Tấn tṛ đời (La Comédie humaine) đang được các bị cáo diễn xuất sắc trong phiên ṭa lịch sử ở Hà thành?
Chẳng hề dám khẳng định, nhưng người ta có quyền nghi ngờ điều này. Bởi lúc đương quyền cao chức trọng, kẻ bẩm người hầu, triệu triệu thiên hạ dưới chân, họ đă diễn quá xuất sắc.
Thậm chí, diễn xuất sắc đến mức họ đi đến đâu cũng được tiếng vỗ tay hoan hô rần rần át cả lời lẽ hoa mỹ mị dân. Vậy, cớ ǵ lúc sa cơ thất thế, đối mặt với tù tội, họ lại không diễn đạt hơn nữa cho canh bạc cuối cùng của cuộc đời?
Hôm nay, có người khóc theo "nước mắt lă chă" của họ tại ṭa. Nhưng cũng có người hỏi lại vậy ai khóc cho hàng ngàn tỷ đồng (mới chỉ là tảng băng nổi) mà suy cho cùng là của nhân dân đă tan theo mây khói, và tập đoàn khai thác tài nguyên quốc gia hùng mạnh một thời đang suy yếu như người nhiễm HIV giai đoạn cuối?
Nếu họ không từng bậc thầy chơi tṛ ma mị, mà là dân đen th́ có biết diễn tấn tṛ đời với nước mắt ngắn dài và lắm lời lẽ "quân tử" như vậy trước pháp đ́nh?
Nhưng mà... Thôi th́, dù sao vẫn nên theo hướng suy đoán vô tội của nền tố tụng văn minh, tức không phải kịch mà là thật!
Mong lắm thay.
Nhân chi sơ, tính bổn thiện, chứ không phải bổn ác.
Luật sư Lê Văn Thiệp, kể:
"Anh Thăng nói: Sáng nào cũng vậy, anh rời Trại tạm giam lúc 5 giờ sáng, các phạm nhân cùng dăy pḥng giam đều thức giấc nói qua song sắt rằng chúc anh sức khỏe và may mắn...
Anh kể rằng pḥng giam chỉ có chỗ cho hai phạm nhân nằm, một người phạm tội buôn bán ma túy đang đối mặt với án tử h́nh, một người khác phạm tội chiếm đoạt tài sản. Anh tuy vào sau nhưng phạm nhân buôn ma túy đă nhường cho anh chỗ nằm, c̣n ḿnh th́ nằm giữa lối đi. Pḥng giam chật chội và tối khiến anh không thể đọc được Kết luận điều tra hay cáo trạng... Nhưng anh không oán trách hay đ̣i hỏi ǵ, chấp nhận trong nỗi buồn sâu thẳm...
Anh cảm ơn gia đ́nh, sau một ngày anh bị bắt th́ nhận được quần áo và dưa cà, cá vụn kho, anh chia sẻ thức ăn với bạn tù, một cách mà anh vẫn làm ngoài đời thực...
2 giờ là quá dài, có thể là dài nhất trong lịch sử tố tụng khi một bị cáo tự bào chữa cho ḿnh... Tất cả pḥng xử hàng trăm người im phăng phắc... Anh nhận lỗi về ḿnh, chấp nhận mọi h́nh phạt mà ṭa án tuyên...
Anh Thăng quay sang các giám định viên và nói: Bị cáo học tài chính chứ không học về dầu khí... Nên bản giám định tính lăi suất tiền gửi tiết kiệm là không đúng quy định của pháp luật... Vấn đề không phải là con số, phía sau con số là số phận một con người, là gia đ́nh, bạn bè, ḍng họ, quê hương... Nhưng anh vẫn cảm ơn tất cả đă nhanh chóng thực hiện để sau 30 ngày, kể từ ngày bị bắt cho đến khi bị xét xử...
Anh Thăng xin lỗi nhân dân, những người đă tin tưởng và kỳ vọng vào anh rất nhiều...
Anh nói rằng do chủ trương thí điểm tập đoàn kinh doanh đa ngành, hành lang pháp lư chưa có hoặc không rơ ràng, vừa làm vừa điều chỉnh chính sách...
Khi anh Thăng nói về gia đ́nh, khi nhắc đến người cha già đă 87 tuổi mắc bệnh hiểm nghèo... Và tôi thực sự sốc và lặng người khi anh nói về đứa con gái năm nay đă 22 tuổi nhưng cháu không phát triển b́nh thường như những đứa trẻ khác, anh lo sẽ không có ai chăm sóc, gần gũi, yêu thương và bù đắp những mất mát, thiệt tḥi cho con gái... Anh Thăng không nén được xúc động, khóc nghẹn ngào không nói thành lời...
Là luật sư đă tham gia nhiều vụ án, nhiều hoàn cảnh và không c̣n trẻ, nhưng tôi nhận thấy rằng anh Thăng là người sống t́nh cảm, biết trân quư những t́nh cảm mà mọi người dành cho ḿnh, anh hơn nhiều lần cảm ơn các Luật sư đă có những lư lẽ sức bén, đúng pháp luật để bào chữa cho anh và các Bị cáo khác...
Nhớ lại lúc giải lao, anh Thăng chủ động đến chỗ tôi đứng hỏi tôi một số vấn đề, tôi và anh Thăng trao đổi được vài phút, anh bắt tay tôi khá lâu, chỉ biết nói cảm ơn và sau đó phải vào pḥng cách ly...
Tôi biết rằng có nhiều người không hài ḷng về Stt này của tôi, nhưng là luật sư phải có sự bao dung, độ lượng và đặt ḿnh vào địa vị của Bị cáo th́ mới có cảm xúc, động lực để nói lời bênh vực họ...
Dù có sai trái hay vi phạm ǵ đi chăng nữa, anh cũng là con người, là con, người chồng, người cha trong gia đ́nh bé nhỏ...".
Luật sư Lê Văn Thiệp