Nga phải trả giá quá đắt vì những sai lầm chiến lược

[june04]

'Những sai lầm chiến lược khiến Nga phải trả giá đắt'. Theo chuyên gia, sai lầm thực hiện phương châm ‘tốc chiến, tốc thắng’ trong chiến dịch tấn công Kiev đã khiến Nga không thể đánh thủ đô của Ukraine.

Ukraine gia tăng tấn công lãnh thổ Nga

Những ngày đầu năm mới không mấy vui vẻ đối với những cư dân các vùng lãnh thổ cũ và mới của Nga.

Theo chiến lược chiến tranh mới, chính quyền Kiev đang gia tăng số lượng và quy mô các cuộc tấn công vào các khu vực dân cư ở cả hai bên biên giới của nước Nga.

Theo kênh Telegram nổi tiếng SHOT, vùng Belgorod ngày càng bị tấn công nhiều hơn trong những ngày gần đây. Cùng với trung tâm khu vực Belgorod, các khu vực khác của Nga cũng bị tấn công,

Vào ngày 30/12/2023, thành phố biên giới Belgorod hứng chịu một cuộc tấn công tên lửa tàn khốc khiến 22 người chết, hàng trăm người bị thương. Vào đêm giao thừa ngày 31/12, cư dân vùng Donetsk tiếp tục bị tấn công.

Các cuộc tấn công không dừng lại ở đây, hệ thống phòng không Nga đã phải hoạt động hết công suất ở Novorossiysk, Crimea và Sevastopol. Giao thông trên cầu Crimean bị đình trệ một thời gian. Sau vụ tấn công tên lửa vào Sevastopol, hơn 100 người phải sơ tán.

Ngoài ra, một ngày trước đó, các hệ thống phòng không của Nga đã đánh chặn một tên lửa S-200 của Ukraine, được hiện đại hóa để tấn công các mục tiêu mặt đất, trên khu vực Lipetsk.

Mục tiêu là một trong những sân bay quân sự tuyến sau và nhà máy luyện kim NLMK.

Ngay sau đó, tờ RT trên kênh Telegram của mình trích dẫn các nguồn tin riêng đã đưa tin rằng đích thân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ra lệnh cho người đứng đầu Tổng cục Tình báo của Bộ Quốc phòng Ukraine Kyrylo Budanov tiến hành cuộc tấn công lớn vào Belgorod vào ngày 30/12.

Theo phía Nga, thủ phạm của vụ tấn công là binh sĩ của tiểu đoàn dân tộc chủ nghĩa “Kraken” dưới sự chỉ huy của Sergei Velichko. Họ từ khu vực khác nhanh chóng tiến vào vị trí hỏa lực và tấn công thành phố bằng MLRS, sau đó rút lui về các khu vực hậu phương của vùng Kharkov.

Các nhà quan sát tổng hợp lại, tất cả những vụ tấn công này có nghĩa là toàn bộ nước Nga giờ đây đã biến thành một “Donbass mới” nhưng rộng lớn hơn.

Điều này có nghĩa là địa bàn để Ukraine có thể tấn công cũng rộng lớn hơn và các lực lượng Nga sẽ rất khó để chống lại hết các vụ tấn công này.

Theo chuyên gia quân sự Nga Sergey Marzhetsky viết trên “Reporter”, lẽ ra Nga đã không lâm vào tình trạng này nếu như giới chức ở Moscow và các tướng lĩnh Lực lượng Vũ trang Nga không mắc những sai lầm nghiêm trọng trong việc hoạch định kế hoạch tác chiến ở Ukraine.

Đầu tiên là họ đã đánh giá sai về thực lực chiến đấu và cả tiềm lực huy động của Quân đội Ukraine, dẫn tới những sai lầm trong xác định các mũi tấn công và phân bổ cơ cấu lực lượng các hướng; đồng thời cũng mắc những sai lầm trong chỉ đạo tác chiến để thực hiện phương châm “tốc chiến, tốc thắng”.

