Hơn 500 gia đ́nh người già, thu nhập thấp ở bang Indiana chờ đợi hàng triệu USD trợ cấp cho điện sạch, khoản tiền bị ông Trump đóng băng ngay ngày đầu nhậm chức.
Mike Mullett, thành viên hội đồng quản trị Energy Matters Community Coalition - một liên minh cộng đồng năng lượng - tại thị trấn Columbus cố gắng nh́n qua lớp sương mù khi lái xe ngang khu phố của tầng lớp lao động. Columbus là thị trấn cổ ở phía nam Indiana (Mỹ) - bang ủng hộ đảng Cộng ḥa.
Mullett đang t́m 530 gia đ́nh trong dự án điện mặt trời trong diện đáng lư được hưởng khoản tài trợ liên bang 4,42 triệu USD, do Liên minh của ông điều phối. Nguồn tài trợ này là một phần của chương tŕnh "Điện mặt trời cho mọi người" trị giá 7 tỷ USD của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), nhằm giúp các gia đ́nh thu nhập thấp tiết kiệm tiền điện. Khoảng 117 triệu USD được dành cho người dân bang Indiana.
Tuy nhiên, tháng trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu dừng các khoản tài trợ liên bang cho năng lượng sạch và dự án khác trên khắp đất nước thuộc chương tŕnh Thỏa thuận Xanh mới của chính quyền ông Biden.
Indiana, một trong hai bang đầu tiên ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm ngoái, không ngoại lệ.

Nhân viên kỹ thuật tấm pin mặt trời trên một ngôi nhà ở Đông Nam Washington vào tháng 2/2022. Ảnh:Washington Post
Ông Trump đă thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử, rằng hủy bỏ các sáng kiến năng lượng sạch và gọi nỗ lực của ông Biden là "tṛ lừa đảo xanh mới". Các chính trị gia đảng Cộng ḥa tích cực ủng hộ động thái trên, bất chấp rủi ro kinh tế tiềm ẩn với nơi ủng hộ họ.
Indiana không phải là bang "đỏ" duy nhất (ủng hộ đảng Cộng ḥa) thúc đẩy năng lượng mặt trời. Texas là bang có số hộ gia đ́nh lắp đặt loại nguồn điện này lớn thứ hai tại Mỹ, sau bang "xanh" California (ủng hộ đảng Dân chủ). Florida đứng thứ ba.
Thực tế, 80% khoản tài trợ cho sản xuất năng lượng xanh và các sáng kiến khác sẽ được trao cho dự án tại bang "đỏ" trên khắp nước Mỹ.
Tại thị trấn Columbus, động thái của ông Trump đă làm nản ḷng Mullett và những người nỗ lực trong dự án lắp đặt điện mặt trời mái nhà, hầu hết trong số họ là người nghỉ hưu và làm việc t́nh nguyện. Ông nói nếu mất nguồn tài trợ của liên bang, số tiền các đơn vị tư nhân đă cam kết đối ứng cũng không c̣n.
Người dân Indiana chịu mức giá điện tăng cao thứ bảy toàn quốc. Gần 83% sản lượng điện của bang này đến từ nguồn năng lượng LNG và than.
Hiện chính quyền của ông Trump đối đầu với hàng loạt vụ kiện liên quan tới các sắc lệnh, gồm lệnh đóng băng nguồn tài trợ năng lượng sạch. Tuy nhiên, nếu vụ kiện kéo dài từ ṭa án liên bang lên Ṭa án Tối cao Mỹ, ông Mullett tính toán dự án điện mặt trời mái nhà ở Indiana có lẽ phải kéo dài tới năm 2026, thay v́ hai tháng nữa theo kế hoạch.
VietBF@sưu tập