Mua sắp kiểu "không xuống xe" ở Pháp

[nguoiduatinabc]

Do diễn biến dịch virus Vũ Hán quá phức tạp khiến Pháp công bố cấp độ cao nhất của dịch bệnh. Người dân Pháp cũng phải thay đổi thói quen mua sắm. Đó chính là mua sắm drive, mua sắm mà không cần xuống xe.

Cuối tuần qua, tôi vắng nhà, vợ tôi không lái xe được nên phải đưa hai con đi siêu thị bằng xe buýt. Vấn đề là giữ cho mình và hai đứa trẻ, 22 tháng và 6 tuổi, một khoảng cách với đám đông khi dịch Covid-19 đang bùng phát ở châu Âu là việc rất khó. Siêu thị Carrefour ở thành phố Antibes (Pháp) lúc nào cũng đông người và vùng này lại không xa lắm tâm dịch Lombardy của Italy. Vợ tôi và các con phải đi hai vòng siêu thị mới xách được đủ đồ cho cả tuần. Đi lại bằng phương tiện công cộng, đến nơi đông người, chúng tôi không khỏi lo lắng.

Tôi tham khảo các hình thức mua hàng rồi cài ứng dụng của hệ thống siêu thị Carrefour vào điện thoại, chọn chức năng mua sắm "drive". Sau khi chọn giỏ hàng, thanh toán bằng thẻ ngân hàng, khách chọn giờ nhận hàng. Khi đó, tôi chỉ cần lái xe đến bãi đậu xe dành riêng cho dịch vụ "drive" trước siêu thị, nhấn nút báo trên cột, đọc hay quét mã số đơn hàng.

Khoảng năm phút sau, tôi mở cốp xe cho nhân viên để hàng vào, lái xe đi mà không cần phải ra khỏi xe. Dịch vụ này giúp tôi không tốn nhiều thời gian đi lòng vòng trong siêu thị cũng như xếp hàng trước quầy tính tiền, và nhất là không tiếp xúc với nhiều người ở cự ly gần nhưng vẫn mua được những thứ cần thiết, đảm bảo nhịp sống bình thường cho gia đình.

Lần đầu tiên tôi được chứng kiến kiểu mua hàng này là khi cùng anh chị họ ghé một cửa hàng đồ ăn nhanh ở Mỹ, nhưng với cách thức đơn giản hơn nhiều: dừng xe, gọi món, nhận thức ăn, trả tiền rồi rời đi. "Drive khởi đầu ở Mỹ từ những năm 1940 với hệ thống nhà thuốc hay cửa hàng đồ ăn nhanh, nay, với sự bùng nổ của thương mại điện tử đã chiếm hơn 7,1 % doanh thu của các siêu thị lớn của Pháp", tờ Le Figaro dẫn một nghiên cứu năm 2019 cho biết.

"Drive" có những ưu điểm nhất định so với mua sắm truyền thống và mua hàng trực tuyến giao tận nhà. Nó đòi hỏi người mua hàng phải có phương tiện để di chuyển đến nơi bán hàng và vận chuyển hàng về nhà, cửa hàng phải có chỗ để xe dừng lại nhận hàng. Người mua không cần vào không gian bên trong của nơi bán hàng, cũng có thể chỉ dừng xe để đặt đơn hàng đơn giản rồi nhận hàng nhanh chóng. Trong tình hình dịch bệnh, người mua không muốn đến các cửa hàng nơi có không gian vừa kín vừa đông người, "drive" là một lựa chọn thích hợp.


Ở góc độ kinh doanh, nhất là các siêu thị lớn, "drive" giúp đa dạng hóa cách thức phục vụ để thu hút thêm khách hàng. So với mua sắm trực tuyến giao hàng tận nơi, "drive" dành sự chủ động rất lớn cho khách hàng khi họ có thể chọn khung giờ phù hợp với mình để nhận đồ thay vì chờ đợi vài giờ tới vài ngày để được giao hàng tận nhà, hoặc khi nhân viên giao hàng tới, mình lại không ở nhà. Việc giao hàng tận nơi khiến các nhà bán lẻ phải tốn thêm nguồn lực tổ chức đội ngũ giao hàng, mà cũng bị động cho khách hàng.

