T́nh h́nh giao tranh trên thực địa hiện tại đang không có lợi cho chính quyền Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Những mục tiêu mà ông Zelensky đặt ra có thể không thực hiện được, theo kết luận từ cuộc họp kín mới diễn ra gần đây của tổ chức phi chính phủ Anh Chatham House.
Cuộc họp mới đây, có sự tham gia của các cựu sỹ quan, các chuyên gia, các học giả từng làm việc trong các chính quyền Tổng thống Mỹ, từ thời Tổng thống Donald Reagan cho tới gần đây là cựu Tổng thống Donald Trump. Theo nguyên tắc của tổ chức Chatham House có trụ sở tại Anh, danh tính của những người tham gia cuộc họp được giữ kín.
Theo nội dung cuộc họp, vấn đề Ukraine đang gặp phải là thiếu binh sĩ được đào tạo đầy đủ, cũng như thiếu đạn dược. Các chuyên gia và học giả hầu hết cho rằng, Ukraine hứng chịu tổn thất trong xung đột tương đương 2/3 so với Nga. Nhưng Nga có nền công nghiệp quốc pḥng mạnh mẽ hơn, dân số lớn hơn nhiều so với Ukraine nên tổn thất về khí tài và thương vong trong giao tranh là điều Nga có thể bù đắp.
Ngược lại, Ukraine đang đối mặt với những tổn thất không thể bù đắp về nhân lực. Theo một báo cáo trong cuộc họp, gần như toàn bộ lực lượng Ukraine được NATO đào tạo trong giai đoạn năm 2014 cho đến trước xung đột năm 2022 đă thiệt mạng hoặc không c̣n khả năng chiến đấu hiệu quả.
Đầu tháng 3, báo Mỹ Newsweek đưa tin, Ukraine đang trong đợt tuyển quân rầm rộ. "Ukraine rơ ràng đă tăng cường các hoạt động huy động thêm nhân lực cho quân đội trong hai tháng đầu năm nay", báo Mỹ cho biết.
Báo cáo trong cuộc họp gần đây của tổ chức Chatham House cho biết, Ukraine không đến mức rơi vào cảnh thiếu binh sĩ, nhưng chất lượng quân nhân và sỹ quan đang ngày càng giảm v́ thương vong trong giao tranh.
Nh́n chung, một cuộc chiến tiêu hao càng kéo dài, Ukraine càng tỏ ra hụt hơi so với Nga. Báo cáo trong cuộc họp nêu ví dụ về một tiểu đoàn chiến đấu Ukraine mất 600 người vào tháng 1/2023. Thêm 700 binh sĩ được bổ sung cho đơn vị, nhưng đến tháng 2, lại có thêm 800 người trong tiểu đoàn này thiệt mạng. Ước tính tỉ lệ tổn thất của tiểu đoàn là 60% trong 2 tháng.
Về khả năng Ukraine mở đợt phản công vào mùa xuân, các chuyên gia nhận định, Kiev cần ít nhất 650 xe tăng chủ lực và 1.000 xe chiến đấu bộ binh để có thể tạo ra sự khác biệt.
Nhiều ư kiến cho rằng, triển vọng về một bước đột phá của quân đội Ukraine để chấm dứt t́nh trạng giằng co là rất thấp.
Một cựu quan chức Lầu Năm Góc nói trong cuộc họp rằng, "Nếu không thể tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ cho Ukraine trong 2 năm tới th́ nên nghĩ đến việc 'cắt lỗ' ngay từ bây giờ".
"Đánh ch́m tàu Nga ở Biển Đen, tập kích mục tiêu trong lănh thổ Nga là những điều nghe th́ rất hay, nhưng không đủ để giảm sức ép với Ukraine", theo tiết lộ về nội dung trong cuộc họp.
"T́nh h́nh giống như trong Nội chiến Mỹ, khi phe miền Nam chiến đấu hiệu quả hơn, nhưng phe miền Bắc có ưu thế vượt trội về nhân lực và vũ khí. Đến năm 1865, phe miền Nam c̣n không có đủ binh sĩ để pḥng thủ dàn trải", một nhà phân tích chính sách đối ngoại của Mỹ nói.
Theo báo Ấn Độ EurAsian Times, vấn đề thiếu hụt nhân lực là điều Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng thừa nhận. Ông Zelensky cũng phản ứng tích cực với đề xuất ḥa b́nh gồm 12 điểm của Trung Quốc.
Vấn đề hiện tại có lẽ là việc phương Tây sẽ c̣n giúp Ukraine trong giao tranh với Nga trong bao lâu. T́nh h́nh quốc tế hiện nay đă rất khác so với cách đây một năm, có lẽ sẽ đến lúc Ukraine cần tính tới giải pháp thúc đẩy một thỏa thuận ḥa b́nh do bên thứ ba làm trung gian, báo Ấn Độ nhận định.