Chiếc túi xách Dior làm rung chuyển nền chính trị Hàn Quốc như thế nào?

[Romano]

Tương lai chính trị của Tổng thống Yoon Suk Yeol đang bị đe dọa sau nỗ lực thiết quân luật bất thành của ông, nhưng danh tiếng của ông đã bị ảnh hưởng từ trước - phần lớn là do một chiếc túi xách hàng hiệu.Vợ của Tổng thống Yoon Suk Yeol, Đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee, trong năm ngoái đã bị cáo buộc vì đã nhận một chiếc túi Christian Dior trị giá 2.200 USD làm quà tặng - một hành vi có khả năng vi phạm luật chống tham nhũng của Hàn Quốc, luật này cấm các quan chức nhà nước và vợ/chồng của họ nhận những món quà trị giá trên 750 USD liên quan đến nhiệm vụ công của họ.

Tháng trước, các nhà chức trách đã quyết định không buộc tội đệ nhất phu nhân về cáo buộc nhận quà tặng không phù hợp bao gồm cả túi xách, hãng thông tấn Yonhap trích dẫn các công tố viên Seoul, cho hay.

Nhưng phản ứng của ông Yoon trước vụ việc ồn ào này đã ảnh hưởng đến hình ảnh của ông trước công chúng. Tổng thống tuyên bố đoạn video là "chiêu trò chính trị" nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ - mà phe đối lập đã giành chiến thắng áp đảo, vốn được coi là cuộc trưng cầu dân ý về Tổng thống.

Bà Kim Keon Hee, 51 tuổi, không phải là đệ nhất phu nhân điển hình ở Hàn Quốc. Bà đã tạo dựng sự nghiệp trong lĩnh vực tổ chức triển lãm nghệ thuật khi kết hôn với ông Yoon, khi đó là công tố viên, cách đây 12 năm. Cặp đôi này không có con nhưng sở hữu một đàn mèo và chó, thu hút được nhiều sự chú ý của người dân.

Không giống như những người tiền nhiệm vốn chủ yếu giữ kín tiếng dưới cái bóng của chồng, bà Kim có câu lạc bộ người hâm mộ riêng và tỏ ra thoải mái khi nhận được chú ý - với tư cách là người quảng bá nhiệt thành cho văn hóa Hàn Quốc, một nhà phê bình thẳng thắn về nạn buôn bán thịt chó và một tín đồ thời trang trong các chuyến công du nước ngoài cùng ông Yoon.

Nhưng có thông tin cho rằng chính tình yêu của bà dành cho những chiếc túi xách hàng hiệu đã đẩy đệ nhất phu nhân vào trung tâm của cơn bão chính trị dữ dội.

Vụ bê bối “túi xách Dior”
Cuộc tranh cãi bắt đầu vào cuối tháng 11/2023, khi một đoạn video quay lén xuất hiện trực tuyến cho thấy bà Kim nhận được một chiếc túi da bê màu xanh mây “Lady Dior Pouch” từ một mục sư người Mỹ gốc Hàn, Choi Jae-young.

“Tại sao anh cứ mang những thứ này? Làm ơn, anh không cần phải làm thế này”, đệ nhất phu nhân được nghe nói trong đoạn video khi được tặng quà. Đoạn phim không cho thấy bà nhận chiếc túi từ Choi, mặc dù một chiếc túi Dior được đặt trên bàn cà phê khi họ tiếp tục cuộc trò chuyện.

Theo Choi, cuộc gặp diễn ra tại văn phòng riêng của bà Kim tại công ty triển lãm nghệ thuật của bà vào tháng 9/2022, vài tháng sau khi ông Yoon nhậm chức Tổng thống. Choi cho biết ông đã ghi lại cuộc họp bằng một chiếc camera bí mật giấu trong đồng hồ đeo tay của mình.

Đoạn phim được Voice of Seoul, một kênh YouTube thiên tả được biết đến với việc chỉ trích gay gắt chính phủ bảo thủ của ông Yoon, công bố hơn một năm sau đó. Theo mục sư, chính kênh này đã cung cấp cho ông chiếc đồng hồ đeo tay và chiếc túi Dior.

Luật chống tham nhũng của Hàn Quốc cấm các quan chức công và vợ/chồng của họ nhận những món quà có giá trị hơn 750 đô la liên quan đến nhiệm vụ công của họ. Bằng cách tỏ ra không từ chối chiếc túi, bà Kim đã tiếp thêm vũ khí cho những người chỉ trích từ lâu đã cáo buộc bà lợi dụng chức vụ của mình để trục lợi cá nhân.

Tháng 2 năm nay, ông Yoon đã lần đầu tiên công khai giải quyết các cáo buộc, tuyên bố rằng việc đăng tải đoạn video được thực hiện để tác động đến cuộc bỏ phiếu vào tháng 4.

"Đây rõ ràng là một chiêu trò chính trị, liên quan đến cảnh quay camera ẩn được quay cách đây một năm và phát hành trước cuộc bầu cử", Tổng thống cho biết trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình KBS lúc bấy giờ. "Trong tương lai, vợ tôi và tôi cần phải rõ ràng và kiên quyết hơn khi đối phó với mọi người để công chúng không lo lắng".

Ông Yoon không phủ nhận việc vợ mình đã nhận chiếc túi nhưng bày tỏ sự tiếc nuối vì bà Kim không kiên quyết hơn với ông Choi.

“Vợ tôi mất cha khi còn học trung học, vì vậy khi những người ở quê nhà tiếp cận cô ấy, cô ấy khó có thể lạnh lùng với họ”, ông nói. “Cô ấy không thể từ chối khi anh ta liên tục bảo cô ấy đến thăm. Nếu có vấn đề gì, thì đó là cô ấy không thể lạnh lùng từ chối anh ấy hơn nữa và điều đó thật đáng tiếc”.

Một số người ủng hộ ông Yoon cũng cáo buộc Choi và Đài Tiếng nói Seoul đã giăng bẫy để bôi nhọ đệ nhất phu nhân và gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử sắp tới. Choi, một người ủng hộ thống nhất Triều Tiên, đã thúc đẩy quan hệ hữu nghị với Triều Tiên, trái ngược với lập trường cứng rắn của ông Yoon đối với Bình Nhưỡng.

Trong một cuộc họp báo vào tháng 1, Choi đã bảo vệ việc mình sử dụng camera ẩn để quay phim bà Kim, nói rằng điều đó là cần thiết để vạch trần hành vi lạm dụng chức vụ đệ nhất phu nhân của bà.

Choi cho biết ông đã tiếp cận bà Kim trên một ứng dụng nhắn tin để chia sẻ lời khuyên về chính sách đối với Triều Tiên khi ông Yoon đang tranh cử Tổng thống. Ông cho biết bà đã đồng ý gặp mặt vào tháng 6/2022, trong đó lời đề nghị của ông về một bộ mỹ phẩm Chanel trị giá 1.300 USD đã được đệ nhất phu nhân chấp nhận.

Choi tuyên bố ông đã yêu cầu gặp đệ nhất phu nhân nhiều lần, nhưng yêu cầu của ông chỉ được chấp thuận hai lần sau khi ông nói trước với bà rằng ông sẽ mang theo những món quà đắt tiền.

Choi cũng tuyên bố rằng trong cuộc gặp vào tháng 6 năm đó, ông đã nghe lén bà Kim nói chuyện điện thoại và có vẻ như bà đang can thiệp vào việc bổ nhiệm một quan chức chính phủ cấp cao. Bà "hành động và nói chuyện như thể bà ấy là Tổng thống", ông nói trong cuộc họp báo.

Choi cho biết ông đã bị sốc và quyết định ghi lại cuộc gặp tiếp theo của mình với đệ nhất phu nhân để có bằng chứng về việc bà can thiệp vào các vấn đề nhà nước.

Trong đoạn phim bí mật quay cuộc gặp tiếp theo của họ, bà Kim được nghe thấy bày tỏ ý định "tham gia tích cực vào các vấn đề liên Triều". Nhưng chính chiếc túi Dior lại gây ra nhiều phản ứng dữ dội nhất.

"Xã hội Hàn Quốc phản ứng nhạy cảm nhất khi những người của công chúng hoặc những người thân cận với họ lạm dụng quyền lực và hưởng đặc quyền bằng cách tận dụng địa vị chính trị và xã hội của họ", Kim Yun-cheol, giáo sư chính trị tại Đại học Kyung Hee giải thích.

Hậu quả chính trị
Món quà đắt tiền đã gây ra tổn thất nặng nề cho đệ nhất phu nhân và chồng bà.

Bà Kim gần như biến mất khỏi con mắt của công chúng, trong khi sự ủng hộ dành cho ông Yoon giảm liên tục.

Đầu năm nay, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống đã giảm xuống còn 29% trong cuộc thăm dò của Gallup Korea. Vụ bê bối xung quanh đệ nhất phu nhân được coi là một trong những lý do hàng đầu gây ra sự bất mãn của công chúng - sau nền kinh tế và việc ông Yoon được cho là thiếu giao tiếp.