Có lần mẹ tôi đã lỡ bữa cơm trưa cho cả nhà vì người giao hàng của một siêu thị lớn tại TP HCM cho chúng tôi chờ đợi từ 8 giờ 30 sáng đến tận 12 giờ trưa mới đem hàng tới nhà. Thêm nữa, việc giao hàng chậm khiến thực phẩm, đồ phải bảo quản lạnh có thể bị ảnh hưởng chất lượng.

Trong lúc này, ở Việt Nam, gia đình tôi và nhiều người tiêu dùng có lẽ đang bối rối với nhịp sinh hoạt thay đổi. Giới kinh doanh đang kêu khó, tôi cho rằng đã đến lúc nhân rộng phương thức bán hàng không xuống xe. Giả sử, chị tôi ở TP HCM tranh thủ giờ nghỉ trưa có thể chọn danh sách mặt hàng cần mua và thanh toán trên điện thoại di động. Hết giờ làm việc, chị sẽ ghé lấy hàng ở một siêu thị, nơi có một bãi đậu xe chờ cho ôtô và xe máy. Nếu siêu thị có 30 quầy tính tiền, xử lý 5 phút một đơn hàng theo hình thức "drive", họ có thể bán 360 đơn hàng mỗi giờ.

So với cách tổ chức thông thường ở một siêu thị lớn, mỗi đơn hàng trung bình mất 60-90 phút để mua sắm, 5-10 phút để thanh toán và phải có bãi xe lớn và người trông hàng trăm xe trong nhiều giờ, rõ ràng, "drive" giúp giảm chi phí, tăng năng suất phục vụ trong khi có thể tránh tụ tập đông người. Người mua và người bán đều tiết kiệm được công sức, thời gian lại cảm thấy an tâm hơn. Hay kể cả với một tiệm ăn nhỏ, cung cấp món ăn theo hình thức đem đi (take away), họ hoàn toàn có thể xử lý một đơn hàng trong 5 phút, phục vụ được 12 đơn hàng mỗi giờ.

Hình thức mua hàng không rời xe tuy không mới trên thế giới nhưng chưa được quan tâm ở Việt Nam cũng có thể được xem như một dạng đổi mới sáng tạo trong kinh doanh. Trong tình hình dịch bệnh tiếp tục ảnh hưởng tới cuộc sống và nền kinh tế, nhiều nhà kinh doanh đã bỏ cuộc, nhiều của hàng đang chèo chống với sụt giảm doanh thu, các chuyên gia kinh tế tiếp tục dự báo về cuộc khủng hoảng kinh tế khó lường, tại sao ta không áp dụng "drive" nhiều hơn?

Thiết kế thêm một hình thức bán hàng sáng tạo chỉ là một ví dụ thể hiện tầm nhìn dài hạn trong kinh doanh, không chỉ trong dịch bệnh mà cả lâu dài. Các sáng kiến làm ăn không bao giờ là thừa, nó cần được sự hậu thuẫn của cơ quan điều hành, nỗ lực của bản thân doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Cổ vũ các ý tưởng sáng tạo luôn rẻ hơn nhiều các gói cứu trợ kinh tế hàng triệu USD mà thực chất là tiền thuế của dân và chỉ có tác động ngắn hạn, nhất là với nền kinh tế như Việt Nam. Nếu được ủng hộ, hỗ trợ và định hướng tốt từ các cơ quan như Chính phủ, Bộ Công thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, những ý tưởng tốt có thể cứu nhiều doanh nghiệp sống sót, giảm thiệt hại kinh tế, duy trì sức mua của xã hội và cho người dân một điểm tựa tâm lý trong cuộc chiến có thể phải kéo dài.