Sai lầm năm 2022 đã dẫn đến tình trạng hiện nay

Chuyên gia Sergey Marzhetsky đề xuất ý tưởng mà trước đó ông đã nêu ra là tập trung nỗ lực tối đa vào một điểm cụ thể trên bản đồ của Ukraine là Chernigov (Chernihiv), vùng lãnh thổ đông bắc Ukraine có vị trí địa lý cực kỳ quan trọng, giáp với cả Nga và Belarus.

Vào tháng 2 năm 2022, quân đội Nga đã tiến vào Ukraine từ nhiều hướng cùng một lúc.

Đặc biệt ở phía bắc và đông bắc, Lực lượng Vũ trang Nga và Lực lượng Vệ binh quốc gia trên đường đến Kiev đã hành quân vượt qua các khu vực Lugansk, Kharkov, Sumy, Chernigov, Zhitomir.

Thế nhưng, việc phân tán các lực lượng nhỏ của Quân khu phía Bắc và phương châm chiến lược “tốc chiến, tốc thắng” như vậy đã tạo ra bị kịch đối với Moscow, khi các lực lượng Nga sử dụng chiến thuật đánh thọc sâu bằng nắm đấm chủ lực mạnh, bỏ qua các cứ điểm ngoại vi để nhanh chóng tiến tới Kiev.

Kiev là thủ đô của Ukraine nên nó trở thành một mục tiêu cực kỳ quan trọng và được bảo vệ chặt chẽ nhiều vòng từ xa đến ngoại vi và cả trong nội đô.

Đối mặt với hệ thống phòng thủ cực mạnh, để sử dụng chiến thuật này thì công tác tổ chức tấn công phải chia lực lượng làm ít nhất 2 thê đội.

Thê đội 1 là lực lượng đánh thọc sâu quân số không nhất thiết phải quá đông nhưng phải thiện chiến, có khả năng cơ động cao, hỏa lực và khả năng xuyên phá cực mạnh, đủ khả năng nhanh chóng vượt qua những địa điểm có đối phương trong cả quãng đường dài đến mục tiêu, rồi tiếp tục đánh xuyên thủng tuyến phòng thủ của mục tiêu.

Thê đội 2 là lực lượng chủ lực có quân số đông hơn đi ngay phía sau để làm công tác bọc hậu cho Thê đội 1, bao vây các mục tiêu bị bỏ qua dọc đường và kịp thời bổ sung lực lượng tiêu hao cho Thê đội 1.

Khi đến mục tiêu, Thê đội 2 sẽ để lại 1 nhóm quân trấn thủ vòng ngoài, vừa làm lực lượng dự bị chiến lược, vừa kịp thời đưa lực lượng tổ chức phòng thủ trám vào các lỗ thủng trong tuyến phòng thủ đối phương mà Thê đội 1 mở ra trong quá trình xuyên phá mục tiêu, tránh tình trạng bị bao vây ngược.

Quân số còn lại có thể được chia làm nhiều cánh, mở thêm các hướng tấn công vào mục tiêu để phân tán lực lượng đối phương, tạo điều kiện thuận lợi cho thê đội 1 tiếp tục đánh vào trung tâm của Kiev.

Vào thời điểm đó, quân Nga cũng có thuận lợi là đã tung quân nhảy dù đánh chiếm được sân bay Gostomel (Hostomel, còn được gọi là Sân bay Antonov) nhưng không tiếp viện đủ binh lực để khuếch trương chiến quả, tạo bàn đạp lớn tấn công từ phía nam Kiev.

Ngoài ra, chiến dịch đánh chiếm thủ đô Kiev của Ukraine không thành công là do lực lượng Nga mắc sai lầm là đã không bao vây các cứ điểm bị bỏ qua dọc đường, dẫn đến việc bị quân Ukraine đánh tập hậu từ phía sau, làm gián đoạn công tác tiếp viện binh lực cho lực lượng đang tấn công Kiev.

