Một công dân Canada đang bị Trung Quốc cầm tù. Trước khi Thủ tướng Trudeau tới thăm Trung Quốc. Cựu Bộ trưởng Tư pháp Canada Irwin Cotler cùng các nghị sĩ kêu gọi Thủ tướng Trudeau giải cứu công dân bị giam giữ bất công tại Trung Quốc.
Ông Irwin Cotler, người từng là Bộ trưởng Tư pháp và nghị sỹ Canada, kêu gọi các nhà chức trách Trung Quốc tuân thủ luật pháp và trả tự do bà Sun Qian, một công dân Canada hiện đang bị giam giữ tại Bắc Kinh.
Ông Cotler cho biết: “Chúng tôi kêu gọi các nhà chức trách Trung Quốc tôn trọng luật pháp Trung quốc, chấm dứt sự bức hại và truy tố, trả tự do cho bà một cách vô điều kiện và cho phép bà trở về với gia đ́nh ở Canada.”
Bà Sun là công dân Vancouver, là người sáng lập công ty Beijing Leadman có trị giá hàng tỷ đô la. Vào năm 2014, sau khi gặp các vấn đề về sức khoẻ măn tính, bà bắt đầu tu luyện Pháp Luân Công, hay Pháp Luân Đại Pháp, môn khí công ôn ḥa được ưa chuộng ở Canada và nhiều quốc gia trên thế giới.
“Những lợi ích về thể chất và tinh thần của Pháp Luân Đại Pháp khiến môn này phổ biến tới 114 quốc gia với hơn 100 triệu người theo tập”, trích bản Tuyên bố của thành phố North Bay, Canada nhân ngày Pháp Luân Đại Pháp Thế giới 2017.
Trái ngược với phần c̣n lại của thế giới, chính quyền Trung Quốc đàn áp Pháp Luân Công từ năm 1999 theo lệnh của cựu Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước Giang Trạch Dân. Từ đó đến nay, hàng triệu người Trung Quốc tập Pháp Luân Công lâm vào t́nh cảnh bị bắt bớ, tra tấn, bôi nhọ, cưỡng bức lao động và mổ cướp nội tạng.
Là một người Canada gốc Hoa thường xuyên đến Trung Quốc, bà Sun Qian cũng trở thành nạn nhân của cuộc bức hại đẫm máu này. Vào tháng 2/2017, cảnh sát Trung Quốc đột nhập vào nhà bà ở Bắc Kinh và bắt bà vào một trại giam, nơi bà đă trải qua một số h́nh thức tra tấn.
Trở lại đầu những năm 2000, cựu Bộ trưởng Tư pháp Cotler đă từng kêu gọi giải cứu một học viên Pháp Luân Công khác là giáo sư Zhang Kunlun, một cựu đồng nghiệp của ông tại Đại học McGill. Ông Zhang bị bắt giam năm 2000 khi ông du lịch Trung Quốc và bị đưa đến trại cưỡng bức lao động.
Nhờ những nỗ lực của ông Cotler, các quan chức Canada và một số tổ chức khác, ông Zhang cuối cùng đă được thả ra vào tháng 1 năm 2001, ngay trước chuyến thăm Trung Quốc của thủ tướng Canada khi đó là Jean Chrétien.
Liên minh Canada v́ Nhân quyền tại Trung Quốc, một nhóm 15 tổ chức bao gồm Tổ chức Ân xá Quốc tế, đă gửi một lá thư công khai gửi đến Thủ tướng Trudeau vào ngày 30/11, đề nghị ông “ưu tiên các vấn đề nhân quyền ở tất cả các cuộc họp và trao đổi trong khi ông đang ở Trung Quốc.”
Liên minh này cung cấp một danh sách các tù nhân “bị giam giữ bất hợp pháp ở Trung Quốc, với yêu cầu ông Trudeau sẽ hối thúc chính quyền này trả tự do cho họ”. Trong danh sách có 13 người là “trường hợp tiêu biểu cho t́nh trạng bức hại đối với các dân tộc thiểu số và các nhà bảo vệ nhân quyền ở Trung Quốc.”
Hỗ trợ của những Công dân Canada
Nghị sỹ đảng Bảo thủ và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Peter Kent, đồng chủ tịch hội Những người bạn của Pháp Luân Công nói rằng, trong khi ở Trung Quốc, Thủ tướng Trudeau phải “lên tiếng mạnh mẽ cho các công dân và gia đ́nh của Canada đang bị giam giữ và ngược đăi bởi chính quyền Trung Quốc”. Hiện tại có 12 thân nhân của người Canada đang bị giam giữ ở Trung Quốc chỉ v́ tập luyện Pháp Luân Đại Pháp.
Chủ tịch đảng Xanh Elizabeth May cũng bày tỏ hy vọng rằng thủ tướng sẽ cố gắng giành tự do cho bà Sun.
Bà nói: “Việc lạm dụng nhân quyền ở Trung Quốc vẫn c̣n là một rào cản trong mối quan hệ với Canada.”
Nghị sỹ đảng bảo thủ David Anderson bổ sung thêm ư kiến của ḿnh: “Chúng ta có một số người Canada vẫn đang bị giam ở Trung Quốc.”
“Thủ tướng [Trudeau] cần đảm bảo rằng ông đặt các lợi ích của Canada lên trước tiên, trên bất cứ điều ǵ khác. Chúng ta có thể thảo luận về thương mại và cố gắng giao thương với chính phủ Trung Quốc, nhưng chúng ta cần chắc chắn rằng họ đang bảo vệ nhân quyền, rằng họ có những quy tắc đầu tư tốt, và lợi ích của Canada phải được bảo vệ.”
Vấn đề nhân quyền và pháp quyền là một phần của cuộc “đối thoại toàn diện” mà chính phủ Canada đang tiến hành với Bắc Kinh, theo thông báo của Văn pḥng Thủ tướng Trudeau về chuyến thăm Trung Quốc sắp tới từ ngày 3-7/12.