04/28/20
NYT - Trump’s Disinfectant Remark Raises a Question About the ‘Very Stable Genius’
The president has often said he is exceptionally smart. His recent suggestion about injecting disinfectants was not
The New York Times Photo
https://www.nytimes.com/2020/04/26/us/politics/trump-disinfectant-coronavirus.html
Lược dịch: CHRISTINE NGUYEN (*tựa đề của dịch giả)
Những lời tự đánh giá bản thân của Tổng thống Trump luôn trước sau như một. “Tôi, đích thị, là một người rất thông minh,” Trump cam đoan với cử tri năm 2016. “Một thiên tài ổn định,” ông thể hiện hai năm sau đó. “Tôi không phải là bác sĩ,” ông thừa nhận hôm thứ năm, tự chỉ vào sọ năo ḿnh trong pḥng họp báo của Nhà Trắng, “nhưng tôi, đích thị, là một người hiểu rơ điều các anh biết.”
Cuộc tŕnh diễn của Trump vào tối ấy, khi ông đề nghị rằng tiêm chích chất khử trùng vào cơ thể người giúp chống lại virus nghe có vẻ không giống chút nào với việc của một bác sĩ, một thiên tài hay một người hiểu rơ những điều các anh biết.
Ngay cả theo các tiêu chuẩn thất thường của ông, những mối suy tư của ông về các phương thuốc chống virus đă đổ ầm đến với một sức mạnh hiếm có, gây ra sự lên án rộng khắp về mối nguy hiểm cho sức khỏe của người Mỹ và thổi bùng cảm hứng cho một cảnh báo gần như rất phổ dụng mà rất nhiều ư kiến trước đây của ông – dù là để công kích hay gây lo sợ hay đơn giản là không đúng sự thật – đă không làm được đến vậy. Cách gọi tên đặc trưng của Trump có thể được đúc kết lại cho khán giả dễ tiếp thu là “cú đấm trả”.
Chuyện bị luận tội của ông th́ được giải thích rằng đó những tác phẩm hèn hạ của đám Dân Chủ phản ứng quá đà. Thật khó khăn hơn để khẳng định rằng người đàn ông đang thao thao chuyện tiêm chích chất khử trùng kia biết rơ bản thân đang làm ǵ.
Làn sóng phản ứng đă làm thất kinh các đồng minh và cố vấn của ông, đến nỗi, ông bị buộc phải dẹp bỏ hoàn toàn mấy buổi họp báo về đại dịch cuối tuần rồi, ít nhất phải tạm chấp nhận hai định mệnh mà ông ghét cay ghét đắng: phải biết nghe lời khuyên bảo (từ người của đảng Cộng Ḥa rằng, những sự xuất hiện kiểu này chỉ gây hại nhiều hơn là có lợi cho vị thế chính trị của ông) và phải từ bỏ đám đông khán giả mà ông hằng mê mẩn.
Một số người ở Nhà Trắng đă bày tỏ sự thất vọng rằng vấn đề cứ bị kéo dài. “Thật phiền khi điều này vẫn c̣n trong chu kỳ tin tức,” bác sĩ Deborah Birx, điều phối viên ứng phó coronavirus nói với CNN hôm chủ nhật, và thêm rằng, “Tôi lo lắng rằng chúng tôi không đưa được các thông tin cho người dân Mỹ đang cần, khi chúng tôi tiếp tục đem đến những thứ như tối thứ năm vừa rồi.”
Thống đốc Larry Hogan của bang Maryland, thuộc đảng Cộng Ḥa, người đang có ư hoài nghi về vai tṛ lănh đạo trong cuộc chiến coronavirus của Trump, nói trong chương tŕnh “This Week” của đài ABC hôm chủ nhật rằng, những phát ngôn này đă “gửi đi một thông điệp sai trái” khi thông tin sai lạc bị lan truyền từ một quan chức nhà nước hoặc “chỉ nói những ǵ vừa nhảy ra khỏi năo”. Khi được hỏi giải thích thế nào về lời của Trump th́ Hogan nói rằng, “Bạn biết đấy, tôi thực sự không thể giải thích nó.”
Chẳng có chính trị gia hiện đại của Mỹ nào có thể đọ được với kỷ lục những tuyên bố nếu không sai th́ cũng phi logic và làm dấy lên các mối hoài nghi về trí thông minh của ông. Những lời bóng gió và những câu nói hớ hênh theo lối ṃn của cựu Tổng thống George W. Bush, cựu Phó Tổng thống Dan Quayle và ứng viên tổng thống hiện tại Joseph R. Biden Jr. là không thể so sánh với ông Trump. Những tuyên bố quá rơ ràng của Trump – trên truyền h́nh trực tiếp, giữa cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng nặng nề, và chỉ để lại chút khả năng chống đỡ – ngay lập tức thành ngoại hạng và hoàn toàn phù hợp với danh tiếng phát ngôn bất cẩn của ông.
