Trung Quốc trên bờ vực giảm phát khi giá cả lao dốc

Trung Quốc đang mấp mé bên bờ vực giảm phát khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiếp tục chịu tác động từ các chính sách hà khắc bằng 0 Covid của Bắc Kinh.

Lạm phát giá tiêu dùng (CPI) giảm xuống mức 0 trong năm tính đến tháng 6 sau khi giá thịt lợn giảm mạnh.

Con số chính thức là số liệu yếu nhất kể từ tháng 2 năm 2021 và thấp hơn ước tính của các nhà kinh tế về mức tăng CPI hàng năm 0,2%.

Giá tại cổng nhà máy cũng đang giảm, báo hiệu giá tiêu dùng có thể sớm đảo chiều. Giá sản xuất đã giảm 5,4% trong tháng 6, đánh dấu tháng giảm thứ 9 liên tiếp và là mức giảm mạnh nhất kể từ cuối năm 2015.

Các nhà phân tích tại Goldman Sachs cho biết Trung Quốc có khả năng rơi vào tình trạng giảm phát - khi giá cả giảm thay vì tăng - ngay trong tháng này.

Một giai đoạn giảm phát tạm thời là tin tốt cho các hộ gia đình vì nó làm tăng sức mua của người tiêu dùng và giúp giữ lãi suất ở mức thấp.

Tuy nhiên, thời gian giá giảm kéo dài có thể đẩy các nền kinh tế vào bẫy tăng trưởng thấp, nơi lương bổng đình trệ và các công ty buộc phải cắt giảm việc làm để đối phó với nhu cầu trì trệ.

Nhật Bản, nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, đã chiến đấu với giảm phát trong nhiều thập kỷ.

Những lo ngại rằng Trung Quốc có thể phải đối mặt với số phận tương tự ảnh hưởng đến giá dầu. Một thùng dầu thô Brent đã giảm xuống mức thấp nhất là 76,52 USD vào đầu phiên giao dịch, giảm khoảng 1%.

Giảm phát đang xuất hiện ở Trung Quốc khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang vật lộn để phục hồi sau các chính sách không có Covid hà khắc chỉ mới bị loại bỏ vào cuối năm ngoái.

Căng thẳng gia tăng giữa Bắc Kinh và Washington cũng ảnh hưởng đến hoạt động, khi các công ty phương Tây ngày càng chuyển hướng đầu tư ra khỏi Trung Quốc.

Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp ở nước này là 20,8% và các gia đình thận trọng đã dự trữ tiền mặt thay vì chi tiêu.

Số tiền gửi của các hộ gia đình đã tăng gấp đôi lên khoảng 13 nghìn tỷ bảng Anh (130 nghìn tỷ nhân dân tệ) kể từ sau đại dịch, với nhiều người sử dụng số tiền mặt dư thừa của mình để trả các khoản thế chấp và các khoản nợ khác, thống kê chính thức cho thấy.

Duncan Wrigley, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Pantheon Macroeconomics, cho biết: “Lạm phát tiêu dùng nhạt nhẽo là dấu hiệu cho thấy sự phục hồi chi tiêu yếu ớt của người tiêu dùng, đặc biệt là đối với hàng hóa, cũng như năng lực sản xuất dư thừa”.

Một số gã khổng lồ internet của Trung Quốc đã báo cáo số liệu bán hàng đáng thất vọng tại một sự kiện mua sắm lớn vào đầu tháng này, làm tiêu tan hy vọng về nhu cầu phục hồi sau khi các hạn chế của Covid được dỡ bỏ.

Lạm phát thấp và tăng trưởng mờ nhạt có nghĩa là các nhà phân tích hiện đang nghi ngờ rằng Bắc Kinh sẽ đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế “khoảng 5%” vào năm 2023. Nền kinh tế chỉ tăng trưởng 3% vào năm 2022 – một trong những tốc độ yếu nhất trong lịch sử hiện đại của đất nước.

Các nhà kinh tế kỳ vọng Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) sẽ phản ứng với triển vọng ảm đạm của đất nước bằng việc cắt giảm lãi suất để kích thích nhu cầu.

Các nhà phân tích tại Barclays cho biết trong một lưu ý khách hàng: “Chúng tôi nghĩ rằng môi trường giảm phát đầy thách thức hơn và đà tăng trưởng giảm mạnh hỗ trợ cho quan điểm của chúng tôi rằng PBOC đã bước vào chu kỳ cắt giảm lãi suất”.

Tháng trước, ngân hàng trung ương đã cắt giảm một loạt lãi suất cơ bản, hạ lãi suất cơ bản cho vay một năm (LPR) lần đầu tiên sau 10 tháng xuống 0,1 điểm phần trăm xuống 3,55%.

Lãi suất 5 năm, được liên kết chặt chẽ với các giao dịch thế chấp được cung cấp bởi các ngân hàng thương mại, đã được cắt giảm theo cùng một biên độ xuống còn 4,2%.

LPR đóng vai trò là chuẩn mực cho lãi suất cho vay hộ gia đình và doanh nghiệp, cho thấy ngân hàng trung ương có thể có thêm hành động trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng và chi tiêu. Lãi suất một năm và năm năm đã không được cắt giảm song song kể từ tháng 8 năm 2022.

Một số nhà kinh tế tin rằng Bắc Kinh sẽ phải bổ sung việc cắt giảm lãi suất bằng việc giảm thuế hoặc tăng chi tiêu để thúc đẩy hoạt động.

Tuy nhiên, ông Wrigley cho biết Bắc Kinh khó có thể tung ra một gói kích thích tài khóa lớn.

Ông nói: “Cho đến nay, thông tin công khai hướng tới một gói kích thích hạn chế, có mục tiêu, phần lớn sẽ được chuyển thành hỗ trợ cho ngành công nghiệp, nâng cấp công nghệ và các công ty tư nhân, thay vì hỗ trợ đáng kể cho người tiêu dùng.”

Các nhà hoạch định chính sách đã công bố nhiều hỗ trợ hơn cho lĩnh vực bất động sản ốm yếu của đất nước vào thứ Hai để chống lại những lo ngại ngày càng tăng về các khoản nợ không bền vững.

Các công ty sẽ được cung cấp các khoản gia hạn trả nợ để giúp các nhà phát triển thiếu tiền mặt đối phó với sự suy giảm nhu cầu.

Tình trạng giảm phát đang rình rập ở Trung Quốc trái ngược hoàn toàn với tình trạng lạm phát liên tục xảy ra ở những nơi khác trên thế giới.

Tỷ lệ lạm phát của Anh ở mức 8,7% trong tháng 5, buộc Ngân hàng Trung ương Anh phải kéo dài đợt tăng lãi suất mạnh nhất trong nhiều thập kỷ.

Không giống như nhiều nước phương Tây, Trung Quốc không vung tay chi tiêu quá mức trong thời kỳ đại dịch.

Mặc dù PBoC đã cắt giảm lãi suất trong thời gian phong tỏa, nhưng nó không tham gia vào hoạt động in tiền khổng lồ. Kích thích đại dịch quá mức được cho là nguyên nhân thúc đẩy lạm phát ở những nơi khác trên thế giới.

Tăng trưởng kinh tế đang chững lại của Trung Quốc có nguy cơ kìm hãm sự phục hồi ở các thị trường mới nổi khác, đặc biệt là Thái Lan và Hồng Kông, những thị trường phụ thuộc nhiều vào du khách Trung Quốc.

Khoảng một triệu người đã đến thăm Thái Lan từ Trung Quốc trong năm tháng đầu tiên sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình cuối cùng đã mở lại biên giới của Trung Quốc.