Donald Trump và JD Vance đă cố gắng làm nhục Volodymyr Zelensky vào thứ sáu trước sự chứng kiến của toàn thế giới.
Một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump trêu chọc Thủ tướng Anh Sir Keir Starmer và t́m cách viết lại lịch sử bằng cách phủ nhận việc ông từng gọi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là một nhà độc tài, nhà lănh đạo Ukraine đă đến Nhà Trắng để họp.
Trên bề mặt, cuộc họp này có mục đích giải quyết những khúc mắc trong một chiến dịch tống tiền mà nhóm của Trump đă tiến hành chống lại đồng minh cũ của Hoa Kỳ: Trump đă hứa sẽ nỗ lực mơ hồ để buộc Nga tuân thủ các điều khoản của bất kỳ thỏa thuận ḥa b́nh nào được thống nhất để đổi lấy việc Ukraine kư chuyển giao cho Hoa Kỳ hàng trăm tỷ đô la tài sản của ḿnh.
Tuy nhiên, Zelensky không muốn chơi bóng đến mức nhục nhă mà Trump yêu cầu. Cuộc họp, được truyền h́nh trực tiếp ra toàn thế giới, đă trở thành một cuộc đấu khẩu kéo dài bốn phút chắc chắn phải được xếp hạng là cảnh tượng chính sách đối ngoại đáng xấu hổ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Cuộc tấn công dồn dập, rơ ràng là đă được lên kế hoạch từ trước , bắt đầu với việc JD Vance yêu cầu Zelensky phải biết ơn Hoa Kỳ nhiều hơn v́ sự hỗ trợ của họ trong ba năm qua, và phát triển từ đó. Hai quan chức được bầu có quyền lực nhất trên trái đất đỏ mặt khi họ hét vào mặt người đồng cấp Ukraine của ḿnh v́ không "tôn trọng" hơn và không nói "cảm ơn" đủ; nói với ông rằng ông "không có quân bài nào" để chơi trong cuộc chiến chống lại Nga; yêu cầu ông ngay lập tức kư một thỏa thuận ḥa b́nh - được đàm phán, người ta cho là, trực tiếp giữa nhóm của Trump và Vladimir Putin; cáo buộc ông muốn bắt đầu Thế chiến thứ III; thông báo với ông rằng ông đă nói quá nhiều rồi và cần phải im lặng; và chế nhạo ông v́ dám trả lời rằng, mặc dù chiến tranh là vấn đề của Ukraine ngày nay, nhưng nó sẽ trở thành vấn đề của Hoa Kỳ nếu các mục tiêu bành trướng của Nga không bị ngăn chặn.
Khi Zelensky mời Vance đến Ukraine, Vance chế giễu ông v́ đă tổ chức "các chuyến lưu diễn tuyên truyền". Khi Zelensky cảnh báo về những rủi ro đối với nước Mỹ nếu hành động xâm lược của Nga được đền đáp, và khả năng cuối cùng lợi ích của Hoa Kỳ sẽ bị đe dọa trực tiếp, Trump đă la hét với ông v́ dám ám chỉ rằng ông biết về lập trường của Hoa Kỳ.
Kể từ cuộc xâm lược của Nga, vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, Hoa Kỳ đă cần mẫn xây dựng một liên minh toàn cầu để kiềm chế mục tiêu của Putin ở Ukraine. Bây giờ, Zelensky đến Pḥng Bầu dục chỉ để Trump hạ gục ông trước ống kính máy quay của thế giới và nói với ông rằng "hăy thỏa thuận hoặc chúng ta sẽ ra ngoài". Sau khi Trump đuổi Zelensky ra khỏi Nhà Trắng - thực ra là hộ tống ông ra ngoài - ông đă đăng trực tuyến, "Hăy quay lại khi ông đă sẵn sàng cho ḥa b́nh".
Liệu các nhân vật cấp cao của GOP có phẫn nộ trước cuộc đối đầu đáng xấu hổ nhất này không? Không hẳn. Thượng nghị sĩ Rick Scott đă thốt lên, "Cảm ơn Tổng thống Trump đă đứng lên v́ nước Mỹ." Đại diện Marjorie Taylor Greene cho rằng, "Đưa Zelensky vào đúng vị trí của ông ta trong khi ông ta không tôn trọng Hoa Kỳ tại Pḥng Bầu dục chính xác là điều mà giới lănh đạo Hoa Kỳ nên làm." Thượng nghị sĩ Lindsey Graham , một tiếng nói được cho là của chính sách đối ngoại hợp lư trong GOP, đă ngay lập tức kêu gọi Zelensky từ chức. Tôi chỉ có thể tưởng tượng rằng người bạn thân một thời của Graham, John McCain, hẳn đang lật ḿnh trong mồ v́ sự từ bỏ đồng minh một cách tàn bạo và cơ hội như vậy.
Không muốn nói quá, nhưng ngày hôm nay đánh dấu sự nở rộ của một chính sách đối ngoại kiểu Đức Quốc xă, được hỗ trợ bởi phần lớn bộ máy GOP: một chính sách mà các đồng minh bị làm nhục và bị biến thành chư hầu van xin; một chính sách mà sự làm nhục trở thành một phần quyết định của ngoại giao; một chính sách mà không có thỏa thuận, liên minh hay hiệp ước nào đáng giá bằng tờ giấy mà chúng được viết trên đó, và các giá trị đạo đức hoàn toàn bị loại trừ khỏi phép tính chính sách đối ngoại.
NATO vẫn có thể tồn tại về mặt h́nh thức, nhưng trên thực tế, những sự kiện phi thường của ngày hôm nay chắc chắn sẽ đánh dấu hồi chuông báo tử cho liên minh xuyên Đại Tây Dương. Không một nhà lănh đạo châu Âu nào tỉnh táo có thể mong đợi nước Mỹ sẽ hỗ trợ họ nếu Nga tấn công. Tương tự như vậy, không một nhà lănh đạo nào ở châu Á có thể thực tế mong đợi Trump sẽ hỗ trợ họ trong trường hợp xảy ra xung đột với Trung Quốc. Hậu quả của cuộc họp hôm nay có thể sẽ rất lớn trong những năm tới—từ tái quân sự hóa và phổ biến vũ khí hạt nhân cho đến các cuộc chiến tranh khu vực đang bùng nổ.
Trump đă đăng trên Truth Social rằng Zelensky đă "thiếu tôn trọng Hoa Kỳ trong Pḥng Bầu dục được trân trọng của họ". Trên thực tế, như bất kỳ ai có một nửa bộ năo đă theo dơi những sự kiện đó chắc chắn phải nhận ra, Trump và Vance về cơ bản là những người đă đại tiện trên chính tấm thảm của họ. Thật không thể tưởng tượng được một sự lạm dụng đáng xấu hổ hơn đối với Nhà Trắng và tất cả quyền lực to lớn đi kèm với chức vụ tổng thống hơn là cảnh tượng mà hai kẻ rao bán phát xít này tŕnh bày ngày nay. Thật không thể tưởng tượng được một sự phản bội lớn hơn đối với một quốc gia và một nhà lănh đạo đă được Hoa Kỳ khuyến khích chống lại các cuộc xâm lược của Nga, và giờ đây đang bị bỏ rơi một cách quá rơ ràng. Thật không thể tưởng tượng được một vị thế hạ thấp hơn đối với Hoa Kỳ, khi tiếng nói công khai của họ bị hạ thấp thành những lời càu nhàu khàn khàn của những kẻ điên cuồng tự đại.
Năm 1954, cố vấn quân đội Joseph Welch đă có câu trả lời nổi tiếng cho Thượng nghị sĩ McCarthy, "Cho đến tận lúc này, Thượng nghị sĩ, tôi nghĩ rằng tôi chưa bao giờ thực sự đánh giá được sự tàn ác hay sự liều lĩnh của ông." Welch tiếp tục với một cú đấm vào bụng, một cú đấm đă tồn tại qua thời gian: "Cuối cùng th́ ông cũng không c̣n biết đến sự đàng hoàng sao, thưa ngài?"
Chúng ta biết rằng Trump và Vance không có ḷng tử tế, nhưng tôi muốn hỏi Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio câu hỏi đó. Ông không có ḷng tử tế sao, ngài Bộ trưởng Ngoại giao? Làm sao ông có thể ngồi trong căn pḥng đó xem Trump và Vance bắt chước Hitler-Goebbels, và không đứng dậy ngay lập tức và từ chức? Tôi hỏi mọi chuyên gia chính sách đối ngoại và quân sự, mọi nhà ngoại giao đă quyết định đổ mồ hôi và tiếp tục làm việc cho chính quyền thối nát này, đến lúc nào ông sẽ làm suy yếu cốt lơi đạo đức của ḿnh đến mức không thể sửa chữa được bằng cách ở lại với chính quyền giống như mafia này?
Tôi hỏi các vị, Thượng nghị sĩ McConnell, Murkowski, Collins và mọi thượng nghị sĩ khác, những người biết chính xác những sự kiện này tàn phá vị thế của nước Mỹ trên thế giới như thế nào, làm sao các vị có thể tiếp tục ở lại đảng này? Làm sao các vị có thể tiếp tục thúc đẩy, bằng lá phiếu của ḿnh, chương tŕnh nghị sự của Trump? Tôi hỏi các vị, những dân biểu GOP ôn ḥa (bất kể các vị có thể đang ẩn náu ở đâu), làm sao các vị có thể sống với chính ḿnh khi thảm họa này đang diễn ra? Làm sao các vị không thể ngay lập tức hành động để hợp tác với đảng Dân chủ nhằm luận tội vị tổng thống này và những đồng nghiệp côn đồ của ông ta?
Đừng nhầm lẫn, lịch sử đang theo dơi những ǵ đang diễn ra. Trump và Vance đă vượt qua một Rubicon đạo đức khổng lồ ngày hôm nay. Họ đă cho toàn thế giới thấy toàn bộ sự kinh khủng hôi thối trong tầm nh́n của họ. Bây giờ, chúng ta, người dân Mỹ, phải t́m ra cách phản ứng.
Theo Sasha Abramsky
Sasha Abramsky là phóng viên phương Tây của The Nation . Ông là tác giả của một số cuốn sách, bao gồm The American Way of Poverty , The House of Twenty Thousand Books , Little Wonder: The Fabulous Story of Lottie Dod, the World's First Female Sports Superstar , và gần đây nhất là Chaos Comes Calling: The Battle Against the Far-Right Takeover of Small-Town America.