Theo như chính quyền Ukraina và theo nhiều lời chứng, hôm đó đã có khoảng 300 thiệt mạng trong số những thường dân trú ẩn trong nhà hát bị quân đội Nga ném bom, vì vậy vụ quân đội Nga tấn công nhà hát Mariupol ngày 16/03/2022 làm hàng trăm thường dân thành phố cảng miền nam Ukraina thiệt mạng cho đến nay vẫn khiến công luận phẫn nộ.
Cảnh bên trong nhà hát bị oanh tạc ở Mariupol. Ảnh chụp ngày 07/04/2022. REUTERS - ALEXANDER ERMOCHENKO
Giờ đây, khi đang dần chiếm được toàn bộ Mariupol, quân đội Nga cử người dẫn các nhà báo đến thăm hiện trường và giải thích chính quân đội Ukraina mới là thủ phạm.
Từ Mariupol, ngày 13/04/2022, thông tín viên Anissa El Jabri, gửi về bài tường trình :
Những tiếng bom đạn ầm ầm đã dần xa trung tâm thành phố Mariupol và quân Nga nói với chúng tôi là địa điểm nhà hát Mariupol đã an toàn và chúng tôi có thể đến đó. Một lính Nga dẫn các nhóm nhà báo, mỗi nhóm vài người, đến nhà hát và chỉ cho chúng tôi xem cụ thể từng khu vực, ở tầng trệt, ở các tầng trên.
Người lính này chỉ cho chúng tôi những thứ mà anh ta nói là chứng minh cho sự hiện diện của binh lính Ukraina trong nhà hát. Nào là khẩu súng kalachnikov gần một cửa sổ với góc bắn rộng hướng ra quảng trường và các tòa nhà xung quanh, nào là những tài liệu chính thức dưới nền nhà mà anh ta giải thích là thuộc về một tiểu đoàn của Ukraina và khi đó có các thường dân đang tụ tập.
Đến chỗ sân khấu, người lính Nga này nói : « Đây rất giống như một vụ nổ từ bên trong nhà hát. Sức ép từ vụ nổ chắc chắn là từ sân khấu hướng lên cao, phá hủy các tầng trên. Sau vụ nổ, một đám cháy bùng lên. Rất tiếc là dân chúng sẽ nói với quý vị là có rất nhiều thường dân ở đây vào thời điểm xảy ra vụ nổ, rằng họ ẩn náu để tránh các vụ không kích. Khi vụ nổ xảy ra, một đám cháy đã bùng lên và các mảnh vỡ, đống nổ nát đã ụp xuống chỗ thường dân ẩn náu ».
Cách giải thích như trên là theo hướng mà Matxcơva vẫn cáo buộc Kiev kể từ đầu cuộc xung đột đến nay, theo đó quân đội Ukraina sử dụng thường dân làm lá chắn, đổ trách nhiệm cho quân đội đối phương về những thiệt hại nhân mạng nặng nề của thường dân.
Liên quan đến các vụ thảm sát thường dân ở Bucha, gần thủ đô Kiev, nơi có tổng cộng hơn 400 xác chết của thường dân được phát hiện sau khi quân Nga rút đi hồi cuối tháng 3, tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 12/04/2022 khẳng định đó chỉ là « giả mạo ». Theo AFP, khẳng định trên được tổng thống Nga đưa ra trong cuộc họp báo nhân cuộc gặp với đồng nhiệm Belarus Alexandre Loukachenko tại sân bay vũ trụ Vostotchny, vùng Amur.