độ nào, phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, cho dù họ có mặt ngày hôm đó, hay chịu trách nhiệm h́nh sự đối với vụ tấn công vào nền dân chủ của chúng ta. Chúng tôi sẽ theo đuổi sự thật đến cùng,” Tổng trưởng Tư pháp nói.
Một Thượng nghị sĩ Dân chủ dấu tên bày tỏ, nhiều nhà lập pháp tin rằng, Trump vi phạm luật khi t́m cách gián đoạn thủ tục chứng nhận kết quả bầu cử của Biden. Tuy nhiên, nhà lập pháp cảnh báo, thắng được truy tố tại toà không dễ tí nào, và Trump sẽ t́m cách làm mất uy tín bất cứ truy tố nào nhắm vào ông ta, gọi đây là cuộc săn lùng phù thuỷ mang động cơ chính trị.
Giới chuyên viên pháp lư cũng chia rẽ trong vấn đề hồ sơ Garland đang thâu thập chứng cớ chống lại ông Trump mạnh mẽ như thế nào. Hương Giang