'Quái vật bất tử' tiết lộ 3 nơi ngoài Trái Đất có thể nuôi dưỡng sự sống

[miro1510]

Một nghiên cứu mới đây đã mở ra triển vọng lớn trong hành trình tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh, khi các nhà khoa học giải mã được bí quyết sống sót kỳ diệu của sinh vật nhỏ bé nhưng kiên cường nhất Trái Đất: Bọ gấu nước hay còn gọi là tardigrade.

Hai nhà khoa học Isadora Arantes (NASA) và Geancarlo Zanatta (Đại học Liên bang Rio Grande do Sul, Brazil) đã hợp tác nghiên cứu tardigrade sinh vật được mệnh danh là “quái vật bất tử”. Loài sinh vật tí hon này đã nhiều lần khiến cộng đồng khoa học kinh ngạc khi có thể sống sót trong những điều kiện được xem là không thể tồn tại, từ môi trường chân không ngoài không gian đến nhiệt độ cực hạn hay phóng xạ chết người.

Tardigrade, "quái vật bất tử" của Trái Đất, có thể hiện diện hoặc có họ hàng nơi các mặt trăng băng giá của Sao Mộc hay Sao Thổ - Minh họa AI: Thu Anh

Trong quá khứ, từng có giả thuyết cho rằng một số tardigrade đã vô tình theo chân tàu vũ trụ của con người và đặt chân lên Mặt Trăng minh chứng cho khả năng sinh tồn siêu việt của chúng.

Điểm mấu chốt trong nghiên cứu lần này là protein Dsup (Damage Suppressor) thành phần được cho là chìa khóa giúp tardigrade chống chịu được bức xạ ion hóa và tổn thương DNA. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng phần mềm mô phỏng phân tử Gromacs để phân tích cấu trúc và hoạt động của Dsup. Kết quả cho thấy protein này có khả năng tiêu tán bức xạ, từ đó ngăn chặn các đột biến gien và bảo vệ vật chất di truyền.

Không chỉ có Dsup, tardigrade còn được trang bị protein sốc nhiệt (HSP) và các enzyme chống oxy hóa, giúp chúng duy trì cấu trúc protein và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do nhiệt độ, áp suất cao và môi trường khô cằn.

Khả năng sống sót của tardigrade đặt ra một câu hỏi lớn: Liệu những sinh vật tương tự có thể tồn tại ngoài Trái Đất? Theo nhóm nghiên cứu, ba địa điểm hứa hẹn nhất để tìm thấy hoặc nuôi dưỡng các dạng sống giống tardigrade là:

Sao Hỏa: với khí hậu khắc nghiệt, có mùa nước lỏng tạm thời và mức bức xạ cao.

Europa (mặt trăng của Sao Mộc): chứa đại dương ngầm dưới lớp băng, có thể là môi trường sống lý tưởng cho sinh vật ưa lạnh.

Titan (mặt trăng của Sao Thổ): cũng sở hữu đại dương dưới bề mặt băng và khí hậu cực lạnh, tạo điều kiện để các sinh vật thích nghi tồn tại.

“Sự hiện diện của nước dù ở thể lỏng hay đóng băng cùng các yếu tố tương đồng với môi trường cực đoan trên Trái Đất là lý do khiến ba thiên thể này trở thành tâm điểm nghiên cứu về khả năng tồn tại của sự sống”, nhóm khoa học nhận định.

Phát hiện này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về khả năng sống sót ngoài Trái Đất mà còn mở ra hướng ứng dụng đầy hứa hẹn. Việc khai thác các cơ chế sinh học của tardigrade có thể giúp tăng cường khả năng chống chịu của con người trong điều kiện khắc nghiệt từ bức xạ vũ trụ đến nhiệt độ cực thấp.

Thậm chí, công nghệ sinh học tương lai còn có thể sử dụng các gen của tardigrade để biến đổi cây trồng, tạo ra những loài thực vật có khả năng sinh trưởng trong môi trường ngoài hành tinh phục vụ cho các căn cứ trên Sao Hỏa hoặc các hành trình dài ngày trong không gian.

Trước Europa và Titan, một mặt trăng khác trong hệ Mặt Trời cũng bị nghi ngờ là có tardigrade. Nó chính là vệ tinh mang tên Mặt Trăng của Trái Đất. Những con vật bất tử này được cho là đã quá giang tàu vũ trụ Beresheet của Israel, bị đâm vào Mặt Trăng và vỡ nát trong sứ mệnh thất bại năm 2019. Đến nay vẫn có các lập luận trái chiều về khả năng một đàn tardigrade đang sinh sôi trên thiên thể này.