Bạn có biết điều gì diễn ra trong não khiến chúng ta không thể cưỡng lại đồ ngọt đến thế? Hãy cùng khám phá nhé!
Bạn ăn một thìa ngũ cốc. Lượng đường trong đó sẽ kích hoạt não bộ cảm nhận vị ngọt, một phần trên đầu lưỡi của bạn. Những bộ cảm nhận này gửi tín hiệu đến cuống não, rồi từ đó chuyển đến nhiều vùng thuộc phần não trước, một trong số đó là phần vỏ não. Những vùng khác nhau trên vỏ não xử lý các vị khác nhau: đắng, mặn, vị ngọt. Từ đây, tín hiệu sẽ kích hoạt hệ thống phản hồi của não. Hệ thống phản hồi này là một chuỗi các kết nối điện hóa dẫn tới nhiều vùng khác nhau của não bộ. Đó là mạng lưới phức tạp, nhưng nó trả lời một câu hỏi mang tính tiềm thức: Tôi có nên ăn tiếp không? Cảm giác ngon lành, dễ chịu khi bạn nếm bánh sô-cô-la. Hệ thống phải hồi sẽ nói: “Ngon!” Và nó không chỉ được kích hoạt bởi thức ăn. Giao tiếp xã hội, hoạt động tình dục và chất kích thích là một vài ví dụ có thể kích hoạt hệ thống phản hồi đó. Nhưng kích động quá mức hệ thống phản hồi này sẽ dẫn đến một loại những hậu quả không tốt: mất kiểm soát, thèm muốn dùng tăng dung lượng đường.
Hãy trở lại với thìa ngũ cốc. Nó đi xuống bao tử và đến ruột. Ở đây cũng có bộ nhận biết đường. Nó không thuộc vị giác nhưng nó giử tín hiệu báo cho não biết bạn đã no hoặc cơ thể nên sản xuất nhiều insulin hơn để xử lý lượng đường bạn đã ăn. Một hoạt chất chủ yếu ở hệ thống phản hồi là dopamine, hóa chất quan trọng, chất dẫn truyền thần kinh. Có nhiều bộ nhận biết dopamine ở vùng não trước nhưng nó được phân bổ không đều. Một vài vùng não có mật độ dầy đặc hơn hẳn, và những điểm tập trung dopamine là một phần của hệ thống phản hồi. Chất kích thích như cồn, nicotine hay heroin khiến lượng dopamine vượt mức dẫn tới việc liên tục muốn được liều cao hơn. Nói cách khác, nó gây nghiện. Đường cũng kích thích sinh ra dopamine, dù không mạnh như chất kích thích.
Đường là một trong số hiếm thức ăn sản sinh dopamine. Bông cải không có tác dụng. Điều này lý giải tại sao khó bắt trẻ em săn rau củ. Nói về thức ăn lành mạnh, cứ cho là bạn đang đói và muốn ăn một khẩu phần ăn cân bằng. Bạn làm thế và mức dopamine tăng vọt trong hệ thống phản hồi. Nhưng nếu bạn cứ ăn giống như thế nhiều ngày liền, mức dopamine sẽ tiết ra ngày càng ít hơn, cuối cùng là mất hẳn. Đó là vì khi nói về thức ăn, bộ não được tiến hóa để chú ý đến những khẩu vị mới và khác lạ. Lý do là để phát hiện thức ăn đã hỏng và vì khẩu vị thức ăn của chúng ta càng đa dạng thì chúng ta sẽ càng có nhiều loại dinh dưỡng cần thiết hơn. Để giữ sự đa dạng đó, chúng ta cần nhận ra thức ăn mới, và quan trọng hơn chúng ta cần tiếp tục ăn thức ăn mới. Và đó là lý do mức dopamine giảm khi thức ăn trở nên nhàm chán. Nói về bữa ăn, nếu thay vì khẩu phần ăn cân bằng và lành mạnh, bạn lại thay bằng thức ăn có nhiều đường thì sao? Nếu bạn ít khi hoặc không ăn đường thì tác dụng sẽ tương tự như khẩu phần ăn cân bằng. Nếu như bạn ăn quá nhiều thì mức độ sản sinh dopamine sẽ không giảm. Nghĩa là ăn nhiều đường vẫn sẽ thấy ngon. Chính vì thế, đường được coi như một chất kích thích. Đó là lý do khiến người ta dễ nghiện đồ ngọt.
Copyrighted by summer12 - vietsn.com