Tổng thống Putin bất ngờ nổi đóa và lệnh đuổi 755 quan chức Mỹ về nước. Việc này để đáp trả lại hành động trừng phạt đối với Nga của Thượng Viện Mỹ.
Nhiều ngày sau khi cả hai viện quốc hội Mỹ bỏ phiếu với tỉ lệ tán đồng gần như hoàn toàn tuyệt đối về các lệnh trừng phạt mới với Mạc Tư Khoa, tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ông sẽ đáp trả hành vi “phi pháp” của Hoa Thịnh Đốn. Phát biểu trên kênh truyền h́nh Rossiya 1 ngày 30-7, ông Putin nói: “Phía Mỹ đă có động thái, mà điều quan trọng là không xuất phát từ nguyên nhân nào, làm tồi tệ hơn cho quan hệ Nga - Mỹ. Nó bao gồm những lệnh cấm phi pháp, những âm mưu gây ảnh hưởng tới các nước khác trên thế giới, trong đó có các đồng minh của chúng tôi, những nước mong muốn phát triển và duy tŕ quan hệ với Nga”.
“Chúng tôi đă chờ đợi trong suốt một thời gian dài để điều ǵ đó tốt đẹp hơn sẽ xảy ra, chúng tôi đă hy vọng t́nh thế sẽ thay đổi. Nhưng dường như điều đó sẽ không thay đổi trong tương lai gần… Tôi quyết định là đă tới lúc chúng tôi phải chứng tỏ là chúng tôi sẽ không để cho mọi chuyện không bị đáp trả nữa”. Các lệnh trừng phạt của Mỹ với Nga bao gồm những biện pháp chống lại Iran và Triều Tiên, nó cũng liên quan tới việc sát nhập Crimea của Nga năm 2014 và những cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ 2016.
Việc hai viện quốc hội Mỹ đều đă phê chuẩn dự luật mới trừng phạt Nga đă dồn tổng thống Donald Trump vào thế khó. Ṭa Bạch Ốc từng nói rơ sẽ phản đối biện pháp này, tuy nhiên ông Trump cũng đă nói ông sẽ kư duyệt dự luật chứ không dùng quyền phủ quyết để bác bỏ. Ngày thứ sáu (28-7) Nga cũng đă cảnh báo về ư định trục xuất các nhà ngoại giao và thu lại hai khu nhà do các nhà ngoại giao Mỹ sử dụng.
Theo hăng tin RT, trả lời phỏng vấn đài ABC, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov hôm 29-7 cho hay Mạc Tư Khoa đang kêu gọi Hoa Thịnh Đốn sửa đổi chính sách và phá vỡ “ṿng luẩn quẩn của các biện pháp trả đũa”. B́nh luận trên đưa ra sau khi Nga quyết định cắt giảm số lượng nhân viên ngoại giao Mỹ tại nước này, đồng thời đ́nh chỉ quyền sử dụng các cơ sở lưu trữ của Đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Mạc Tư Khoa. Theo Thứ trưởng Ryabkov, động thái trên đă “trễ nải quá lâu”, đưa ra nhằm trả đũa lệnh trừng phạt mới của Mỹ áp vào Nga và sự bế tắc trong việc Hoa Thịnh Đốn tịch thu hai cơ sở ngoại giao của Nga trục xuất 35 nhà ngoại giao của nước này.
Phát biểu ngày 30-7 của tổng thống Putin là lần đầu tiên đưa ra số liệu chính xác những nhà ngoại giao Mỹ ông có kế hoạch trục xuất. Một quan chức thuộc Đại sứ quán Mỹ tại Mạc Tư Khoa cho biết hiện có khoảng 1.100 nhà ngoại giao và các nhân viên hỗ trợ tại Nga. Trong đó có cả công dân Mỹ và công dân Nga.
Trong bối cạnh bị áp lệnh trừng phạt, Nga xử sự kiềm chế và kiên nhẫn, nhưng đến một thời điểm nào đó, Nga sẽ phải đối phó với sự thô lỗ, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố tại cuộc họp báo sau hội đàm Nga-Phần Lan. Hôm thứ Năm, Tổng thống Nga Vladimir Putin đến thăm làm việc tại Phần Lan theo lời mời cá nhân của tổng thống Sauli Niinisto. "Như các bạn đă biết, chúng tôi đă xử sự rất thận trọng và kiên nhẫn, nhưng đến một thời điểm nào đó chúng tôi sẽ phải đáp trả. Không thể chịu đựng sự khiếm nhă trong quan hệ với nước chúng tôi", ông Putin nói khi trả lời câu hỏi, Nga sẽ đối phó như thế nào nếu dự luật về biện pháp trừng phạt mới chống Nga được Mỹ thông qua. Ông Putin nói rằng việc Hoa Thịnh Đốn đưa ra các hạn chế mới là hành động "cực kỳ trơ tráo".
Nguyên thủ quốc gia nhấn mạnh rằng dự luật mà Mỹ đang xem xét là sử dụng các lợi thế cạnh tranh địa chính trị để đạt được lợi ích cho Hoa Thịnh Đốn bằng chi phí của các đồng minh. Ông Putin nhắc lại rằng biện pháp trừng phạt chống Nga là hoàn toàn bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế và vi phạm quy định của WTO.