Về lâu về dài th́ không thể nói trước điều ǵ, trước mắt th́ Mỹ lên án việc Trung Quốc hiển diện ở Biển Đông. Tuy nhiên việc liên quan đến hạt nhân th́ chẳng nước nào muốn dính đến. Phía Hoa Kỳ vẫn muốn có một cuộc đàm phán với Trung Quốc.
Khán giả vẫy cờ Trung Quốc trước các phương tiên quân sự, như tên lửa đạn đạo hạt nhân DF-41 trong cuộc cuộc duyệt binh kỷ niệm 70 năm thành lập đảng Cộng sản ở Trung Quốc, 01/10/2019, Bắc Kinh. AP - Mark Schiefelbein
Washington tiếp tục nỗ lực t́m cách giảm bớt các rủi ro hạt nhân và an ninh với Trung Quốc thông qua đối thoại song phương cũng như qua cơ chế đa phương có tên gọi là « Tiến tŕnh P5 ». Trên đây là khẳng định của bà Bonnie Jenkins, chuyên trách về Kiểm soát Vũ khí, thuộc bộ Ngoại Giao Mỹ khi trả lời phỏng vấn cho hăng tin Kyodo của Nhật Bản.
Theo nội dung bài phỏng vấn được hăng tin Nhật Bản đăng tải trên mạng ngày 16/01/2022, trước hết lưu ư rằng tuyên bố chung hiếm hoi được 5 nước thành viên trường trực tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đưa ra cách nay vài ngày có một tầm quan trọng. Văn bản này tái khẳng định thông điệp lịch sử được tổng thống Mỹ Ronald Reagan và lănh đạo Liên Xô thời bấy giờ là ông Mikhail Gorbachev đưa ra hồi năm 1985, theo đó « một cuộc chiến hạt nhân sẽ không thể chiến thắng và không bao giờ được tiến hành ».
Nếu như Washington và Matxcơva đă thiết lập được một « đối thoại b́nh ổn chiến lược » hồi tháng 6/2021 nhân cuộc gặp thượng đỉnh Biden - Putin để có thể đi đến một hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân trong tương lai, th́ mô h́nh kênh đối thoại này giữa Mỹ và Trung Quốc lại chưa có.
Một thế giới không có vũ khí hạt nhân
Bà Bonnie Jenkins nhắc lại rằng « Tiến tŕnh P5 » được h́nh thành từ năm 2009 dưới thời tổng thống Barack Obama, với mục tiêu là « bảo đảm ḥa b́nh và an ninh cho một thế giới không có vũ khí hạt nhân ». Kể từ đó, năm quốc gia hạt nhân đều có các cuộc thảo luận định kỳ, tăng cường hiểu biết và vạch ra các mục tiêu chính sách chung liên quan đến rủi ro hạt nhân. Năm 2022 này Hoa Kỳ sẽ chủ tŕ cơ chế « tiến tŕnh P5 ».
Giờ đây, trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng cường độ. Trung Quốc dường như đang mở rộng kho vũ khí hạt nhân để tăng cường khả năng răn đe và đ̣n bẩy chính trị chống Mỹ. Bà Bonnie Jenkins khẳng định Hoa Kỳ mong muốn có một cuộc đối thoại với Trung Quốc, nhưng trong khuôn khổ « tiến tŕnh P5 » chứ không phải là song phương. Dù vậy, vị quan chức cao cấp này của bộ Ngoại Giao Mỹ cũng cho biết thêm Washington « cũng rất quan tâm đến một cuộc đối thoại song phương với Trung Quốc ».