Người mẹ có nên hy sinh tất cả vì con?

[june04]

Sự ca ngợi thái quá hành động đặt nhu cầu của chồng con lên hàng đầu vô tình khắc sâu định kiến "một người mẹ tốt là phải hy sinh tất cả vì con".

Hàng năm, vào gần "Ngày của Mẹ" người ta thường đọc được những bài viết với đại ý: "Mẹ dừng mọi việc đang làm để giúp con. Mẹ chưa bao giờ mua thứ gì cho bản thân để các con có thứ mình muốn. Mẹ đến xem mọi trận bóng chày con chơi dù phải hi sinh thú vui". Những bài viết ngọt ngào đó được viết với mục đích tôn vinh người mẹ nhưng vô tình khiến quan niệm một người mẹ tốt thì phải hy sinh ngày càng khắc sâu.

"Mẹ phải hy sinh bản thân là điều rất được kỳ vọng trong nền văn hóa này", bà Elizabeth Velez, chuyên gia nghiên cứu phụ nữ của ĐH Georgetown (Mỹ), nói.

Trong những năm gần đây, người ta nhận thấy phụ nữ ngày càng phải chịu gánh nặng chăm lo cho gia đình, cả hữu hình lẫn vô hình, dù họ có đi làm hay không. Những người phụ nữ cho hay, tâm lý phải hi sinh, cố gắng làm tất cả, gây tổn hại tinh thần và khiến họ phải trả giá bằng chính sức khỏe.

Kỳ vọng người mẹ dành nhiều thời gian, sức lực nuôi con bùng nổ vào những năm 1980-1990. Năm 1996, nhà xã hội học Sharon Hays đặt ra thuật ngữ "làm mẹ chuyên sâu" để mô tả tư tưởng "lấy trẻ làm trung tâm, có sự hướng dẫn của chuyên gia, tiếp thu cảm xúc, sử dụng nhiều lao động và tốn kém về tài chính". Người mẹ phải tương tác hàng ngày với con để kích thích trí tuệ, lấp đầy các buổi chiều và cuối tuần bằng các hoạt động ngoại khóa phong phú, luôn cập nhật cách nuôi dạy con mới nhất.

Một cuộc khảo sát toàn nước Mỹ năm 2018 với hơn 3.600 phụ huynh cho thấy, giáo dục con theo hướng chuyên sâu là điều mà hầu hết các bậc cha mẹ vẫn mong muốn.

Ngày nay, phụ nữ được kỳ vọng xuất sắc trong sự nghiệp, đồng thời trách nhiệm nuôi dạy con không giảm bớt.

Bỏ bê những mong muốn và nhu cầu bản thân vì con sẽ khiến phụ nữ căng thẳng, kiệt sức và bực bội. Theo cuộc khảo sát về tình trạng làm mẹ năm 2021 của website Motherly, 93% các bà mẹ ít nhất một lần thấy kiệt sức vì áp lực chăm sóc con, 16% nói luôn cảm thấy như vậy. Một nghiên cứu năm 2012 từ của ĐH Mary Washington tin rằng phụ nữ ủng hộ "làm mẹ chuyên sâu" nhiều khả năng bị trầm cảm, ít hài lòng trong cuộc sống.

Nhà tâm lý học Becky Kennedy, cho rằng quan tâm đến nhu cầu của bản thân là cách bạn thể hiện vai trò trụ cột vững chắc cho gia đình. "Quan tâm đến nhu cầu của bản thân là cũng cách bạn chăm sóc con mình", chuyên gia nói.

Chúng ta nên hiểu mình đang truyền đến con thông điệp sai lầm khi bỏ bê hết nhu cầu bản thân và khen ngợi những bà mẹ hành động như vậy. "Việc vẽ một bà mẹ như một kiểu siêu nhân không mệt mỏi, vị tha không tốt cho bất kỳ ai, ít nhất là con cái chúng ta. Tôi không muốn các con coi tôi như một liệt sĩ hy sinh quên mình. Tôi muốn chúng biết tôi yêu chúng bằng cả trái tim. Con cần biết chúng là một phần của gia đình, cũng như cộng đồng, có nghĩa không phải lúc nào nhu cầu của chúng cũng được đặt lên hàng đầu", nhà văn Christine Organ từng viết.

