Theo như trước đây Thổ Nhĩ Kỳ đă từng đặt hơn 100 chiếc F-35 do Lockheed Martin sản xuất và đă chuyển trước một khoản tiền cho thương vụ này. Tuy nhiên, Mỹ đă gạt Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương tŕnh F-35 vào năm 2019 sau khi Ankara kiên quyết mua hệ thống pḥng thủ S-400 của Nga bất chấp Washington cảnh báo, khiến nay Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cảnh báo Mỹ sẽ phải trả giá v́ không bán tiêm kích F-35 cho Ankara.
Máy bay chiến đấu F-35 (Ảnh: Không quân Mỹ).
Trong bài trả lời phỏng vấn truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Erdogan cảnh báo Mỹ sẽ phải đối mặt với hậu quả v́ từ chối bán các tiêm kích cho Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm cả F-35 và sau đó là F-16.
"Liên quan những chiếc F-16, chúng tôi muốn mua từ Mỹ, nhưng Mỹ không bán cho chúng tôi. Ban đầu là F-35, nhưng Mỹ đă không giữ lời. Cho dù chúng tôi đă trả 1,4 tỷ USD, Mỹ không giao bất cứ thứ ǵ. Nếu Mỹ không giao vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ, Washington sẽ phải đối mặt với hậu quả", ông Erdogan nói.
Thổ Nhĩ Kỳ từng đặt hơn 100 chiếc F-35 do Lockheed Martin sản xuất và đă chuyển trước một khoản tiền cho thương vụ này. Tuy nhiên, Mỹ đă gạt Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương tŕnh F-35 vào năm 2019 sau khi Ankara kiên quyết mua hệ thống pḥng thủ S-400 của Nga bất chấp Washington cảnh báo.
Mỹ quan ngại rằng, lá chắn của Moscow nếu hoạt động trong lực lượng của thành viên NATO Thổ Nhĩ Kỳ có thể trở thành mối đe dọa với tiêm kích tối tân F-35 của Washington. Mặt khác, Thổ Nhĩ Kỳ nhiều lần khẳng định, họ sẽ triển khai độc lập S-400 mà không tích hợp vào hệ thống của NATO nên sẽ không gây ra rủi ro về an ninh với khối liên minh quân sự.
Năm 2021, Tổng thống Erdogan cho biết, Mỹ đă đề xuất bán cho Ankara các tiêm kích F-16 sau khi Washington loại bỏ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương tŕnh F-35.
Tuy nhiên, thương vụ này vẫn đang gặp phải sự cản trở từ nhánh lập pháp của Mỹ khi quốc hội Mỹ vẫn chưa phê duyệt thương vụ bán F-16.
Thượng nghị sĩ Dân chủ Bob Menendez, người giữ chức Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, tuyên bố rằng ông mạnh mẽ phản đối đề xuất bán máy bay F-16 của chính quyền Tổng thống Joe Biden cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Thổ Nhĩ Kỳ từng yêu cầu Mỹ chuyển giao máy bay chiến đấu F-35 hoặc trả lại 1,4 tỷ USD mà Ankara đă đầu tư vào chương tŕnh F-35.
Năm 2021, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đă "nêu rơ quan điểm của ḿnh" về việc mua S-400 của Nga, đồng thời nói rằng Ankara bị "loại bỏ một cách bất công" khỏi chương tŕnh máy bay chiến đấu của Washington. Ông Cavusoglu kêu gọi Mỹ đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại chương tŕnh này, hoặc t́m cách hoàn trả khoản đầu tư của Ankara, nếu không Thổ Nhĩ Kỳ sẽ xem xét các lựa chọn khác.
"Thổ Nhĩ Kỳ luôn có lựa chọn thay thế... Khi có nhu cầu, chúng tôi có thể chuyển sang các quốc gia khác. Chúng tôi có các lựa chọn thay thế", Ngoại trưởng Cavusoglu nói, đồng thời cho biết thêm rằng nước này có thể mua các máy bay chiến đấu Su-35 hoặc Su-57 do Nga sản xuất nếu Mỹ từ chối giải quyết vấn đề trên.