Tuy nhiên, trong nhiều tuần, nhóm chính trị của ông Trump đă dứt khoát một cách rơ ràng khi tấn công Biden: miêu tả ông như một lăo già 77 tuổi đi đứng run rẩy không theo kỷ luật của văn pḥng. Một tài khoản Twitter của chiến dịch này hôm thứ bảy đă kỷ niệm ngày Biden bắt đầu tham gia tranh cử tổng thống năm 2020 bằng cách nhấn mạnh tất cả những điều ông đă “quên” với tư cách ứng cử viên bằng một video clip có liên quan về những câu chuyện ngắn và những lời nói vấp: “Joe Biden quên tên coronavirus”. “Joe Biden quên G7 không phải là G8”. “Joe Biden quên mất Super Tuesday là vào ngày thứ ba.”
Hôm chủ nhật, chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump nói rơ rằng sự cố chất khử trùng sẽ không làm các kế hoạch tấn công Biden bị đổ vỡ: “Joe Biden thường quên,” Tim Murtaugh phát ngôn viên của chiến dịch Trump nói, “quên đang nghĩ ǵ trong các cuộc phỏng vấn thân mật, ngay cả khi dựa vào các ghi chú được viết sẵn để ngay trước mặt.”
T.J. Ducklo, phát ngôn viên của Biden, gọi sự tiếp cận này là “một chiến thuật đánh lạc hướng để bà con có thể xóa được kư ức về việc tổng thống đề nghị mọi người uống chất khử trùng trên đài truyền h́nh quốc gia. Trong khi hầu hết những người ủng hộ trung thành của Trump từ lâu đă có quyết định chọn ông, một thăm ḍ gần đây về cách xử lư khủng hoảng của ông thực sự cho thấy một số rủi ro trong kỳ bầu cử.
Theo các cuộc khảo sát th́ thống đốc các tiểu bang và quan chức về sức khỏe cộng đồng như Tiến sĩ Anthony Fauci được xem là đáng tin cậy hơn nhiều trong đại dịch.
Lily Adams, cựu trợ lư của các chiến dịch tranh cử tổng thống cho Hillary Clinton và Kamala Harris, người đang cố vấn cho Unite the Country, nói rằng cử tri độc lập hoảng hồn thực sự khi biết Trump từ chối lắng nghe các chuyên gia. “Bất cứ ai từng giặt đồ, từng lắp khóa an toàn đối với trẻ em ở nơi đựng vật tư làm vệ sinh, từng nh́n vào một trong những kư hiệu đầu lâu in trên nhăn sản phẩm th́ đều biết đó là một ư kiến ngu ngốc,” bà nói.
Với Trump, những vụ nhạo báng như vậy có xu hướng gây tổn hại. Từ rất lâu trước chiến dịch tranh cử 2016, chả có mấy đề tài có ư nghĩa để có thể đánh giá trí tuệ của ông. Lily Adams nói rằng đó là nguồn gốc nỗi ám ảnh bất tận và sự bất an hiển hiện, quá nhiều đến độ Trump có cảm giác cần phải bóng gió thường xuyên về khả năng trí tuệ bản thân: những câu chuyện về thành tích học thuật của ông ở Đại học Pennsylvania; “khả năng tự nhiên” của ông trong các môn học phức tạp; mối liên hệ của ông với một người chú “siêu thiên tài”, một kỹ sư giảng dạy ở Viện Công nghệ Massachusetts.
Khi Rex Tillerson, ngoại trưởng đầu tiên của ông, bị báo cáo rằng đă gọi trộm ông là “kẻ ngốc”, Tổng thống Trump đă thách đấu với Tillerson “so găng I.Q” ngay và luôn. Một câu xúc phạm ông thường viết trên Twitter mà Biden là một trong số những người ông ưu ái tặng, là “cái đồ I.Q thấp”. Barbara A. Res, cựu phó chủ tịch công ty Trump Organization, người nhớ lại chuyện Trump khoác lác về điểm số trong trường đại học, nói rằng: “Ông không muốn cảm thấy như có ai đó hơn ông. Ông không thể chịu nổi điều này.
Giờ th́ tôi có thể thấy điều này qua các bác sĩ và đó là lư do tại sao ông cứ băi chức họ. Ông thường bị các luật sư đe dọa. Bất cứ ai biết nhiều hơn ông sẽ làm ông cảm thấy họ chẳng bằng được ông”.
Các nỗ lực của chính ông trong việc kiểm soát thiệt hại bị rối loạn cả lên. Đầu tiên, thư kư báo chí của ông, Kayleigh McEnany, cáo buộc các hăng truyền thông đă lấy lời ông ra khỏi ngữ cảnh thích hợp. Nhưng ngay sau đó, ông bán rẻ nàng McEnany không thương tiếc khi bảo rằng các ư kiến của ông thực sự là một tṛ đùa để giễu cợt các phóng viên, một kiểu giải thích mà ngay cả không ít ủng hộ viên của ông cũng thấy chẳng hợp lư.
Ông đă để lại một cuộc họp báo hôm thứ sáu về coronavirus mà không đặt ra câu hỏi nào cho phóng viên.
Đến thứ bảy, khi ông biên tweet rằng mấy chuyện này “không đáng để mất thời gian và công sức” th́ các đối thủ của ông công nhận ngay và luôn: Tổng thống nhẽ đă làm được một chuyện ǵ đó thiệt là thông minh!
CN