Dù người mẹ đi làm hay nội trợ, có vấn đề ở trường học hoặc bác sĩ nhi khoa thắc mắc gì, họ đều gọi cho người mẹ. "Tôi không biết tại sao vào năm 2022, chúng ta vẫn quan niệm phụ nữ là những người nuôi dưỡng tốt hơn nam giới và phụ nữ đóng vai trò chăm sóc trung tâm," giáo sư Pamela Fox, thuộc ĐH Georgetown nói.

Không thể thay đổi quan niệm cố hữu này một sớm một chiều, nhưng có những điều nhỏ hơn trong mỗi gia đình chúng ta có thể làm.

Hãy nói với chồng những gì bạn cần ở họ

"Chúng ta không thể mong một người làm tất cả mọi việc. Điều đó không công bằng", giáo sư Pamela Fox nói.

Tuy nhiên, khi giao nhiệm vụ cho chồng, bạn cũng phải từ bỏ quyền kiểm soát. "Chồng không thể làm mọi việc như bạn. Họ hoàn thành là tốt rồi", chuyên gia lưu ý.

Nói "Không" với người khác để "Có" với mình nhiều hơn

Phụ nữ thường nói "Có" với những yêu cầu và kỳ vọng nuôi dạy con phi thực tế vì sợ bị buộc tội ích kỷ. Nhưng bây giờ, hãy mạnh dạn từ chối nếu bạn cảm thấy không phù hợp. Dành thời gian cho bản thân, yêu thương mình nhiều hơn để hạnh phúc. Các con và chồng sẽ vui vẻ hơn khi vợ, mẹ hạnh phúc.

Bao dung với sự thất vọng của người khác

Khi bạn khẳng định nhu cầu của mình, chồng con hoặc những người xung quanh có thể khó chịu. Họ đã quá quen với một người mẹ, người vợ mẫu mực, luôn phải hy sinh.

Nhưng chúng ta không thể đợi người khác cho phép hoặc nói chúng ta xứng đáng được vậy. Bạn chỉ cần làm điều đó, đừng đợi sự cho phép, ủng hộ của người xung quanh. Hãy xem phản ứng không tích cực của họ đơn giản là một gia vị trong cuộc sống.

Làm nhiều hơn những điều khiến bạn hứng thú ngoài việc nuôi dạy con cái

Trong một bài luận, A. Rochaun Meadows-Fernandez, nhà văn và là bà mẹ hai con cho biết, rất lâu trước khi có con, cô đã thấm nhuần tư tưởng làm mẹ đồng nghĩa phải từ bỏ những vui thú cá nhân. Cuối cùng, cô nhận ra sự kỳ vọng này là không công bằng, tước đoạt hạnh phúc của mình.

"Tôi quyết định loại bỏ lối suy nghĩ 'giá như mình không phải làm mẹ' và bắt đầu sống khác", cô viết. Thay vì ở nhà trông con, cô đưa đứa bé đến các buổi gặp gỡ. Cô thôi xin lỗi khi không dành thời gian cho gia đình và tìm cơ hội cho mình. Cuộc sống của nữ nhà văn thoải mái và hạnh phúc hơn.

Ý thức rằng chăm sóc bản thân sẽ làm gương cho con

Kelsey Borresen, phóng viên chuyên về tình yêu, tình dục và các mối quan hệ của HuffPost Life cho biết, tháng 5 năm ngoái, khi mang thai tháng thứ 8, cô viết một tấm thiệp cảm ơn mẹ nhân Ngày của Mẹ. Cô nghĩ sẽ cảm ơn bà về những hi sinh, dù lớn hay nhỏ dành cho con trong những năm qua.

Nhưng điều Kelsey viết trong thiệp lại là những việc mẹ không hi sinh vì con cái. Bà đến phòng tập thể dục mỗi sáng để tiếp năng lượng cho ngày mới. Mỗi tối Chủ nhật, bà xem TV cùng chồng, mặc kệ con cái. "Chính mẹ đã cho tôi thấy tầm quan trọng của việc ưu tiên những điều mang lại hạnh phúc cho chính mình, ngay cả khi đã có con", cô nói.

Tối đó, cô thức dậy thì đọc được tin nhắn của mẹ. "Mẹ rất vui vì đã làm gương cho con, vì đó là bài học quan trọng. Con hoàn toàn có thể trở thành một người mẹ, con gái, chị gái, vợ/chồng, nhân viên, người quản lý, bạn bè tuyệt vời nếu biết ưu tiên sức khỏe thể chất, tinh thần của mình", bà nhắn cho con gái. Làm mẹ, Kelsey ghi nhớ lời đó, để được làm một người mẹ hạnh phúc.