Sai lầm và tiếp tục sai lầm

Vào tháng 2/2022, ở Chernigov có một đơn vị đồn trú khá mạnh của Lực lượng vũ trang Ukraine cố thủ trong thành phố và quân Nga đã bỏ qua thành phố này cùng nhiều mục tiêu khác để lao tới Gostomel và Kiev, với hy vọng nếu nhanh chóng chiếm được thủ đô Ukraine thì lực lượng ở đây cũng sẽ phải đầu hàng.

Đây là một sai lầm nghiêm trọng bởi các cứ điểm mà Nga bỏ qua đều có lực lượng rất mạnh và khi các mũi tấn công đang đánh vào Kiev thì lực lượng Ukraine ở thành phố Chernigov và các vùng khác đã mở các cuộc tấn công dữ dội vào tuyến sau của quân Nga vốn không có lực lượng phòng thủ.

Sau đó, các tướng lĩnh Nga phải cấp tốc rút một phần lực lượng vốn đã nhỏ của Lực lượng vũ trang Nga và Vệ binh Nga để tái phong tỏa lực lượng đồn trú trong thành phố Chernihiv, dẫn đến cả 2 hướng đều không đủ binh lực tấn công.

Hậu quả của sai lầm này là Moscow không thể hoàn thành mục tiêu chiếm được Kiev trong ba ngày và sau 1 tháng tiến công liên tục, Quân đội Nga đã phải triệt thoái khỏi ngoại ô thủ đô Ukraine và tiếp tục mắc thêm sai lầm nghiêm trọng thứ 2.

Lẽ ra lực lượng rút về từ Kiev phải tiếp tục vây đánh Chernigov, Sumi…, nhưng không hiểu sao giới chỉ huy Quân đội Nga lại tiếp tục rút hết quân khỏi vùng đông bắc Ukraine, khiến sau đó lực lượng Nga ở Kharkov cũng bị Ukraine đánh bại.

Theo chuyên gia, việc toàn bộ khu vực đông bắc Ukraine bị bỏ trống khiến Kiev thoải mái triển khai lực lượng sát biên giới Nga và biến nó trở thành bàn đạp cho các vụ pháo kích vào Belgorod.

Vậy Nga có thể làm gì để dập tắt các vụ tấn công của lực lượng Ukraine vào các khu vực toàn dân thường của đất nước?

Điều này chỉ có thể làm được nếu các Lực lượng Vũ trang Nga tiến hành một chiến dịch quân sự mới để lập ra các vùng đệm trên biên giới nước Nga, điều mà lẽ ra các tướng lĩnh phải làm ngay từ khi bắt đầu Chiến dịch Quân sự Đặc biệt. Tuy nhiên, dù sao muộn cũng còn hơn là không làm gì!

Theo chuyên gia Sergey Marzhetsky, trước tiên cần loại bỏ những phương án tiến vào Volyn và Galicia từ hướng Belarus hoặc vượt qua sông Dnieper sang hữu ngạn để tấn công Nikolaev và Odessa, bởi đơn giản là quân Nga hoàn toàn chưa sẵn sàng cho những hành động quyết định theo kiểu chiến tranh cơ động lớn trên quy mô tập đoàn quân hay quân đoàn chủ lực.

Lực lượng Vũ trang Nga cần nhiều thời gian để tái vũ trang, tái trang bị, đào tạo nhân sự và tích lũy kinh nghiệm cho một loại hình tác chiến cơ động với cụm quân lớn như vậy.

Để loại bỏ nguy cơ diễn ra các vụ tấn công vào sâu trong lãnh thổ Nga, các tướng lĩnh ở cần nhắm vào một mục tiêu mới mà cũ, đó chính là Chernigov và sau đó là Kharkov.

Những nguyên nhân khiến chuyên gia quân sự này chọn Chernigov sẽ được chúng ta tìm hiểu trong bài viết tiếp theo.