Những cuộc thăm ḍ dư luận mới cho thấy tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump đang giảm liên tiếp, dù ông đang trong "kỳ trăng mật" từ khi nhậm chức.
Các tổng thống Mỹ thường trải qua vài tháng đầu nhiệm kỳ đầy ngọt ngào với tỷ lệ ủng hộ được duy tŕ ở mức cao, thường được gọi là "kỳ trăng mật", trước khi các vấn đề địa chính trị nảy sinh, nỗi thất vọng của cử tri tăng lên và mức độ tán thành với công việc của họ suy giảm. Các cuộc thăm ḍ do Gallup tiến hành từ sau Thế chiến II đến nay đều cho thấy người Mỹ thường rộng lượng hơn với tổng thống trong "kỳ trăng mật" này.
Tổng thống Barack Obama bắt đầu nhiệm kỳ với tỷ lệ ủng hộ 75% và duy tŕ ở mức cao trong vài tháng đầu tiên. Tỷ lệ ủng hộ ông Joe Biden trong thời gian đầu nhiệm kỳ là 56% và duy tŕ ở ngưỡng này đến tháng 6/2021, thời điểm Mỹ sắp rút quân khỏi Afghanistan. Mức độ ủng hộ ông Biden suy giảm nhanh chóng sau quyết định rút quân "thảm họa" vào tháng 8/2021 cũng như nhiều vấn đề về kinh tế và chia rẽ đảng phái.
Khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức ngày 20/1, tỷ lệ ủng hộ dành cho ông vào khoảng 50%, với nhiều người Mỹ kỳ vọng các chính sách của ông sẽ giúp cuộc sống của họ thay đổi theo chiều hướng tích cực hơn.
Nhưng "kỳ trăng mật" của ông Trump không kéo dài như những người tiền nhiệm. Sau một tháng tại vị, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump đang giảm. Các cuộc khảo sát dư luận tuần này của Reuters/Ipsos, Washington Post, Đại học Quinnipiac, CNN và Gallup đều chỉ ra mức độ ủng hộ của ông Trump dao động 44-47%.
Cuộc thăm ḍ được Reuters/Ipsos thực hiện trong 6 ngày với 4.145 người trên toàn quốc và kết thúc hôm 18/2, chỉ ra 44% người được hỏi ủng hộ công việc của Tổng thống Trump trong tháng đầu nhậm chức. Trong khi đó, tỷ lệ không ủng hộ là 51%, tăng 10 điểm phần trăm so với cuộc khảo sát ngay sau khi ông nhậm chức.
Trong cuộc thăm ḍ của Washington Post, tỷ lệ phản đối ông Trump là 39%, trong khi chỉ 27% người được hỏi ủng hộ mạnh mẽ các quyết sách của ông.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 20/1. Ảnh: Reuters
Giới quan sát cho rằng những biện pháp "đại tu" chính phủ liên bang của ông Trump dường như đang gây tổn hại cho chính ông, với các chính sách quyết liệt về áp thuế và trấn áp người nhập cư đang tác động trực tiếp tới nền kinh tế Mỹ, điều được cử tri nước này quan tâm nhất.
Cuộc thăm ḍ của Washington Post đă hỏi những người tham gia về các chính sách của ông Trump, gồm trục xuất hàng loạt người nhập cư trái phép, cấm người chuyển giới tham gia quân đội, tinh giản Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) và ân xá cho những bị cáo liên quan tới cuộc bạo loạn Đồi Capitol hồi tháng 1/2021.
Trong đó, chỉ có chiến dịch trục xuất người nhập cư trái phép nhận được ủng hộ quá bán, trong khi 3 quyết sách c̣n lại đều không được nhiều người đồng t́nh, với mức phản đối cao hơn ủng hộ trung b́nh 25 điểm phần trăm.
Cuộc khảo sát của CNN về những chính sách tương tự cũng chỉ ra nhiều người nhận xét chúng là "ư tưởng tệ" hơn là "sáng kiến tốt", với mức chênh lệch trung b́nh 23 điểm phần trăm.
Một trong những chính sách vấp phản đối lớn nhất của chính quyền ông Trump là nỗ lực cắt giảm USAID. Khảo sát của Washington Post cho thấy 59% người được hỏi phản đối, trong khi 38% ủng hộ. Kết quả thăm ḍ của CNN chỉ ra tỷ lệ này lần lượt là 53% và 28%.
