Hóa ra, “thanh sắt gỉ” mà những đứa trẻ t́m thấy lại chính là di vật văn hóa hàng ngh́n năm tuổi của Trung Quốc.
Trong suốt chiều dài lịch sử Trung Quốc, đă xuất hiện nhiều di tích văn hóa mang dấu ấn thời đại. Chẳng hạn khi nói đến đồ đồng, người ta sẽ nghĩ ngay đến lịch sử của các nước Hạ, Thương và Chu. Trong quá tŕnh nghiên cứu lịch sử ở đất nước tỷ dân, việc bảo vệ đồ đồng luôn là một nội dung hết sức quan trọng.
Vào những năm 1980, một đứa trẻ nông thôn ở Hà Bắc đă phát hiện ra một "thanh sắt gỉ" khi đang chơi trên núi. Sau khi các chuyên gia khảo cổ biết được thông tin này, họ đă quyết định đào toàn bộ ngọn núi nơi t́m thấy thanh kiếm và tiến hành khai quật, cứu hộ các di vật văn hóa ở đó.
Vậy trên ngọn núi này có những di vật văn hóa quan trọng nào? Tại sao các chuyên gia lại chú ư nhiều đến ngọn núi này như vậy?
Theo Sohu, địa điểm nói trên là ngọn núi tại một ngôi làng nhỏ ở huyện Tuyên Hóa, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. Đây cũng là nơi vui chơi hàng ngày của trẻ em trong làng này. Vào những năm 1980, một nhóm trẻ lên núi chơi trốn t́m th́ một trong số chúng phát hiện ra một thanh kiếm gỉ "lấp lánh ánh xanh". V́ cho rằng đó là một thanh kiếm sắt, có thể bán lấy tiền nên chúng đă quyết định mang nó về và bán cho người thu mua phế liệu để đổi lấy một ít kẹo.
Ảnh: Sohu
Khi đó, người thu mua phế liệu này cũng không để ư nhiều đến thanh kiếm trên mà vứt nó trong nhà kho. Tuy nhiên, sự việc xảy ra thời gian sau đó kiến người này vô cùng sửng sốt.
Theo đó, tỉnh Hà Bắc nằm ở trung tâm của nền văn minh Trung Quốc cổ đại nên có rất nhiều di tích văn hóa, sách cổ và lăng mộ. V́ vậy, các nhà khảo cổ học thường xuyên thực hiện nhiều cuộc t́m kiếm các di tích văn hóa trong nhân dân.
Vào tháng 4 năm 1985, một nhóm nhà khảo cổ học đang tiếp tục chuyến đi thu thập những báu vật quốc gia này th́ phát hiện ra thanh kiếm nói trên. Tuy nhiên theo các chuyên gia, đây là thanh kiếm bằng đồng, qua thời gian nó đă gỉ xanh chứ không phải bằng sắt. Hơn nữa v́ thấy đây chắc chắn không phải là một món đồ cổ b́nh thường nên sau một hồi thảo luận, họ cũng quyết định ḍ hỏi người thu mua phế liệu về lai lịch của nó.
Khi biết được không chỉ những đứa trẻ mà cả người lớn trong làng vẫn thỉnh thoảng nhặt hay đào được những đồ vật tương tự thanh kiếm tại ngọn núi được nhắc đến, các chuyên gia tin chắc rằng địa điểm này rất có thể vẫn c̣n nhiều di vật hay ngôi mộ cổ c̣n sót lại nên đă lập tức đến đó để kiểm tra.
V́ t́nh trạng xói ṃn đất trên ngọn núi này rất nghiêm trọng, có thể gây ra thiệt hại lớn cho các ngôi mộ bên dưới nên các chuyên gia đă nhờ cảnh sát và chính quyền phong tỏa khu vực này và tiến hành việc khai quật. Khối lượng công việc khổng lồ đă khiến các nhà khảo cổ mất hơn 3 tháng để có thể “lật tung” và “khoét rỗng” toàn bộ ngọn núi.
Kết quả, họ đă t́m thấy tổng cộng 48 ngôi mộ hàng ngh́n năm tuổi và khai quật được một số lượng những món cổ vật bằng đồng. Qua nghiên cứu và đối chiếu với các tài liệu lịch sử, các chuyên gia phát hiện ngọn núi này là tàn tích thuộc về loại h́nh văn hóa thượng tầng Hạ Gia Điếm, ra đời vào khoảng năm 800 TCN và biến mất vào khoảng năm 300 TCN.
Điểm quan trọng nhất của văn hóa thượng tầng Hạ Gia Điếm là sự tồn tại của nó đă đóng một vai tṛ quan trọng trong việc thúc đẩy nghiên cứu lịch sử Trung Quốc về thời Xuân Thu và thời Chiến Quốc cũng như thế giới bên ngoài Trung Nguyên.
Cũng theo các chuyên gia, văn hóa thượng tầng này có liên quan ǵ đến nước Yên - một quốc gia chư hầu ở phía bắc của nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc, tồn tại từ thời kỳ đầu của Tây Chu qua Xuân Thu tới Chiến Quốc. Theo suy đoán của các chuyên gia, một số xung đột đă xảy ra và đây có thể là nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của văn hóa thượng lưu Hạ Gia Điếm.
Kết quả của lần khai quật đă đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc nghiên cứu của các nhà khảo cổ. Mặc dù nhiều di vật bằng đồng đă bị phá hủy theo thời gian nhưng với số lượng di vật t́m thấy, các chuyên gia vẫn có cơ hội thể t́m hiểu sâu hơn về văn hóa đồ đồng và lịch sử Trung Quốc thời Xuân Thu, Chiến Quốc.
VietBF@sưu tập