Cá và thịt đều là nguồn protein chính và quan trọng cho cơ thể, đồng thời cung cấp lượng chất béo động vật đáng kể.
Cá, thịt đều có giá trị dinh dưỡng cao
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, 2 loại thực phẩm cá và thịt đều rất quan trọng.
Thịt cung cấp cho cơ thể các axit amin cần thiết, các axit béo giúp cho sự phát triển của nhiều cơ quan trong cơ thể. Ngoài ra, thịt c̣n có các chất khoáng, vitamin và là nguồn các yếu tố vi lượng như vitamin A, sắt, kẽm, đồng, coban, selen... Thịt là nguồn vitamin nhóm B rất tốt (B1, B6, PP, B12…).
Tuy nhiên, trong quá tŕnh tiêu hóa, thịt tạo ra nhiều sản phẩm trung gian không tốt với cơ thể. Thịt c̣n có nhiều mỡ, nhiều axit béo no và cholesterol, đặc biệt trong các phủ tạng hàm lượng cholesterol rất cao, nếu ăn nhiều sẽ làm tăng các nguy cơ bị các bệnh về tim mạch, cao huyết áp.
Cá, nhất là cá biển, có nhiều chất khoáng quan trọng. Ảnh: Thiện Lương
Cá và các chế phẩm là loại thức ăn có giá trị dinh dưỡng cao. Trước hết, đó là nguồn protein quư, có đủ các các axit amin cần thiết, mỡ cá có nhiều vitamin A, D và axit béo chưa no có nhiều mạch kép các loại (đây là những axit béo cần thiết có nhiều vai tṛ quan trọng trong cơ thể).
Cá, nhất là cá biển, có nhiều chất khoáng quan trọng như canxi, photpho, clo, natri và các yếu tố vi lượng (đồng, coban, kẽm, i-ốt...). Lượng i-ốt ở một số loại cá biển rất cao.
Ví dụ, cá thu có từ 1,7-6,2 mg/kg. Thịt của cá dễ tiêu thụ và dễ hấp thu, tổ chức liên kết phân phối đều nên khi nấu chóng chín, mềm, dễ tiêu hóa, dễ hấp thu.
Ăn cá hay thịt tốt hơn?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, thông tin để so sánh khái quát giữa cá và thịt xem loại nào có giá trị dinh dưỡng hơn, ta cần lưu ư như sau:
Giá trị dinh dưỡng của thực phẩm không dựa vào hàm lượng protein cao hay thấp, mà được tính bằng khả năng tiêu hóa trong cơ thể để biến thành chất dinh dưỡng hấp thụ.
Xét về mặt tiêu hóa, cấu trúc trong cá lỏng lẻo, các sợi protein ngắn hơn, mềm hơn thịt. Cá sau khi chế biến bằng cách rán hoặc nấu hay kho, chín nhừ, khi nhai sẽ dễ hơn thịt, thậm chí cho vào miệng đă tan. Bởi vậy khi ăn, thành phần trong cá tiếp xúc với enzym trong dạ dày sẽ phân giải thành các axit amin dễ hơn, dễ tiêu hơn.
Thịt có cấu trúc cơ học săn chắc hơn, dai hơn cá, khi vào cơ thể khó tiêu hơn. Vậy nên, so sánh ăn 100g cá và 100g thịt, cơ thể hấp thụ nhiều dinh dưỡng từ cá dễ hơn thịt. Từ đó, cá được coi là giàu dinh dưỡng hơn, có lợi cho con người, nhất là với người già.
Ngoài ra, cá c̣n chứa rất nhiều khoáng chất quư. Các khoáng chất trong thịt ít hơn và không đa dạng như trong cá. Tuy nhiên, nhiều nơi nuôi cá sống trong môi trường nước rất bẩn, dễ nhiễm các chất độc kim loại nặng, chứa độc tố. Trong đó, ruột cá là bộ phận bẩn nhất, không tốt cho hệ tiêu hóa. Ngoài ra, ruột cá có thể nhiễm kư sinh trùng, trứng sán, trứng giun và giun xoắn.
V́ vậy, khi ăn cần chọn cá sống trong môi trường sạch, loại bỏ ruột cá. Ngoài ruột cá, bạn không nên ăn uống mật, như mật cá trắm, có thể gây ngộ độc, nguy cơ tử vong.
Dù được cho là giàu giá trị dinh dưỡng hơn nhưng bạn không nên chỉ ăn cá. Thịt và các loại thực phẩm khác vẫn giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo chế độ ăn lành mạnh là bổ sung đa dạng thực phẩm.
Điều này không chỉ giúp bổ sung đầy đủ thành phần chất dinh dưỡng mà c̣n tạo cảm giác ngon miệng. Với người cao tuổi nên giảm bớt thịt, đặc biệt là thịt gia súc (loại 4 chân: ḅ, lợn, chó, dê…) và ăn cá nhiều hơn.