Công tố viên vụ Stone điều trần việc Barr can thiệp ưu ái cho đồng minh của Trump

06/16/20

WASHINGTON (New York Times) — Hai viên chức Bộ Tư pháp đồng ý vào tuần sau sẽ ra điều trần theo trát đòi từ Uỷ ban Tư pháp Hạ viện về vấn đề chính trị hoá dưới quyền của Tổng trưởng William Barr.


Việc này có lẽ sẽ đặt ra một cuộc chiến pháp lý với cơ quan về những gì các nhân chứng này được phép chia sẻ.

Dân chủ Hạ viện vào thứ Ba tống trát đòi Aaron S.J. Zelinsky – công tố viên rút khỏi vụ Roger Stone Jr. – bạn thân thiết của Tổng thống – sau khi ông Barr và các viên chức cao cấp khác can thiệp, đảo ngược đề nghị mức án theo khung hình phạt, thay vào đó đề nghị mức án nhẹ hơn.

Viên chức còn lại là John Elias trong ban chống độc quyền của Bộ Tư pháp. Bộ phận này mở một cuộc điều tra vào thỏa thuận tiết kiệm nhiên liệu giữa những nhà sản xuất xe hơi lớn và tiểu bang California. Các nhà lập pháp Dân chủ cho rằng cuộc điều tra này mang động cơ chính trị.

Chủ tịch Uỷ ban Tư pháp Hạ viện, Dân biểu Jerrold Nadler (Dân chủ – New York) gởi ra thông báo cho hay, ông Barr từ chối ra điều trần, nên Uỷ ban buộc phải thực thi nghĩa vụ giám sát hành động của Tổng trưởng mà không cần đến ông ta.

“Tổng trưởng Tư pháp bao giờ cũng lấy cớ công việc bận bịu để từ chối ra trước Uỷ ban tư pháp, nhưng lại có thời gian lên truyền hình nhiều lần, ông đã từ chối trách nhiệm với Quốc hội, nhưng những nam nữ nhân viên can đảm của cơ quan dân sự chúng ta lại không như vậy,” ông Nadler nói. “Uỷ ban hoan nghênh lời khai của các cựu viên chức và viên chức đương nhiệm tại Bộ Tư pháp, những người sẽ lên tiếng về những thiệt hại lâu dài mà Tổng thống và Tổng trưởng đã gây ra cho Bộ Tư pháp.”

Khả năng các viên chức cấp thấp ra điều trần về những vấn đề nội bộ của ngành hành mà không được phép có thể sẽ là chủ đề tranh chấp. Ngành hành pháp đôi khi cho rằng, những vấn đề như vậy thuộc đặc quyền. Tuy vậy, vẫn có những hạn chế trong việc ngăn chặn các viên chức nhận được trát đòi từ Quốc hội, và họ lại muốn tuân thủ theo những yêu cầu pháp lý để ra khai.

Nhân chứng thứ ba có thể nhận được trát đòi ra điều trần vào ngày 24 tháng 6 là Donald Ayer – Phó Tổng trưởng trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống George Bush khi ông Barr làm lãnh đạo Văn phòng Cố vấn Pháp lý vào năm 1989 và 1990, trước khi kế nhiệm Ayer vào ghế Phó Tổng trưởng, rồi thăng tiến lên đứng đầu Bộ Tư pháp. Ông Ayer là tiếng nói chỉ trích ông Barr thường xuyên.

Các nhà lập pháp Cộng hoà trong Uỷ ban Tư pháp có thể tự mời nhân chứng riêng, nhưng cho đến giờ họ vẫn chưa chọn ai.

Ông Zelinsky – Phụ tá Biện lý Hoa Kỳ ở Maryland – tham gia vào toán điều tra của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, điều tra liệu ban vận động tranh cử của ông Trump có thông đồng với Nga hay không. Zelinsky vẫn tiếp tục giải quyết vụ Roger Stone sau khi cuộc điều tra của Mueller được khép lại.

Vào tháng 2 khi Roger Stone bị tuyên án những tội liên quan đến cản trở cuộc điều tra của Quốc hội về vấn đề Nga để bảo vệ ông Trump, thì Zelinsky là một trong 4 công tố viên bất ngờ rút khỏi hồ sơ này, trước khi Bộ Tư pháp sửa đổi đề nghị mức án dành cho bạn thâm niên của Tổng thống. Toán công tố viên đề nghị mức án 7-9 năm tù trong khung hình phạt. Nhưng ông Trump vào lúc đó đã lên Twitter tấn công, cho rằng mức án đề nghị bất công, và ngay lập tức các viên chức cao cấp của Bộ Tư pháp gạt đề nghị của nhóm công tố viên phụ trách vụ án sang một bên, đệ trình một mức án nhẹ hơn.

Quan toà liên bang cuối cùng trao cho Stone bản án hơn 3 năm tù, nhưng những gì diễn ra đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích William Barr đã chiếu cố cho đồng minh của Tổng thống, buộc Tổng trưởng Tư pháp kêu gọi Tổng thống chấm dứt công khai đưa ra ý kiến về những hồ sơ Bộ Tư pháp đang thụ lý.

Nhưng ông Elias làm ở Ban Chống độc quyền, trùng hợp với một cuộc điều tra vào thoả thuận giữa 4 đại gia xe hơi và California. Theo thoả thuận, Ford, Honda, Volkswagen và BMW tình nguyện tiếp tục cải thiện tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải ở những loại xe mới, bất chấp chính phủ ông Trump giảm tiêu chuẩn liên bang.

Trump lên Twitter tấn công thoả thuận này, và Dân chủ tố cáo Bộ Tư pháp mở cuộc điều tra chống độc quyền vì những lý do chính trị. Bộ Tư pháp hồi đầu năm nay đã bỏ rơi cuộc điều tra này, nhưng không phải trước khi có những săm soi pháp lý nhắm vào Mercedes-Benz, hãng được cho gần như tham gia vào thoả thuận với California.

Hương Giang
(Theo New York Times)