Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 5/2 được trắng án trong phiên xử luận tội tại Thượng viện. Ông được các thượng nghị sĩ cùng đảng Cộng ḥa bênh vực, những người đă vận động bảo vệ Tổng thống suốt 9 tháng ṛng trước khi ông Trump yêu cầu cử tri cho ḿnh thêm một nhiệm kỳ nữa ở Ṭa Bạch Ốc. Sau một phiên ṭa luận tội kéo dài chưa hai tuần, và giờ đây có thể tập trung vào việc tái tranh cử khi ông Donald Trump được tha bổng.
Việc ông được tha bổng chấm dứt nỗ lực loại ông ra khỏi Nhà Trắng của Hạ viện đă chia rẽ nước Mỹ một cách cay đắng.
Thượng viện, do đảng Cộng ḥa kiểm soát, bỏ phiếu tha bổng ông 52-48 với cáo buộc lạm quyền và 53-47 với cáo buộc cản trở Quốc hội.
Đảng Dân chủ buộc tội ông Trump vào tháng 12 v́ việc gây áp lực với Ukraine để bôi nhọ ông Joe Biden, một đối thủ tiềm năng trong cuộc đua vào Nhà Trắng.
Ông Trump sẽ trở thành tổng thống bị luận tội đầu tiên t́m cách tái tranh cử.
Việc ông sẽ không bị truất phế là điều ai cũng đă tiên đoán. Nhưng diễn biến của sự việc dẫn đến kết quả này là điều được cho là khá thú vị.
Dưới đây là bốn con số giải thích lư do tại sao Donald Trump được tha bổng - và những ǵ sẽ xảy ra kế tiếp.
Việc Donald Trump được Thượng viên tha bổng phản ánh sự yêu chuộng đảng Cộng ḥa dành cho ông. Nếu trước phiên ṭa, sự hỗ trợ mà mọi thành viên các cấp của đảng có với ông không rơ lắm, th́ việc đó giờ đây chắc chắn đă tỏ tường.
Ông Trump chưa bao giờ được đảng Cộng ḥa ưa chuộng như bây giờ (hoặc bị đảng Dân chủ có ác cảm hơn). Theo một cuộc thăm ḍ của Gallup trong tuần này, 94% đảng Cộng ḥa tán thành thành tích của ông Trump trong thời gian tại chức. Con số này tiếp tục tăng ngay cả lúc phiên ṭa luận tội đang diễn ra.
Gallup cũng tường tŕnh rằng 89% đảng Cộng ḥa đă chấp thuận ông Trump trong năm thứ ba tại vị - điều này khiến ông trở thành tổng thống được thành viên cùng đảng ưa chuộng thứ hai trong mọi thời đại.
Không phải lúc nào Trump cũng được như thế. Bốn năm trước đây không thiếu những thành viên đảng Cộng ḥa cao cấp xếp hàng để lên án ông, một người đàn ông cuối cùng đă bất ngờ trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng họ.
Năm 2016, Thượng nghị sĩ tiểu bang Alaska Lisa Murkowksi tuyên bố sẽ không bỏ phiếu cho ông. "Nếu chúng ta đề cử Trump, chúng ta sẽ bị phá hủy", thượng nghị sĩ tiểu bang Nam Carolina Lindsey Graham nói vào năm 2016, "và chúng ta sẽ xứng đáng với điều đó".
Ông Trump trở thành ứng cử viên của đảng, sau đó thành tổng thống và cả bà Murkowski lẫn ông Graham đều có mặt tại Thượng viện trong phiên ṭa xét xử để sát cánh bên người đàn ông của họ. Như đă được chứng minh trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2018, khi một số thành viên Quốc hội của đảng Cộng ḥa không hoàn toàn ủng hộ ông Trump bị thất cử, cử tri đảng Cộng ḥa có thể không sẽ tha thứ cho bất cứ ai không trung thành với tổng thống.
Sự nổi tiếng của tổng thống không có nghĩa là những người ủng hộ ông tin rằng ông là người không đáng trách trong câu chuyện luận tội. Trong một cuộc thăm ḍ được thực hiện bởi Associated Press và Trung tâm Nghiên cứu các vấn đề Công cộng của NORC tuần trước, chỉ có 54% thành viên đảng Cộng ḥa tin rằng ông Trump không làm ǵ sai.
Đảng Cộng ḥa tại Thượng viện có đa số 53 so với 47 của đảng Dân chủ, nghĩa là họ kiểm soát Thượng viện và có thể chỉ đạo diễn tiến của phiên ṭa.
Tỷ số này rất quan trọng. Trong phiên ṭa, các thượng nghị sĩ phải bỏ phiếu về việc có nên kết nạp nhân chứng hay không, và đa số chọn không. Chỉ cần bốn thành viên đảng Cộng ḥa có lựa chọn khác, các nhân chứng có thể đă được gọi vào - ít nhất là cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, người có bằng chứng có thể rất bất lợi cho phiên xử.
Trên thực tế, bốn thượng nghị sĩ đảng Cộng ḥa đă dao động, trong số này có thượng nghị sĩ tiểu bang Utah, ông Mitt Romney. Tại một thời điểm có vẻ như tất cả sẽ bỏ phiếu cùng với thượng nghị sĩ đảng Dân chủ cũng như độc lập và đồng ư cho phép gọi nhân chứng. Nhưng cuối cùng, tất cả thành viên đảng Cộng ḥa trừ ông Romney đă bỏ phiếu theo đảng, không có nhân chứng nào được gọi, và phiên ṭa kết thúc chỉ sau 11 ngày.
Đây là con số đảm bảo ông Trump chắc chắn sẽ không được tha bổng. Ông chỉ có thể bị truất phế nếu 2/3 thượng nghị sĩ, tức 67 người - ủng hộ điều đó.
Điều này đ̣i hỏi 20 thượng nghị sĩ đảng Cộng ḥa bỏ phiếu truất phế tổng thống của họ. Cuối cùng, chỉ có một người - Mitt Romney - đă làm điều đó.
Đây là số tiền mà chiến dịch tranh cử của Trump cho biết đă huy động được trong quư cuối năm 2019, một con số khổng lồ được cho rằng phần lớn là do những người ủng hộ Trump phản ứng với việc ông bị luận tội.
''Tiền gây quỹ dồi dào và các sinh hoạt của các nhóm ủng hộ tổng thống làm cho chiến dịch tái tranh cử của ông trở thành một lực không thể ngăn cản", người quản lư chiến dịch tranh cử của ông, Brad Parscale, nói.
Với phiên ṭa xét xử đă kết thúc, ông Trump hiện có thể thanh thản tập trung vào chiến dịch tái tranh cử (mặc dù trong thực tế, ngay từ đầu, ông không bao giờ để việc luận tội làm gián đoạn việc vận động tranh cử của ḿnh).
Luận tội đă khiến những người ủng hộ muốn hỗ trợ ông nhiều hơn? Hay nó sẽ làm nḥe h́nh ảnh của tổng thống, bất chấp việc ông được tha bổng?
Chúng ta sẽ t́m ra câu trả lời vào ngày 3 tháng 11.