Trong một cuộc khảo sát của Gallup Korea vào đầu năm nay, 56% số người được hỏi cho biết bà Kim nên xin lỗi vì đã nhận được chiếc túi Dior. Trong một cuộc thăm dò khác do YTN công bố, 69% số người được hỏi cho biết họ muốn ông Yoon giải thích về vấn đề này.

Vụ bê bối xảy ra vào thời điểm không thể tồi tệ hơn đối với ông Yoon và đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền, những người đang nỗ lực giành lại thế đa số trong Quốc hội để củng cố quyền lực của chính phủ bảo thủ.

Đảng Dân chủ, đảng đối lập chính ở Hàn Quốc, đã lợi dụng vấn đề này để công kích ông Yoon, cáo buộc Tổng thống "che giấu sự hoài nghi" xung quanh vợ mình.

Phản ứng dữ dội của công chúng ngày càng tăng cũng gây ra rạn nứt giữa ông Yoon và các thành viên cấp cao của PPP. Một số thành viên PPP đã thúc giục ông Yoon và ông Kim xin lỗi.

Một Đệ nhất phu nhân quá nổi bật
Bà Kim kết hôn với ông Yoon vào năm 2012, rất lâu trước khi ông Yoon tham gia chính trường. Vào thời điểm đó, bà đã làm việc chăm chỉ trong ngành nghệ thuật và thành lập công ty triển lãm của riêng mình, Covana Contents.

Bà 39 tuổi, ông 51 tuổi và họ đã là "người quen trong một thời gian dài" cho đến khi "một nhà sư đứng ra mai mối", bà Kim nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2018.

"Chồng tôi là một người trung thực và trong sáng", bà nói vào thời điểm đó. "Anh ấy không có tiền và tôi cảm thấy như anh ấy sẽ không bao giờ có thể kết hôn nếu không có tôi".

Kim Yun-cheol, giáo sư chính trị, cho biết bà Kim Keon Hee khác biệt đáng kể so với những đệ nhất phu nhân khác trước bà.

“Bà ấy là một ‘người phụ nữ theo đuổi sự nghiệp’ đã thành công trong việc đạt được địa vị và tích lũy của cải thông qua các hoạt động kinh tế xã hội của mình, và bà ấy không phải là kiểu ‘bà nội trợ trầm tính’”, ông nói. “Tôi tin rằng phong cách lý tưởng của các đệ nhất phu nhân ở Hàn Quốc thường là thanh lịch, trầm tính và không nổi bật, nhưng phong cách bà Kim có thể được coi là đặc biệt”.

Vị thế nổi bật của đệ nhất phu nhân đã giúp bà có được người hâm mộ nhưng cũng hứng nhiều chỉ trích hơn.

“Bà ấy có vẻ có xu hướng thể hiện trong hành vi của mình và đó là lý do tại sao công chúng dần có cảm giác bị từ chối hoặc không tán thành, tự hỏi liệu bà ấy có đang cố gắng thu hút sự chú ý bằng cách xuất hiện và đứng trước Tổng thống Yoon hay không”, Kim Yun-cheol nói.

Bà Kim Keon Hee đã vướng vào những tranh cãi kể từ khi chồng bà tham gia cuộc đua giành chức tổng thống.

Năm 2021, bà đã công khai xin lỗi vì thổi phồng lý lịch của mình, một vấn đề đã bị giám sát chặt chẽ trong chiến dịch tranh cử Tổng thống của Yoon. Trong lời xin lỗi của mình, bà Kim cũng tuyên bố sẽ "tập trung vào vai trò của mình với tư cách là một người vợ" nếu ông Yoon thắng cử. Thực hiện lời hứa của mình, Yoon đã bãi bỏ văn phòng phụ trách các vấn đề của đệ nhất phu nhân sau khi ông trở thành Tổng thống.

Nhưng bà vẫn bị vướng vào nhiều vụ bê bối sau đó và vẫn là tâm điểm chú ý của chính trường.

Bà liên tục hứng cáo buộc về đạo văn trong các bài viết học thuật của mình. Trường đại học Kookmin, nơi bà theo học chương trình tiến sĩ, cho biết họ không tìm thấy hành vi sai trái nào trong luận án hoặc các ấn phẩm khác của bà Kim sau cuộc điều tra kéo dài 8 tháng, nhưng một nhóm giáo sư không đồng tình và công bố những phát hiện của riêng họ với lập luận ngược lại.

Phe đối lập từ lâu cũng đã cáo buộc bà Kim có liên quan đến việc thao túng giá cổ phiếu của Deutsch Motors, một đại lý BMW tại Hàn Quốc, hơn một thập kỷ trước - những cáo buộc mà văn phòng Tổng thống đã nhiều lần phủ nhận.