Các nhà khoa học Italy đă xác nhận sự tồn tại của một hang động trên Mặt Trăng, nằm cách không quá xa so với điểm mà hai nhà phi hành Neil Armstrong và Buzz Adlrin đặt chân cách đây 55 năm.
Những miệng hố được phát hiện trên Mặt Trăng được cho là lối dẫn vào ống dung nham. Ảnh: NASA
Phát hiện mới này c̣n mang đến một tia hy vọng rằng sẽ c̣n có hàng trăm hang động khác trên vệ tinh tự nhiên của Trái Đất có thể trở thành nơi trú ngụ của các phi hành gia khám phá trong tương lai.
Theo hăng tin AP, một nhóm các nhà khoa học người Italy ngày 15/7 cho biết có bằng chứng cho thấy một hang động tương đối lớn nằm ở Sea of Tranquility (Biển Thanh b́nh), cách địa điểm hạ cánh của tàu vũ trụ Apollo 400 km.
Phần hang này nằm trong một hố sâu tương tự như hơn 200 lỗ hố khác được phát hiện xung quanh, được tạo ra do hiện tượng phun trào của ống dung nham. Theo các nhà khoa học, dữ liệu radar đă chỉ ra một phần đầu của hang động ngầm. Họ ước tính nó rộng ít nhất 40 mét và sâu hàng chục mét.
Đây không phải là lần đầu tiên các nhà khoa học t́m cách tiếp cận ống dung nham trên Mặt Trăng. Giới khoa học tin tưởng rằng những ống dung nham có thể là một nơi trú ẩn an toàn trước môi trường khắc nghiệt như tia vũ trụ và bức xạ Mặt Trời cũng như từ các cuộc tấn công của thiên thạch v́ nó nằm sâu dưới ḷng đất.
Trong một nghiên cứu công bố vào tháng 3/2015, các nhà khoa học Mỹ đă giới thiệu thiết kế tự nhiên bên trong của một ống dung nham. Ống dung nham là những đường hầm được h́nh thành từ ḍng dung nham của các vụ phun trào núi lửa. Phần ngoài của ḍng dung nham chảy qua khi nguội đi tạo thành một lớp vỏ dạng ống. Theo ông Jay Melosh, giáo sư nổi tiếng về khoa học trái đất, khí quyển và hành tinh tại Đại học Purdue (Mỹ) - người tham gia nghiên cứu, khi những vụ phun trào kết thúc, ḍng dung nham thoát ra và các đường ống trở thành một đường ống rỗng.
Theo các nhà nghiên cứu, những đường ống này co thể có kích thước lên tới 5.000 m, và v́ lực hấp dẫn trên Mặt Trăng thấp hơn nhiều so với lực hút Trái Đất nên về lư thuyết, các ống dung nham khổng lồ - đủ lớn để chứa hẳn cả một thành phố - có thể có cấu trúc vững chắc trên Mặt Trăng.
Tuy nhiên, việc xây dựng một nơi trú ẩn trong những ống dung nham đ̣i hỏi mất nhiều thời gian, tiền bạc và thách thức, đặc biệt là công nghệ gia cố sao ngăn chặn các bức tường trong hang động khỏi bị sập.
Cuối năm 2023, nhóm nghiên cứu Trung Quốc dẫn đầu là ông Zhang Chongfeng – một trong những nhà thiết kế cho ḍng tàu đổ bộ Thần Châu - tuyên bố đang khám phá khả năng thiết lập một nơi trú ẩn lâu dài, an toàn và ổn định trên Mặt Trăng trong các ống dung nham. Theo kênh truyền h́nh CGTN, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đă chọn các ống dung nham tại vùng Mare Tranquillitatis và Mare Fecunditatis làm mục tiêu thăm ḍ chính. Tàu thăm ḍ sẽ sử dụng hệ thống robot di động để điều hướng các địa h́nh phức tạp và mang theo các máy ḍ phụ để hỗ trợ liên lạc chuyển tiếp và năng lượng.