Chỉ hơn một giờ sau khi tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump đă ngay lập tức thực hiện một số lời hứa quan trọng nhất trong chiến dịch tranh cử của ḿnh bằng một loạt sắc lệnh hành pháp, trong đó có một số sắc lệnh liên quan đến cuộc khủng hoảng nhập cư bất hợp pháp.
Trump bắt đầu xử lư một chồng lớn các sắc lệnh hành pháp ngay sau khi trở về Pḥng Bầu dục từ Trung tâm Capitol One, nơi ông đă kư lô sắc lệnh hành pháp đầu tiên. Như đă nêu chi tiết trong bài phát biểu nhậm chức của ḿnh, Trump ngay lập tức chỉ định một số băng đảng ma túy nước ngoài là các tổ chức khủng bố. Các chỉ định này sẽ cung cấp cho các công tố viên liên bang quyền hạn ngoài lănh thổ theo luật pháp Hoa Kỳ để nhắm mục tiêu vào các thành viên băng đảng.
Nó cũng sẽ cho phép truy tố bất kỳ ai cung cấp "hỗ trợ vật chất" cho các băng đảng ma túy và các chi nhánh của chúng, bao gồm cả những kẻ đưa hàng, người canh gác, kẻ rửa tiền, viên chức nhà nước, nhân viên thực thi pháp luật và thậm chí cả khách hàng ma túy. Những người bị truy tố sẽ phải đối mặt với "h́nh phạt nghiêm khắc", mức án tù tối thiểu bắt buộc từ 10 đến 80 năm, mức án cao nhất lên đến 125.000 đô la và tịch thu tài sản "đáng kể".
Ngoài ra, chỉ định FTO sẽ cho phép mở rộng phạm vi không được phép nhập cảnh đối với những người vượt biên theo luật di trú Hoa Kỳ. Những người di cư trả tiền cho các băng đảng để đưa lậu họ vào Hoa Kỳ sẽ được phân loại là đă cung cấp "hỗ trợ vật chất", có thể khiến họ bị trục xuất tự động.
Viện Chính sách Nước Mỹ Trên Hết lưu ư thêm rằng việc chỉ định các băng đảng là tổ chức khủng bố sẽ gây áp lực chính trị lên chính phủ Mexico để có hành động chống lại các tổ chức tội phạm. “Chính phủ Mexico, với mối quan hệ sâu sắc và liên tục với các băng đảng [vii], rơ ràng phản đối việc chỉ định FTO. Hậu quả của việc chỉ định FTO có thể phơi bày những mối liên hệ này, và do đó, nó tạo thành một điểm đ̣n bẩy có ư nghĩa đối với nhà nước Mexico để đối đầu với vai tṛ của chính ḿnh trong việc dung túng và thậm chí thúc đẩy tội phạm có tổ chức”, viện đă viết trong bản phác thảo của lệnh.
Các thành viên của băng đảng khét tiếng tàn bạo Los Zetas tham gia vào một video tuyên truyền năm 2011
Khi được hỏi liệu ông có cởi mở với ư tưởng triển khai các đơn vị lực lượng đặc nhiệm của Hoa Kỳ chống lại các băng đảng ma túy hay không, tổng thống đă để ngỏ khả năng này. "Có thể xảy ra. Những điều kỳ lạ hơn đă xảy ra", Trump nói khi kư lệnh.
Ngoài việc chỉ định các băng đảng ma túy là tổ chức khủng bố nước ngoài, Trump đă có động thái tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia về cuộc khủng hoảng dọc biên giới Hoa Kỳ với Mexico và Canada. Tuyên bố này sẽ cho phép Chính quyền Trump chuyển hướng tiền từ các chương tŕnh liên bang khác để chống lại t́nh trạng khẩn cấp. Nó cũng sẽ cho phép tiếp tục xây dựng một số phần của bức tường biên giới, một dự án đă bị cựu Tổng thống Biden dừng lại.
Theo Đạo luật T́nh trạng khẩn cấp quốc gia, tổng thống có thể tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia để có thêm quyền hạn giải quyết khủng hoảng. Quyền hạn này nhằm cung cấp cho nhánh hành pháp thêm nguồn lực để giải quyết khủng hoảng cấp bách không thể chờ quốc hội phê duyệt. Tổng cộng, Trump hiện sẽ có 100 thẩm quyền theo luật định mà thông thường ông không có để bảo vệ biên giới quốc gia.
Quốc hội có khả năng dỡ bỏ tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia, mặc dù họ cần phải đảm bảo đa số phiếu phủ quyết. Tổng thống cũng được phép gia hạn t́nh trạng khẩn cấp quốc gia trong thời gian họ muốn, trừ khi quốc hội có hành động thành công.
Tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia sẽ cho phép chính quyền mới triển khai quân đội và lực lượng vệ binh quốc gia đến biên giới. Không rơ có bao nhiêu quân sẽ được triển khai trong giai đoạn đầu, mặc dù tổng thống mới nhậm chức từ lâu đă tuyên bố rằng quân nhân nên được sử dụng để bảo vệ biên giới thay v́ chiến đấu trong các cuộc chiến tranh ở nước ngoài không có lợi cho Hoa Kỳ.
Trump kiểm tra các mẫu tường biên giới tại San Diego trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông tại Nhà Trắng
Trump cũng khôi phục một số chính sách nhập cư từ nhiệm kỳ đầu tiên của ḿnh, bao gồm Remain in Mexico, chính sách này sẽ yêu cầu những người xin tị nạn phải chờ bên ngoài Hoa Kỳ trong khi đơn xin tị nạn của họ được xử lư. Tiêu đề 42 cũng sẽ được khôi phục, điều này sẽ cung cấp cho các viên chức biên giới thêm khả năng cấm những người muốn vượt biên nhập cảnh trên cơ sở ngăn chặn sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm.