Việt Nam ḿnh vẫn c̣n những tư tưởng cổ hủ khiến những người Việt Kiều về nước thấy lạ và vô cùng bức xúc. Từ trời Tây về Việt Nam, một bà mẹ Việt phát hoảng v́ phải nuôi con theo chuẩn của… hàng xóm
Chị Ngọc Quyên thấy không chỉ phải nuôi con khỏe mạnh đúng chuẩn y tế, mà c̣n phải thỏa măn tiêu chuẩn của ông bà, hàng xóm.
Tôi từng là một cựu du học sinh Việt Nam tại Thụy Điển chuyên ngành Khoa học giao tiếp, sau đó chuyển sang sống gần thủ đô Oslo (Na Uy). Hiện tại tôi đă định cư ở Bắc Âu được gần 5 năm, lập gia đ́nh với chồng là người Na Uy và đă có một con nhỏ.
Tháng 2/2018, tôi cùng gia đ́nh về Việt Nam ăn Tết. Con tôi lúc này đang bước sang tháng thứ 10, bé lần đầu về Việt Nam nên rất thích. Tất cả mọi thứ đều mới mẻ trong mắt một đứa bé 10 tháng tuổi.
Tuy nhiên, đối với tôi, sau 3 tuần lễ trải nghiệm cảm giác làm mẹ ở Việt Nam, tôi tự rút ra cho ḿnh kết luận là nuôi con ở Việt Nam… khổ quá!
Nếu như ở châu Âu, mọi người tôn trọng gần như tuyệt đối sự riêng tư của người khác, th́ ở xă hội châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á, điều này không được thể hiện rơ lắm. Nói một cách tích cực, đó là sự thân thiện rất đáng quư ở những xă hội cộng đồng. Song, sự can thiệp đôi khi hơi nhiều vào cuộc sống của người khác, trong trường hợp của tôi là chuyện nuôi con, th́ đôi khi chỉ khiến đối tượng “được quan tâm” – những bà mẹ trẻ – thêm phần stress.
Chồng và con của chị Ngọc Quyên, đang sinh sống tại Na Uy. Ảnh: Ngọc Quyên.
Ngay trước khi về Việt Nam, bé nhà tôi vừa được kiểm tra sức khỏe ở tháng thứ 9 tại trạm y tế địa phương. Tất cả các chỉ số về chiều cao, cân nặng, phản xạ tự nhiên, vận động đều ở mức b́nh thường. Con có hơi thấp một chút so với các bé có cả bố và mẹ đều là người Bắc Âu, nhưng y tá vẫn ân cần giải thích để tôi không phải lo lắng.
Vậy mà chỉ trong vài ngày đầu tiên đi thăm họ hàng và gặp gỡ hàng xóm ở Việt Nam, tôi đă nhận được vô số lời nhận xét như: “con chưa mọc răng vậy là chậm”, “bé chưa biết tự đi vậy là yếu”, “nh́n bé hơi nhỏ con”, “c̣n bé thế mà đă cho ra đường”…
Thậm chí chuyện tôi cho con ngồi ghế ăn trẻ em và tập bốc một số món khi ở nhà hàng cũng nhận được vô số lời bàn tán và chỉ trỏ của những thực khách khác – những người tôi hoàn toàn không quen biết.
Có thể nói, tuy làm mẹ lần đầu, lại ở xa gia đ́nh, không được bố mẹ đẻ chăm sóc, nhưng bù lại, tôi có được sự thanh thản về đầu óc. Tôi muốn nuôi con bằng sữa mẹ, th́ đă được sự ủng hộ của các chuyên viên tư vấn sữa mẹ ở bệnh viện và gia đ́nh. Sau đó, v́ lư do sức khỏe và công việc, tôi chuyển sang dùng sữa bột cho con, cũng chả ai có ư kiến ǵ. V́ họ biết người mẹ sẽ luôn làm những điều tốt nhất có thể cho con ḿnh. Tất cả mọi người đều tôn trọng ư kiến của người mẹ, và không ai – ngoại trừ nhân viên y tế – có thể nhận xét về thể trạng của con được.
Nhưng ở Việt Nam, mọi chuyện xảy ra gần như hoàn toàn ngược lại. Không kể đến sự tư vấn từ những người có chuyên môn, th́ gần như những người không có chuyên môn (họ hàng, hàng xóm…) đều tự cho ḿnh quyền được nhận xét, đa phần là không mấy tích cực, về thể trạng của một đứa trẻ. Những lời nhận xét ấy, vô t́nh khiến cha mẹ của đứa trẻ, đặc biệt là người mẹ, dễ lâm vào t́nh trạng hoang mang, và thường th́ những hoang mang và stress ấy là không đáng.
Bên cạnh sự quan tâm quá kỹ lưỡng của mọi người xung quanh th́ vấn đề vệ sinh cũng là điều khiến tôi phải suy nghĩ.
Nhiều người có thói quen hôn hít, vuốt má trẻ con để thể hiện sự thương yêu, đặc biệt nếu bé bụ bẫm một chút. Mới nh́n qua th́ tưởng vô hại, nhưng những cái hôn ấy lại chứa đựng nguy cơ to lớn.
Thỉnh thoảng tôi vẫn đọc được những bài báo về việc các bé sơ sinh chết do nhiễm virus lây từ người lớn, mà “thủ phạm gián tiếp” chính là những cái hôn thân yêu đó. Cơ thể người lớn vốn tiếp xúc với rất nhiều mầm bệnh, song với sức đề kháng tốt hơn, chúng ta không thấy được sự ảnh hưởng của nó lên cơ thể ḿnh. Nhưng với cơ thể non yếu của một đứa trẻ sơ sinh, những nụ hôn, những cái vuốt má ấy quả thực là một điều đáng sợ.
Khi trực tiếp bế con, tôi luôn nhanh tay ngăn cản những ai có ư định rờ tay hay vuốt má con ḿnh. Và tất nhiên là họ… phật ư, cho rằng tôi quá kỹ lưỡng, làm cao làm giá. Thậm chí khi chia sẻ vấn đề này trên một diễn đàn làm mẹ trên mạng, một số người cho là tôi “học đ̣i” theo Tây (xa cách) mà quên đi sự nhiệt t́nh thân thiện của người Việt (ôm hôn nựng nịu đứa trẻ).
Trong những trường hợp như vậy, chẳng thà tôi mang tiếng “học theo Tây” mà bảo vệ được con, c̣n hơn xuề x̣a cho qua chuyện, mà nếu lỡ có chuyện không hay xảy ra, th́ lúc đó biết trách ai?
3 tuần làm mẹ ở Việt Nam khiến tôi cảm thấy làm mẹ ở quê nhà sao mà khó quá. Không những phải nuôi con sao cho khỏe mạnh theo đúng tiêu chuẩn y tế, mà c̣n phải làm sao cho thỏa được tiêu chuẩn của… ông bà, hàng xóm, họ hàng.
Khi về lại Na Uy, tôi lại tiếp tục dẫn con đi thăm khám sức khỏe. May quá là con không bị nhỏ con, không bị chậm, thể lực không yếu. Và may mắn thêm nữa, là vợ chồng tôi được b́nh yên nuôi nấng và yêu thương con theo cách của ḿnh.