Nhiều người dân rơi vào bế tắc khi biết thông tin này. Dù đă bị thương lái Trung Quốc lừa nhiều lần, nhưng người dân không rút được kinh nghiệm. Chỉ v́ một phút ham lợi nhuận mà người dân gánh chịu nhiều tổn thất.
Ông Nông Văn Tú (thôn Nà Hấy – xă B́nh Phước – huyện Văn Quan – tỉnh Lạng Sơn) là một trong số ít người c̣n bám trụ lại với nghề nấu tinh dầu hồi. Ông cho biết: “Trước đây, Trung Quốc thu mua tinh dầu với giá cao, người dân tự xây dựng ḷ nấu. Sản phẩm chưa kịp ra đă được thương lái mua về”.
Ḷ chưng tinh dầu mới làm được vài mẻ đă phải đắp chiếu
Cũng theo ông Tú, vài năm trở lại đây Trung Quốc không thu mua nữa nên sản phẩm không có đầu ra. Thị trường trong nước manh mún, nhỏ lẻ. Thương lái từ các tỉnh thành trong nước có t́m đến nhưng chỉ mua với số lượng ít. Sản phẩm nấu ra bị ùn ứ lại, vốn liếng nằm chết một chỗ. “Thời kỳ Trung Quốc c̣n thu mua, có những lúc khan hàng thương lái thu mua khoảng 3.000.000 - 3.500.000.000 đồng/1kg. Giờ th́ rớt thê thảm mà c̣n chả có người mua” – ông Tú nói.
Theo ước tính 1 tấn hồi tươi mới nấu được 25 – 30 lít tinh dầu. Giá mỗi kg tinh dầu hiện tại chỉ c̣n 300.000 đồng. Trong khi đó giá nhập nguyên liệu hồi tươi là 7.000 - 8.000 đồng/kg, hồi khô giá 35.000 đồng/kg. Ngoài ra c̣n chi phí mua nguyên liệu đốt, thuê nhân công. Do giá cả bấp bênh, đầu ra sản phẩm không ổn định, người dân không có vốn quay ṿng sản xuất, đành bỏ nghề.
Tinh dầu hồi sau khi chưng cất
Hàng tồn bán không được mà để lại cũng không xong. Bán th́ lỗ vốn, để lại th́ không có tiền quay ṿng sản xuất., ông đành cầm cả sổ đỏ nhà để duy tŕ.
Trường hợp khác là chị Phùng Thị Thanh (Chợ Băi 2, xă Yên Phúc). Từ năm 1998, gia đ́nh chị đă nấu tinh dầu. Hồi đó vẫn nấu bằng chảo, ḷ đất, đun bằng củi. Trung Quốc thu mua với giá cao, làm tinh dầu lăi đậm, chị đầu tư mở một ḷ nấu tinh dầu bằng nhôm cho sản lượng tinh dầu nhiều hơn.
Thế nhưng một thời gian sau, giá tinh dầu giảm trầm trọng, chị bị lỗ nặng. Chị quyết định bỏ ḷ đốt. Bẵng đi một thời gian sau, có một đoàn chuyên gia thuộc trường Đại học Bách khoa có đề án nấu tinh dầu tại địa phương, hỗ trợ xây ḷ hơi nấu tinh dầu hơn 1 tỷ đồng tại gia đ́nh chị Thanh. Theo đó, chị đă phải góp 600 triệu để được quyền sử dụng. Thế nhưng, trong thời gian này, giá tinh dầu hồi cũng không có ǵ khởi sắc, chị có làm vài ba mẻ nhưng sau khi hoạch toán th́ vẫn lỗ. Trong khi đó, ḷ nấu tinh dầu bằng hơi ấy vẫn chưa được bàn giao chính thức cho gia đ́nh chị Thanh. Ḷ đốt hàng tỷ đồng đă bị bỏ hoang 3 năm nay.Chị bảo, những tinh dầu nấu từ 3 năm trước vẫn c̣n tồn đọng lại mà chưa bán được đi. Chị cũng đă t́m mọi đầu ra cho tinh dầu nhưng đến nay vẫn không mấy khả quan.
Để chưng cất được 30 lít tinh dầu, người dân phải thu mua hơn 1 tấn hoa hồi thành phẩm
Theo t́m hiểu, tại các nơi trồng nhiều hồi như Văn Lăng, B́nh Gia, Cao Lộc, Bắc Sơn… đều có t́nh trạng tương tự. Người dân đă bỏ nghề chưng cất tinh dầu. Ông Nguyễn Văn Sáng, Trưởng pḥng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Văn Quan cho biết, trước đây cũng nhiều người dân nấu tinh dầu. Đặc biệt tại Chợ Băi, trước đây cứ mỗi gia đ́nh có một ḷ đốt. Tuy nhiên, đầu ra sản phẩm không ổn định nên người dân dần bỏ hẳn. Hiện nay, tại đó chỉ c̣n 3 ḷ đốt c̣n bám trụ nhưng hoạt động cầm chừng.
Theo ông Sáng, các hộ gia đ́nh sản xuất tinh dầu cần thành lập công ty hay mô h́nh hợp tác xă để sản xuất theo từng lô, ghi rơ xuất xứ mới có thể xuất sang nước ngoài. C̣n lại th́ rất khó có đầu ra.
VietBF © Sưu Tầm