Việc cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump kháng cáo yêu cầu quyền được miễn trừ của tổng thống đă tŕ hoăn phiên ṭa 6 tháng, lâu hơn nhiều so với thời gian mà ṭa án tối cao cần để giải quyết các vụ án cấp cao trong quá khứ như Hồ sơ Lầu Năm Góc hay cuốn băng Watergate.
Ông Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo ở Washington, D.C., Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Sáng 1/7 (giờ địa phương), Ṭa án Tối cao Mỹ sẽ đưa ra phán quyết về quyền miễn trừ của tổng thống đối với ông Trump, với khả năng định h́nh lại quyền lực của cơ quan hành pháp cao nhất quốc gia và đẩy cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 theo hướng khó lường.
Trọng tâm thách thức của cựu Tổng thống Donald Trump - xuất phát từ các cáo buộc liên bang mà ông phải đối mặt v́ nỗ lực lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 - là liệu một cựu Tổng Tư lệnh có được hưởng quyền miễn trừ h́nh sự đối với các hành vi mang tính chất công vụ được thực hiện khi c̣n ở Nhà Trắng hay không.
Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia pháp lư, việc Ṭa án Tối cao quyết định thế nào trong cuộc chiến pháp lư này, về nhiều mặt, ông Trump vẫn được coi như là “giành chiến thắng” trong cuộc chiến.
Các chuyên gia pháp lư chỉ ra việc ṭa đưa ra phán quyết một cách chậm chạp đă giúp ông Trump câu giờ, khiến phiên ṭa xét xử những cáo buộc mà công tố viên đặc biệt Jack Smith kiến nghị khó có thể hoàn thành trước Ngày bầu cử 5/11. Nói cách khác, phán quyết này có thể đă quá muộn để tổ chức bất kỳ phiên ṭa h́nh sự nào trong số ba phiên ṭa h́nh sự đang chờ thụ lư của ông Trump trước ngày tổng tuyển cử.
Norm Eisen, người từng đảm nhiệm vị trí cố vấn đặc biệt cho Ủy ban Tư pháp Hạ viện trong phiên luận tội đầu tiên của ông Trump, cho biết: “Bằng cách tŕ hoăn quá lâu đến mức khó có thể tiến hành một phiên ṭa, các thẩm phán đă thành công trong việc trao quyền miễn trừ cho ông ấy cho dù sau này nội dung phán quyết có là ǵ đi chăng nữa”.
Đồng quan điểm, Laurence Tribe - một giáo sư luật tại Đại học Harvard - nhận định: “Rơ ràng là ṭa án đă cố t́nh tŕ hoăn mọi việc… Lẽ ra có thể dễ dàng đưa ra phán quyết sớm hơn nhiều… Có thể đă thụ lư vụ việc vào tháng 12/2023 khi công tố viên đặc biệt yêu cầu xét xử trực tiếp, hoặc họ có thể từ chối tiếp nhận đơn kháng cáo sau khi ṭa phúc thẩm đă bác bỏ kháng cáo trước đó. Nếu như vậy, giờ phiên ṭa đă kết thúc”.
Một lư do khiến nhiều người chỉ trích Ṭa án Tối cao đưa ra quyết định chậm chạp là v́ các thẩm phán đă ra phán quyết nhanh chóng trong các vụ án liên quan đến những nhân vật cấp cao khác. Có thể lấy ví dụ như phán quyết yêu cầu cựu Tổng thống Richard Nixon trả lại các cuốn băng bí mật về những đoạn hội thoại trong Nhà Trắng cho công tố viên đặc biệt 16 ngày sau một buổi tranh tụng tại ṭa vào tháng 7/1974.
Hiện tại, ông Trump phải đối mặt với các cáo buộc liên bang ở Florida và các cáo buộc cấp bang ở Georgia. Tháng trước, cựu Tổng thống đă bị ṭa án ở New York kết tội làm sai lệch hồ sơ kinh doanh liên quan đến một thỏa thuận tài chính do một cộng sự cũ của ông dàn xếp với một diễn viên phim người lớn trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.