Bác sĩ viết chữ xấu, huyền thoại và sự thật!

[trungthuc]

Bác sĩ không chỉ là những người chữa bệnh cho chúng ta, họ còn "được tiếng" là một trong những nghề có chữ viết tay đầy "thảm họa" nhất. Thật vậy, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân, các dược sĩ … liên tục kêu ca việc bác sĩ viết chữ xấu, không dịch, không đọc nổi. Một số bác sĩ thậm chí còn không đọc nổi chữ của … chính mình khi được cho xem lại. Tin tốt là hiện tượng này không chỉ có ở Việt Nam, mà dường như là mẫu số chung cho các bác sĩ trên khắp thế giới!

Chữ viết "thảm họa" của bác sĩ Việt


… bác sĩ Trung Quốc


Từ tiếng Anh …


… đến tiếng Nga

Hiện tượng bác sĩ viết chữ xấu có tính chất lịch sử. Trong một bài viết của Hiệp hội Y học Hoàng gia Anh, tác giả khẳng định các thầy thuốc đã viết theo phong cách "nguệch ngoạc" này từ vài thế kỷ rồi. Và bởi vì trong quá khứ, các bác sĩ thường viết để làm tư liệu cho chính mình nên điều đó cũng không có ảnh hưởng gì nhiều lắm.

Tuy nhiên ngày nay, đội ngũ y tế không chỉ có mình bác sĩ, mà là cả một tập thể với nhiều chuyên gia trên các lĩnh vực, đội ngũ điều dưỡng, dược sĩ và những nhân viên y tế khác. Hậu quả là những y lệnh được viết trong bệnh án, những toa thuốc kê cho bệnh nhân khiến cho người đọc phải đau đầu không khác gì …đang giải mật mã.

Hậu quả của chữ viết xấu

Năm 2002, một bài báo xuất bản trên tạp chí Y học Hoàng gia Anh cho biết, theo thống kê của họ, có đến 15% báo cáo về chữ viết của các bác sĩ là "không thể đọc nổi". Năm 2005, một cuộc nghiên cứu kiểm tra mức độ dễ đọc của các biên bản phẫu thuật được lựa chọn ngẫu nhiên trong các bệnh án của khoa Chấn thương chỉnh hình tại một bệnh viện lớn ở Anh. 2 người điều dưỡng, 2 người vật lý trị liệu, và 2 bác sĩ nội trú được yêu cầu đánh giá nét chữ của các phẫu thuật viên theo 4 mức: xuất sắc, đẹp, bình thường và xấu. Kết quả 24% được đánh giá xuất sắc và đẹp, và 37% là xấu.

Đối với những người thực hiện y lệnh qua văn bản của bác sĩ, chữ xấu có thể gây ra nhiều rắc rối. Đầu tiên là họ không thể hiểu được tình trạng của người bệnh, tiếp theo có thể gây lầm lẫn khi cho thuốc, hoặc làm phẩu thuật. Cách giải quyết thông thường là sẽ đi gặp bác sĩ để hỏi trực tiếp, và điều này sẽ mất đi một khoảng thời gian vô ích. Thật trớ trêu là trong lúc bác sĩ cố gắng tiết kiệm thời gian bằng cách viết nhanh và viết ẩu thì họ cũng làm mất thời gian của nhân viên y tế khác!

(Minh họa)

Từ góc nhìn của bệnh nhân, chữ viết xấu của bác sĩ có thể khiến cho việc điều trị bị trì hoãn, và có thể dẫn đến sự lầm lẫn gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, kể cả tính mạng người bệnh! Năm 1999, một bác sĩ tim mạch người Mỹ đã gây ra cái chết của bệnh nhân 42 tuổi khi ông kê toa thuốc 20mg Isordil (một thuốc chống đau thắt ngực), nhưng dược sĩ lại đọc lầm thành 20mg Plendil, là thuốc hạ huyết áp. Có một sự thật: việc bác sĩ viết chữ xấu là một phần trong các nguyên nhân gây ra sai sót và tình huống bất ngờ, ước tính có thể gây nên cái chết của hơn hàng ngàn bệnh nhân mỗi năm ở Anh.

Đứng về mặt pháp lý, viết chữ xấu có thể là một bất lợi khi bác sĩ phải đối mặt với các cáo buộc. Có lẽ tòa án sẽ không lấy gì làm thiện cảm khi trong lời khai, nếu thầy thuốc nói rằng không thể đọc được chữ viết tay của mình từ bệnh án. Chữ viết cẩu thả có thể bị thẩm phán diễn giải thành sự chăm sóc cẩu thả, gây chết người!

Nhưng có thực là bác sĩ viết chữ xấu?

Trong nỗ lực nhằm lấy lại … thể diện cho các bác sĩ, đã có nhiều nghiên cứu khoa học rất nghiêm túc về chữ viết của bác sĩ. Chẳng hạn, năm 1996, một báo cáo của Viện nghiên cứu Nâng cao Sức khỏe ở Boston, MA, Mỹ và đại học Cambridge đã được công bố. Trong đó, họ so sánh chữ viết của các bác sĩ với một nhóm không phải bác sĩ theo 4 mức độ: xuất sắc, tốt, bình thường và xấu. Mỗi người phải viết 1 câu theo yêu cầu trong vòng 10 giây. Kết quả là mức độ chữ viết khó đọc không khác biệt gì nhiều giữa hai nhóm, nói cách khác những người bình thường cũng viết xấu chẳng thua gì bác sĩ! Vậy tại sao bác sĩ vẫn bị mang tiếng là viết chữ xấu? Có lẽ nguyên nhân là bởi tầm mức quan trọng của những điều mà bác sĩ viết ra. Chữa bệnh là một việc hệ trọng, và người ta thường mong chờ nhận được những gì tốt nhất khi thực hiện một điều gì đó hệ trọng có liên quan đến tính mạng con người.

Tuy vậy, vẫn có rất nhiều bác sĩ viết chữ đẹp!

Làm thế nào để khắc phục?

Có lẽ cách tốt nhất là đừng nên bắt bác sĩ viết nữa! Chỉ đùa thôi. Thời điểm mà bác sĩ không phải viết lách nữa có lẽ cũng là thời điểm mà robot sẽ thay thế con người trong mọi mặt của ngành chăm sóc sức khỏe, mà lúc đó thì chắc còn xa lắm.

Nhưng trước mắt, có nhiều đề xuất đã được các cơ quan y tế đưa ra, ví dụ như tin học hóa hệ thống văn bản y tế để bác sĩ có thể kê toa và viết bệnh lý trên máy tính. Một số người đề nghị mở các lớp … dạy viết chữ đẹp cho bác sĩ, thậm chí yêu cầu kiểm tra chữ viết khi phỏng vấn đầu vào. Bên cạnh đó, một giải pháp không thể không nhắc tới là tìm cách giảm tải khối lượng công việc hành chính, viết lách cho bác sĩ, cũng như giảm tải số lượng bệnh nhân khám bệnh. Khi đó, chắc hẳn các bác sĩ sẽ có nhiều thời gian hơn để … viết chữ đẹp.