Đoàn Bảo Châu
7-3-2025
Đúng lúc cuộc chiến tại Ukraine vào giai đoạn thử thách nhất th́ Donald Trump đưa ra những quyết định gây tranh căi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng pḥng thủ của Kyiv. Việc đ́nh chỉ viện trợ quân sự và cắt đứt chia sẻ thông tin t́nh báo từ Mỹ không chỉ làm suy giảm sức mạnh chiến đấu của Ukraine mà c̣n đặt ra nghi vấn về cam kết của Washington đối với một quốc gia đang chiến đấu bảo vệ chủ quyền và tự do. Động thái này đẩy Ukraine vào thế buộc phải kết thúc chiến tranh trong điều kiện bất lợi, tạo ra một bước ngoặt nguy hiểm trong cuộc xung đột với Nga.
Quyết định ngừng chia sẻ thông tin t́nh báo với Ukraine của Trump là một đ̣n bẩn. Trong cuộc phỏng vấn với truyền h́nh, giáo sư Michael Clark nói thông tin t́nh báo từ Mỹ đóng vai tṛ sống c̣n trong việc giúp Ukraine định vị chính xác mục tiêu cho các hệ thống vũ khí như ATACMS và Storm Shadow, cũng như trong việc vận hành các hệ thống pḥng không tiên tiến như Patriot. “Nếu không có nguồn thông tin này, Ukraine gần như không thể phản ứng kịp thời trước các động thái của Nga”, Clark nhận định.
Hệ quả của việc cắt giảm hỗ trợ đă thể hiện rơ trong cuộc tấn công gần đây của Nga, khi hơn 100 tên lửa và drone nhắm vào các thành phố lớn như Rivne. Không c̣n thông tin t́nh báo “tức thời” từ Mỹ, Ukraine gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tổ chức pḥng thủ. Khi kết hợp với việc cắt viện trợ quân sự, chính sách của Trump không chỉ làm suy yếu Ukraine, mà c̣n mở đường cho Nga tận dụng khoảng trống này để tăng cường sức ép quân sự.
Dù Trump từng tuyên bố mục tiêu là “chấm dứt chiến tranh” và giúp Ukraine trở thành “một quốc gia độc lập, mạnh mẽ”, thực tế lại cho thấy một chiến lược hoàn toàn khác. Trump đang áp dụng cách tiếp cận “cây gậy và củ cà rốt”, nhưng “củ cà rốt” lại dành cho Nga, c̣n “cây gậy” lại đánh vào Ukraine. Việc cắt viện trợ và thông tin t́nh báo là đ̣n buộc Kyiv phải đàm phán trong thế yếu và [đặt] Ukraine vào t́nh thế nan giải: Hoặc phải nhượng bộ trước Nga, hoặc tiếp tục chiến đấu với sự thiếu hụt hỗ trợ vốn có.
Ukraine đang chiến đấu cho một chính nghĩa rơ ràng: Bảo vệ lănh thổ và chủ quyền trước sự xâm lược của Nga. Từ khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014 và tiếp tục mở rộng xung đột tại Donbas, Ukraine đă trở thành biểu tượng của sự kiên cường chống lại chủ nghĩa bành trướng. Tuy nhiên, chính sách của Trump rơ ràng đă bỏ qua điều hiển nhiên và có lẽ Trump chẳng coi những điều này ra cái ǵ khi đổ lỗi Ukraine là bên khởi động cuộc chiến.
Thay v́ hỗ trợ một quốc gia đang bảo vệ các giá trị dân chủ, Trump toàn đưa ra những quyết định có lợi cho Nga. Toàn bộ việc này khiến Putin vỗ đùi đắc chí, tự nhiên có được kẻ giúp ḿnh đắc lực như Trump.
Châu Âu đang nỗ lực hỗ trợ nhưng không thể thay thế Mỹ. Hệ thống Rivet Joint của Anh có thể cung cấp dữ liệu tổng quát, nhưng không đủ chính xác và kịp thời như t́nh báo từ Mỹ. Trump rút hỗ trợ và Nga có thể tận dụng lợi thế này trên chiến trường.
__________________
|