Thủ đô Damascus “thất thủ”, Syria hỗn loạn, thế giới phản ứng

[PinaColada]

Hàng loạt hãng thông tấn lớn gồm CNN và Reuters hôm nay dẫn các nguồn tin khu vực cho biết, lực lượng phiến quân tại Syria đã tiến vào Damascus và chiếm giữ các vị trí quan trọng ở thủ đô. Liên hợp quốc đã bắt đầu sơ tán các nhân viên không thiết yếu, trong khi Mỹ, Trung Quốc, Nga và một số nước cũng kêu gọi công dân nhanh chóng rời khỏi Syria.

Những cảnh quay của CNN cho thấy cảnh hỗn loạn bên trong sân bay Damascus (Syria) vào sáng sớm nay (8/12 theo giờ địa phương). Hàng chục người nhanh chóng đi qua các trạm kiểm soát an ninh và chạy đến cổng khởi hành để cố gắng rời khỏi đất nước. Trong khi đó, các nguồn tin khu vực cho biết, Tổng thống Syria Bashar al-Assad không có mặt ở Damascus, nhưng Văn phòng Tổng thống Syria và các quan chức Iran khẳng định ông chưa rời khỏi thủ đô.

Đây là lần đầu tiên lực lượng đối lập tiến vào ngoại ô thủ đô Damascus kể từ ít nhất là năm 2018.

Lực lượng nổi dậy trước đó cho biết đã kiểm soát hoàn thành thành phố lớn thứ ba Homs, chỉ hơn một tuần sau khi chiếm được Aleppo. Theo lời kể của người dân, phiến quân đã chiếm được nhà tù trung tâm, giải thoát hàng nghìn tù nhân, đồng thời buộc các cơ quan an ninh phải sơ tán sau khi đốt toàn bộ tài liệu mật.

Kể từ khi quân nổi dậy giành được thành phố Aleppo cách đây một tuần, hệ thống phòng thủ của chính phủ đã sụp đổ với tốc độ chóng mặt. Các lực lượng nổi dậy liên tiếp chiếm giữ nhiều thành phố lớn và tái kích hoạt các phong trào nổi loạn ở những khu vực vốn yên ắng từ lâu. Sự thất thủ của Homs, một ngã tư chiến lược nối liền Damascus với bờ biển Địa Trung Hải, đã cắt đứt thủ đô khỏi các thành trì ven biển của cộng đồng Alawite – nhóm thiểu số ủng hộ Tổng thống Bashar al- Assad.

Đặc phái viên của Liên hợp quốc về Syria - Geir Pedersen hôm qua kêu gọi các cuộc đàm phán khẩn cấp tại Geneva để đảm bảo một "cuộc chuyển giao chính trị có trật tự". Ông đồng thời nhấn mạnh: “Chúng tôi đang theo dõi rất chặt chẽ những diễn biến ở Syria và tình hình đang thay đổi từng phút.Tôi kêu gọi các cuộc đàm phán chính trị khẩn cấp tại Geneva để thực hiện Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Nhu cầu về một quá trình chuyển đổi chính trị có trật tự chưa bao giờ cấp thiết hơn thế. Chúng ta cần một quá trình khẩn cấp, nghiêm túc, về cơ bản khác với những gì đã diễn ra trước đây. Tôi nhắc lại lời kêu gọi giảm leo thang, bình tĩnh, tránh đổ máu và bảo vệ thường dân theo luật nhân đạo quốc tế".

Tại hội nghị ngoại trưởng theo định dạng Astana về Syria diễn ra bên lề Diễn đàn Doha ở Qatar, các Ngoại trưởng Saudi Arabia, Nga, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đã khẳng định sự ủng hộ đối với một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Syria, hướng tới chấm dứt các hoạt động quân sự và bảo vệ dân thường.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cùng ngày bày tỏ lấy làm tiếc trước những diễn biến hiện nay tại Syria: “Với những thông tin chúng tôi có được, thì đây không phải là một hành động dễ dàng. Việc nhóm nổi dậy Hayt Tahrir al-Sham tiến từ Idlib đến các khu vực khác, chiếm giữ thành phố Hama và Homs, tất cả những điều này đã được lên kế hoạch cẩn thận và lâu dài, một nỗ lực nhằm thay đổi tình hình trên thực địa, thay đổi cán cân quyền lực. Chúng tôi sẽ phản đối điều này bằng mọi cách có thể, chúng tôi sẽ ủng hộ chính quyền Syria hợp pháp và thúc đẩy khôi phục đối thoại trên tinh thần Nghị quyết 2254".

Hơn 10 năm trước, Syria đã phải trải qua thảm kịch nội chiến tồi tệ, trở thành vùng đất màu mỡ cho IS hoành hành. Dù không có sự chấm dứt hoàn toàn, cuộc xung đột tại Syria nổ ra từ năm 2011 đã yên tĩnh trong nhiều năm qua sau khi Iran và Nga giúp chính quyền của Tổng thống al-Assad giành quyền kiểm soát hầu hết đất đai và tất cả các thành phố lớn. Tuy nhiên, những diễn biến căng thẳng hiện nay một lần nữa làm gia tăng lo ngại về sự trỗi dậy của IS, thậm chí còn nguy hiểm hơn so với cách đây 10 năm trong bối cảnh Trung Đông đang bị tàn phá bởi nhiều cuộc xung đột và bất ổn an ninh nghiêm trọng.

VietBf@ sưu tập