Chính sách thuế quan của ông Trump cũng không nhận được sự đồng t́nh từ người dân Mỹ. Khảo sát của CNN cho thấy người Mỹ phản đối áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu nhôm thép, trong khi hơn 60% người được Washington Post hỏi phản đối mức thuế 25% với hàng hóa từ Mexico, Canada.
Khoảng 70% người Mỹ cho rằng chính sách thuế quan thường làm tăng giá hàng hóa ở nước này.
Nỗ lực tinh giản chính phủ mà ông Trump cùng đồng minh Elon Musk đang thúc đẩy cũng không được ủng hộ. 58% người được hỏi trong cuộc thăm ḍ của Washington Post phản đối sa thải lượng lớn nhân viên chính phủ, cao hơn 19 điểm phần trăm so với mức ủng hộ.
Ngoài trục xuất hàng loạt người di cư, chính sách áp thuế 10% với hàng hóa Trung Quốc là lĩnh vực ông Trump được ủng hộ nhiều hơn phản đối, với tỷ lệ lần lượt là 50% và 45%.
Tuy nhiên, vẫn có những dấu hiệu đáng cảnh báo ngay cả với vấn đề trục xuất người nhập cư trái phép vốn được ủng hộ. 57% người được hỏi phản đối mạnh mẽ trục xuất người nhập cư không giấy tờ không trong diện phạm tội, 70% không đồng ư trục xuất người đến Mỹ từ khi c̣n nhỏ và 66% phản đối trục xuất những người có con là công dân Mỹ.
Đồng minh Elon Musk cũng đang trở thành vấn đề đối với ông Trump, theo giới quan sát. Cuộc thăm ḍ của CNN chỉ ra 54% người được hỏi cho rằng việc Musk đóng vai tṛ nổi bật trong chính quyền mới là "điều xấu", gần gấp đôi mức ủng hộ. 52% người tham gia khảo sát của Washington Post không tán thành việc ông Musk "dừng các chương tŕnh của chính phủ liên bang mà tỷ phú Mỹ xem là không cần thiết".
Nhiều người Mỹ cũng bày tỏ lo ngại việc nhóm của ông Musk có quyền truy cập dữ liệu cá nhân của họ trong các hệ thống quản lư liên bang.
Những cam kết về kinh tế vốn được xem là một trong những ch́a khóa giúp ông Trump đắc cử. Tuy nhiên, số liệu khảo sát mới cho thấy nhiều người Mỹ dường như đang thất vọng.
Trong khảo sát mới nhất của Reuters/Ipsos, tỷ lệ người Mỹ cho rằng nền kinh tế đang đi sai hướng tăng lên 53%, cao hơn 10 điểm phần trăm so với cuộc thăm ḍ ngày 24-26/1. Mức ủng hộ của công chúng với cách điều hành nền kinh tế của ông Trump cũng giảm từ 43% xuống 39%.
Người biểu t́nh ủng hộ USAID tại Washington ngày 3/2. Ảnh: Reuters
Người biểu t́nh ủng hộ USAID tại Washington ngày 3/2. Ảnh: Reuters
Aaron Blake, nhà phân tích của Washington Post, chỉ ra những số liệu khảo sát cho thấy dấu hiệu đáng báo động với ông Trump. "Ông ấy đang cho mọi người nhiều lư do để không ủng hộ những ǵ ḿnh làm", Blake nhận xét.
Tim Malloy, nhà phân tích khảo sát của Đại học Quinnipiac, cho rằng các cử tri Mỹ "đă cảm thấy những rối loạn" trong chính quyền mới.
Laura Smith, nhà sử học tổng thống tại Đại học Oxford, cho hay các tổng thống Mỹ thường vấp rất ít phản đối trong những tháng đầu nhiệm kỳ. Tuy nhiên, Blake cảnh báo những kết quả thăm ḍ trên chứng tỏ "kỳ trăng mật" của ông Trump đang dần qua.
Tuy nhiên, các đồng minh, cộng sự của ông Trump đă lên tiếng bảo vệ những ǵ Tổng thống đă làm trong tháng đầu nhiệm kỳ.
"Trong một tháng, Tổng thống Trump đă đạt được nhiều thành tựu hơn hầu hết các tổng thống trong toàn bộ nhiệm kỳ của họ. Ông ấy đă thực hiện lời hứa mở ra thời kỳ hoàng kim mới của Mỹ, có những hành động bảo vệ biên giới phía nam, khôi phục vị thế thống trị về năng lượng của Mỹ, bảo vệ người lao động trong nước và tái thiết quyền lực của Mỹ ở nước ngoài", Thư kư báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói.
VietBF@sưu tập