10/08/19
WASHINGTON
(CBS News) — Toà Bạch Ốc vào hôm thứ Ba tuyên chiến với cuộc điều tra luận tội của Hạ viện Dân chủ, tuyên bố sẽ bất hợp tác với thủ tục luận tội “bất hợp pháp,” sẽ không tuân thủ các yêu cầu đ̣i tài liệu hay đ̣i lời khai nhân chứng trong cuộc điều tra luận tội.
Pat Cipollone by NBC News
“Bà đưa ra và thực thi cuộc điều tra của ḿnh theo cách vi phạm công bằng căn bản và thủ tục tŕnh tự bắt buộc ghi trong hiến pháp,” luật sư Toà Bạch Ốc, ông Pat Cipollone ghi trong thư gởi cho Chủ tịch Hạ vịện Nancy Pelosi, và các Chủ tịch Uỷ ban Hạ viện đang dẫn đầu cuộc điều tra, vào cuối giờ chiều thứ Ba.
Cipollone lập luận rằng, cuộc điều tra này “không hợp pháp” v́ không được đưa ra bỏ phiếu chính thức. Theo cố vấn pháp lư Toà Bạch Ốc, cuộc điều tra luận tội rơ ràng “nhằm gây ảnh hưởng bầu cử 2020,” và “không có căn cứ pháp lư.” Thư cũng lên án Chủ tịch Uỷ ban T́nh báo Hạ viện Adam Schiff – mục tiêu thường xuyên của Tổng thống.
Toà Bạch Ốc khai mào cuộc chiến điều tra luận tội bằng việc can thiệp, không cho nhân chứng quan trọng ra điều trần, giữa lúc Tổng thống Trump tỏ dấu hiệu chính phủ của ông sẽ t́m cách ngăn chặn nhân chứng và tài liệu. Quyết định ngăn cản Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland ra khai trước 3 Uỷ ban Hạ viện diễn ra chỉ vài giờ trước khi ông ta đến điện Capitol, gây ra xung đột ngay lập tức với những hậu quả tiềm năng đối với cuộc điều tra và cả bản thân tổng thống.
Thách thức các nhà điều tra đào sâu thêm vào nỗ lực gây áp lực để Ukraine điều tra đối thủ chính trị, Trump tuyên bố cuộc điều tra của Dân chủ bất hợp pháp. Tổng thống tỏ dấu hiệu sẽ ngăn cản Quốc hội, một hành động có thể tự bản thân cáo buộc ông Trump đang cản trở thủ tục luận tội. “Tôi muốn để cho Đại sứ Sondland, một người Mỹ rất tốt, tuyệt vời, ra điều trần,” ông Trump đăng trên Twitter vào sáng thứ Ba, vào khoảng thời gian ông Sondland sắp xuất hiện trước 3 uỷ ban Hạ viện. “nhưng thật không may, ông ấy lại phải ra khai trước toà án tṛ hề, nơi quyền của Cộng hoà bị tước bỏ.”
Hạ viện Dân chủ lập tức tuyên bố, họ sẽ xem đây là bằng chứng tổng thống đang cản trở. Dân biểu Adam Schiff – Chủ tịch Uỷ ban T́nh báo Hạ viện – cho rằng, việc chính phủ từ chối để ông Sondland ra điều trần là “bằng chứng mạnh mẽ” của “cản trở vai tṛ hiến pháp của Quốc hội.” Schiff cũng cho truyền thông hay, Bộ Ngoại giao cũng giữ lại những tin nhắn được Đại sứ EU gởi đi từ máy điện toán cá nhân, có liên quan đến cuộc điều tra.
Trong một thông báo chung, Chủ tịchUỷ ban T́nh báo Hạ viện, cùng với Uỷ ban Đối ngoại Hạ viện và Uỷ ban Giám sát Hạ viện tuyên bố sẽ tống trát đ̣i tài liệu và đ̣i Sondland ra điều trần. Schiff cho hay, các nhà điều tra sẽ tiếp tục công việc của ḿnh nhưng ông không đưa ra chi tiết cụ thể làm thế nào để gia tăng áp lực buộc Bạch Cung hợp tác. Căng thẳng có thể tạo ra khó khăn cho Dân chủ, những người đang hy vọng có thể đẩy nhanh cuộc điều tra, nhanh chóng t́m ra bằng chứng quyết định, để có thể quyết định có luận tội ông Trump hay không.
Các luật sư và phụ tá của chính phủ ông Trump trong những ngày qua t́m cách đối phó với cuộc điều tra luận tội, và diễn biến này cho thấy, họ đă tính toán rằng Tổng thống nên mạo hiểm, thậm chí ngay cả khi điều khoản luận tội tập trung vào cản trở đi nữa, c̣n tốt hơn là tạo nên tiền lệ hợp tác với cuộc điều tra mà lâu nay họ đă cho rằng bất hợp tác.
Chiến lược này cũng có những rủi ro cho Toà Bạch Ốc. Một số nhà Cộng hoà thúc giục Toà Bạch Ốc cho phép những nhân chứng như ông Sondland ra điều trần, nhằm giảm bớt những cáo buộc che đậy, và cho cho công chúng thấy cơ sở hợp lư trong những hành động của Tổng thống đối với Ukraine. C̣n bây giờ th́ Cộng ḥa cũng lo ngại, Dân chủ đang có thêm nhiều bằng chứng củng cố lập luận Trump có điều ǵ muốn che dấu.
Các đồng minh của ông Trump tại Điện Capitol nhanh chóng lên tiếng bênh vực Tổng thống, và lên án Adam Schiff và Dân chủ đang thực hiện thủ tục bất công, mặc dù họ thừa nhận, ông Sondland là một nhân chứng quan trọng trong trường hợp của Tổng thống.
Tại Thượng viện, các đồng minh của Trump chuyển sang thế phản công cho ông ta. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (South Carolina) – Chủ tịch Uỷ ban Tư pháp Thượng viện – cho hay, ông sẽ mời Rudy Giuliani – luật sư tư của Tổng thống, người dính líu sâu vào chiến dịch gây áp lực Ukraine – ra khai trước uỷ ban. “Trước hành vi của các dân biểu Hạ viện, đă đến lúc Thượng viện điều tra về tham nhũng và những hành vi không đứng đắn khác liên quan đến Ukraine,” ông Graham tuyên bố.
Hiện chưa rơ chính phủ ông Trump có ngăn cản những nhân chứng khác ra điều trần hay không. Cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Yovanovitch theo dự tính sẽ ra khai trước các uỷ ban Hạ viện vào thứ Sáu. Bộ Ngoại giao cũng không giao nộp tài liệu liên quan đến Ukraine theo hạn chót ghi trong trát đ̣i.
Các nguồn tin cho hay, Toà Bạch Ốc đang liên lạc với các luật sư bên ngoài chuyên về luận tội.
Hương Giang (Theo CBS News)