Sau 10 năm cầm quyền ở New York (Mỹ), Thống đốc Andrew Cuomo rời nhiệm sở khi số đồng minh chẳng c̣n lại là bao. Chính cách lănh đạo từng đem lại thành công đă khiến ông bị cô lập.
Ngày 10/8, ông Cuomo tuyên bố sẽ từ chức thống đốc bang New York trước bê bối quấy rối t́nh dục và nguy cơ bị luận tội tại Thượng viện bang. Tuyên bố của ông Cuomo từ đó khép lại một triều đại chính trị kéo dài hơn một thập kỷ.
Đây là cái kết không mấy tốt đẹp đối với sự nghiệp một thời xán lạn của người đàn ông từng được ca ngợi là “thống đốc của nước Mỹ”. Nhưng chính phong cách lănh đạo hung hăng và quyết liệt của ông Cuomo đă góp phần vào cái kết ấy, theo Bloomberg.
“Nguyên nhân không phải chỉ v́ quấy rối t́nh dục. Việc ông ấy bị hạ bệ c̣n do hành vi hà hiếp, bưng bít, và lối lănh đạo điên cuồng của ông ấy”, Rebecca Katz, một cố vấn đảng Dân chủ, nhận định.
Tổng chưởng lư New York tân cử Cuomo (trái) nắm tay bố ḿnh, nguyên Thống đốc New York Mario Cuomo vào năm 2006. Ảnh: AFP.
Nhiều kẻ thù trong sự nghiệp thành công
Trong nhiều năm qua, ông Cuomo cùng đội ngũ thân tín đă có thể gạt bỏ những chỉ trích bằng cách chỉ ra rằng họ rất được việc.
Dưới bàn tay của ông Cuomo, New York trở thành một trong những bang cấp tiến của Mỹ với việc phê duyệt cần sa y tế, sớm hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới, ra quy định kiểm soát súng đạn nghiêm ngặt, và nâng mức lương tối thiểu lên 15 USD/h, theo Bloomberg.
Nhưng đằng sau những thành tựu ấy là phong cách “cầm quyền bằng nỗi khiếp sợ và sự đe dọa”, theo Bill Hyers, một chiến thuật gia đảng Dân chủ thường xuyên chỉ trích ông Cuomo.
“Ông ấy muốn thao túng quá tŕnh lập pháp để làm mọi điều ḿnh muốn”, ông Hyers nhận định.
Hạ nghị sĩ bang New York Phil Steck cũng đồng ư với nhận định trên và cho rằng ông Cuomo thường đe dọa, bắt nạt, và chế nhạo những người bất đồng ư kiến.
“Thống đốc là người lúc nào cũng muốn thâu tóm quyền lực, và rốt cục đó chính là thứ khiến ông phải từ chức - lạm dụng quyền lực”, ông Steck nhận định.
Sau bê bối quấy rối t́nh dục, Tổng thống Joe Biden từng yêu cầu ông Cuomo từ chức. Ảnh: Governor Andrew Cuomo’s Office.
Theo Washington Post, để nắm giữ quyền lực, ông Cuomo đă dập tắt những người bất đồng và tích lũy được sự hậu thuẫn vững chắc từ cộng đồng kinh doanh - bất động sản, cùng cử tri da màu và các thành viên ôn ḥa trong đảng Dân chủ.
Ông gieo mâu thuẫn nội bộ giữa các nhà lập pháp và kiểm soát các chương tŕnh hoạt động của bang. Điều này khiến nhiều người không dám lên tiếng chỉ trích v́ sợ bị cắt ngân sách cần thiết cho địa phương.
Nhân viên dưới quyền ông Cuomo cũng mô phỏng cách làm việc của cấp trên. Họ chế giễu và đánh lạc hướng phóng viên, đôi lúc thậm chí c̣n ngăn không cho thông tin lộ ra ngoài.
“Rất nhiều người không ưa ông ấy”, Crystal Peoples-Stokes, lănh đạo phe Dân chủ chiếm đa số tại Hạ viện New York, nói.
Những vết rạn nứt
Năm 2020, Thống đốc Cuomo dường như ở trong vị thế bất bại: Những buổi họp báo hàng ngày để công bố t́nh h́nh dịch giúp ông trở thành ngôi sao của nước Mỹ, đặc biệt là khi ông phản pháo Tổng thống Donald Trump. Cũng nhờ đó, ông được kư hợp đồng viết sách trị giá 5 triệu USD.
Nhưng tất cả mọi thứ bắt đầu rạn nứt vào cuối tháng 12/2020, khi Lindsey Boylan, một phụ nữ từng làm việc cho ông Cuomo, lên tiếng cáo buộc thống đốc New York quấy rối t́nh dục.
Ngay sau đó, ông Cuomo đáp trả bằng cách công khai hồ sơ nhân sự để cố gắng hạ uy tín người cáo buộc. Nhưng bất chấp điều ấy, Boylan vẫn không ngừng lên tiếng. Không lâu sau, nhiều phụ nữ khác cũng lộ diện với cáo buộc tương tự.
Lindsey Boylan, người cáo buộc ông Cuomo quấy rối t́nh dục. Ảnh: Shutterstock.
Từng chút một, quyền lực của vị thống đốc dần thể hiện dấu hiệu lung lay.
Đầu năm nay, khi Tổng chưởng lư bang New York Letitia James hoàn tất bản thảo báo cáo chỉ trích việc chính quyền Cuomo cố bưng bít số ca tử vong v́ Covid-19 trong viện dưỡng lăo, bà Melissa DeRosa - phụ tá hàng đầu của ông Cuomo - đă cố ngăn văn bản này lọt ra ngoài.
Bản báo cáo ấy cuối cùng vẫn được bà James công bố.
Khi Hạ nghị sĩ New York Ron Kim lên tiếng chỉ trích thống đốc, ông Cuomo đích thân gọi điện cho ông Kim để gây sức ép. Nhưng hành động này phản tác dụng sau khi ông Kim công khai băng ghi âm cuộc gọi và cáo buộc vị thống đốc có hành vi dọa nạt.
Tháng 3, báo chí tiết lộ việc người thân của ông Cuomo được biệt đăi khi xét nghiệm Covid-19. Một số nhân viên cũ của vị thống đốc lúc này cũng lên tiếng về việc bị ngược đăi trong thời gian làm việc.
Cứng rắn tới những phút cuối
Thống đốc bang New York từng sống sót qua một số vụ bê bối trong quá khứ bằng cách dựa thế đồng minh, ngăn chặn các cuộc điều tra độc lập, và cố giảm nhẹ mức độ sai phạm, theo Bloomberg.
Nhưng chiến thuật ấy, cùng những huy hoàng trong quá khứ, đều không thể ngăn nổi cơn sóng bắt nguồn từ nội dung bản báo cáo thứ hai do Tổng chưởng lư James công bố ngày 3/8.
Bà Melissa DeRosa - phụ tá hàng đầu của ông Cuomo. Ảnh: Shutterstock.
Theo báo cáo này, trong nhiều năm, ông Cuomo có hành vi quấy rối t́nh dục như hôn môi nhân viên nữ, chạm vào vùng nhạy cảm, và thậm chí vuốt ve lưng nữ cảnh sát được giao nhiệm vụ bảo vệ ông. Nạn nhân của ông Cuomo lên tới 11 người.
Trước bản báo cáo