Thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza có thể gồm những gì sau 15 tháng chiến tranh?

[vuitoichat]

Theo như Mỹ và Qatar, hai nhà trung gian chủ chốt, thông báo Israel và tổ chức Hồi Giáo Palestine Hamas đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn cho Gaza sau 15 tháng giao tranh, vì vậy về lệnh ngừng bắn dự trù diễn ra theo ba giai đoạn, với giai đoạn đầu trên nguyên tắc sẽ có hiệu lực từ ngày Chủ Nhật tới đây khi Israel và Hamas đã đạt được một thỏa thuận có thể chấm dứt chiến tranh ở Gaza và hướng tới trao trả con tin Israel và tù nhân Palestine.

Đây sẽ là bước đột phá đáng chú ý nhất sau 15 tháng chiến tranh, từ khi nhóm vũ trang Hamas tấn công Israel vào tháng 10/2023.

Thỏa thuận ngừng bắn có thể gồm những gì?

Chi tiết của thỏa thuận - với cả hai bên được cho là đã chấp thuận - vẫn chưa được công bố.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho hay vẫn còn một số điều khoản chưa được giải quyết, ông hy vọng sẽ được hoàn thiện trong ngày hôm nay 16/1.

Một thỏa thuận hoàn chỉnh sẽ chấm dứt chiến tranh ở Gaza cũng như mở đường cho việc trao đổi con tin và tù nhân.

Hamas đã bắt giữ 251 con tin khi tấn công Israel vào tháng 10/2023. Họ vẫn đang giam giữ 94 người, nhưng Israel tin rằng chỉ 60 người còn sống.

Israel dự kiến ​​sẽ thả khoảng 1.000 tù nhân Palestine - một số người trong đó đã ngồi tù nhiều năm - để đổi lấy con tin.

Lệnh ngừng bắn có thể diễn ra như thế nào?

[IMG][/IMG]
Hầu như toàn bộ 2,3 triệu người dân Gaza đã phải rời bỏ nhà cửa

Việc ngừng bắn dự kiến ​​sẽ diễn ra trong ba giai đoạn sau khi thỏa thuận được công bố.

Mặc dù cả hai bên hiện được cho là đã đồng ý, nội các an ninh và chính phủ Israel sẽ cần phải phê duyệt thỏa thuận trước khi có hiệu lực.

Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdul Rahman Al Thani cho biết thỏa thuận sẽ có hiệu lực vào ngày 19/1 nếu được phê duyệt.

Dưới đây là những gì có thể có trong thỏa thuận:

Giai đoạn 1:

Giai đoạn đầu tiên sẽ kéo dài sáu tuần và chứng kiến ​​"một lệnh ngừng bắn đầy đủ và hoàn toàn", Tổng thống Mỹ Joe Biden nói khi ông xác nhận một thỏa thuận đã đạt được vào hôm 15/1.

"Một số con tin" bị Hamas bắt giữ, bao gồm phụ nữ, người già và bệnh nhân, sẽ được trả tự do để đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine, ông Biden nói.

Ông không nêu rõ có bao nhiêu con tin sẽ được thả trong giai đoạn đầu tiên - nhưng Thủ tướng Qatar Al Thani trả lời họp báo trước đó rằng con số sẽ là 33.

Người phát ngôn của chính phủ Israel David Mencer cho hay hầu hết, nhưng không phải tất cả, 33 con tin dự kiến ​​sẽ được trao đổi, bao gồm trẻ em, được cho là vẫn còn sống.

Ba con tin sẽ được thả ngay lập tức, một quan chức Palestine nói với BBC, và phần còn lại của việc trao đổi dẽ diễn ra trong sáu tuần.

Trong giai đoạn này, quân đội Israel sẽ rút khỏi "tất cả" các khu vực dân cư tại Gaza, ông Biden nói, trong khi "người Palestine [cũng] có thể trở về khu định cư của họ ở tất cả các khu vực trong Gaza".

Hầu như toàn bộ 2,3 triệu người dân Gaza đã phải rời bỏ nhà cửa do lệnh sơ tán của Israel cũng như các cuộc không kích và chiến dịch trên bộ của Israel.

Cũng sẽ có sự gia tăng các chuyến hàng viện trợ nhân đạo đến Gaza với hàng trăm xe tải được phép ra vào mỗi ngày.

Quan chức Palestine trước đó cho hay các cuộc đàm phán chi tiết cho giai đoạn thứ hai và thứ ba sẽ bắt đầu vào ngày thứ 16 của lệnh ngừng bắn.

Tổng thống Biden nói lệnh ngừng bắn sẽ tiếp tục "miễn là các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục".

Giai đoạn 2:

Giai đoạn 2 sẽ là "một sự kết thúc vĩnh viễn cho cuộc chiến", ông Biden nhận định.

Những con tin còn sống, bao gồm cả đàn ông, sẽ được thả để đổi lấy nhiều tù nhân Palestine hơn.

Trong số 1.000 tù nhân Palestine mà Israel được cho là đã đồng ý thả, có khoảng 190 người đang thụ án 15 năm tù trở lên.

Một quan chức Israel trước đó nói với BBC rằng những người bị kết tội giết người sẽ không được thả tới khu Bờ Tây hiện bị chiếm đóng.

Quân đội Israel cũng sẽ rút toàn bộ khỏi Gaza.

Giai đoạn 3:

Giai đoạn thứ ba và cũng là giai đoạn cuối cùng sẽ bao gồm việc tái thiết Gaza - việc này có thể mất nhiều năm - và trao trả thi thể của những con tin còn lại.

Những câu hỏi còn bỏ ngỏ

[IMG][/IMG]
Hamas vẫn còn giữ hàng chục con tin từ ngày 7/10/2023

Để đạt được điều này đã mất nhiều tháng đàm phán gián tiếp đầy khó khăn, một phần là do Israel và Hamas hoàn toàn không tin tưởng lẫn nhau.

Hamas muốn chấm dứt hoàn toàn chiến tranh trước khi họ thả con tin, điều mà Israel không thể chấp nhận.

Lệnh ngừng bắn trên thực tế sẽ tạm dừng chiến tranh trong khi các điều khoản của thỏa thuận được thực hiện.

Tuy nhiên, không rõ liệu điều đó có nghĩa là chiến tranh sẽ kết thúc vĩnh viễn hay không.

Một trong những mục tiêu chiến tranh chính của Israel là phá hủy năng lực quân sự và quản trị của Hamas. Mặc dù Israel đã làm suy yếu nghiêm trọng, nhưng Hamas vẫn còn một số khả năng hoạt động và tái tập hợp.

Cũng không rõ con tin nào còn sống hay đã chết hoặc liệu Hamas có biết tung tích của tất cả những người mất tích hay không.

Về phần mình, Hamas đã yêu cầu thả một số tù nhân mà Israel nói rằng họ sẽ không thả. Số này bao gồm những người đã tham gia vào các cuộc tấn công ngày 7/10/2023.

Cũng không biết liệu Israel có đồng ý rút khỏi khu vực vùng đệm vào một ngày nhất định hay sự hiện diện của họ ở đó sẽ không giới hạn thời gian.

Bất kỳ lệnh ngừng bắn nào cũng có thể trở nên mong manh.

Những lần ngừng bắn trước đây giữa Israel và Hamas thường không kéo dài, dễ dàng bị các cuộc đụng độ nhỏ phá vỡ, khiến chiến tranh bùng nổ trở lại.

Lần này, do thỏa thuận quá phức tạp và nhiều giai đoạn, nên chỉ một sự cố nhỏ cũng có thể khiến mọi thứ sụp đổ.