DÒNG CHẢY BẢN SẮC RIÊNG CHO VÂN NAM

Tỉnh Vân Nam (Yunnan) hiện nay có diện tích 394.000 km², rộng hơn nước VN luôn. Quí bạn có biết Vân Nam, khi ngược dòng lịch sử, nơi đây đã từng tạo dựng quốc gia độc lập / không do Hán tộc cai quản, được hơn 900 năm!

* LỜI MỞ ĐẦU
Phong trào đòi độc lập tự do của Tây Tạng, của người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, của người Mông Cổ sống ở vùng Nội Mông.v.v... thu hút sự chú ý của công luận quốc tế - bởi lẽ những nơi này từng là những quốc gia độc lập hẳn hòi (hoặc thuộc về một quốc gia độc lập, như "Nội Mông" bị cắt khỏi nước Mông Cổ mà sáp nhập vào Tàu). Và, cả Vân Nam nữa!

Ồ, có bạn hỏi sao không liệt kê vùng Lưỡng Quảng (Quảng Đông, Quảng Tây)?

Xin nói ngay: hồi Hai Bà Trưng khởi nghĩa vào năm 40, bấy giờ Hai Bà hiệu triệu được cả dân chúng Lưỡng Quảng. Tức Lưỡng Quảng đồng lòng thoát khỏi sự cai trị của triều đình Đông Hán, được một thời gian ngắn ngủn, tới năm 43 (Hai Bà tử trận) thì dứt.

Sở dĩ chọn "cột mốc" năm 43, bởi vì kể từ thời điểm xa xưa đó tính cho tới nay (2020), là gần suốt 2.000 năm, nơi Lưỡng Quảng không gầy dựng một quốc gia độc lập nào hết mà sống miết luôn trong "đại gia đình" Trung Hoa.

Vậy là khác với Tây Tạng, Tân Cương, Nội Mông... người dân ở bển có nhu cầu khôi phục nền độc lập quốc gia của riêng họ.
Và, không thể không nói đến Vân Nam ở đây.

* VÂN NAM: TỒN TẠI QUỐC GIA ĐỘC LẬP HƠN 9 THẾ KỶ

A) Vào năm 320 (thế kỷ IV), thị tộc Thoán ("Cuan") có dây mơ rễ má với chủng tộc ở Trung Á gầy dựng một triều đại tại Vân Nam, khởi đầu bằng vua Thoán Sâm ("Cuan Chen"). Thị tộc này đã cai quản Vân Nam trên 400 năm!

(cùng quãng thời gian này, người Việt chúng ta vẫn còn sống trong thời Bắc thuộc do Hán tộc cai trị).

Kế tiếp, vào năm 738 tại Vân Nam, Khun Borom Rachathirath thuộc dân tộc Thái nổi lên, xây dựng Vương quốc Nam Chiếu (Kingdom of Nanzhao). Khun Borom, được chuyển âm và ghi lại bằng chữ Hán 皮 羅 閣, âm Việt-Hán đọc là "Bì La Các".
Vương quốc Nam Chiếu đạt tới cực thịnh vào khoảng năm 806 khi lãnh thổ không chỉ Vân Nam mà còn mở rộng luôn một phần phía bắc của Lào và bắc Miến Điện (nay gọi là Myanmar).
Vương quốc Nam Chiếu tồn tại đến năm 902.

(nước Nam Chiếu tồn tại độc lập suốt 164 năm, trong khi đó người Việt vẫn còn chịu ách đô hộ của Hán tộc)

Tiếp theo sau Vương quốc Nam Chiếu là thời kỳ của Vương quốc Đại Lý (Kingdom of Dali), bắt đầu vào năm 937. Đây là vương quốc của người dân tộc Bạch ("Bai"), ngôi vua thuộc về họ Đoàn. Nước Đại Lý kéo dài những 316 năm (937-1253) với 22 đời vua.

Thời bấy giờ, triều đại Tống (Song Empire) của người Hán dù thòm thèm lãnh thổ lân bang nhưng không ép nổi nước Đại Lý của người Bạch tại vùng Vân Nam.

Mãi về sau, vào năm 1253 nước Đại Lý mới bị nhà Nguyên của người Mông Cổ - sau khi đánh bại nhà Tống của Hán tộc - xâm chiếm.
Điều trớ trêu của lịch sử ở chỗ: nước Đại Lý (Vân Nam) bị sáp nhập vào Trung Hoa không bởi người Hán mà bởi ... người Mông Cổ! Để rồi, sau đó, nhà Minh của người Hán (kế tiếp nhà Nguyên) được "hưởng sái", làm chủ lãnh thổ Vân Nam luôn.

Tính ra thời gian Vân Nam được độc lập, không bị người Hán cai tri - kể từ năm 320 (bắt đầu bởi thị tộc người Thoán) cho đến năm 1253 (kết thúc nước Đại Lý của người Bạch) - là 933 năm, hơn 9 thế kỷ lận!

Bề dày thời kỳ độc lập của Vân Nam (933 năm), quí bạn chú ý, là ngang ngửa với toàn bộ thời gian độc lập nối nhau của các triều đại quân chủ nước Việt chúng ta!
Được tính từ nhà Ngô (năm 938), qua Đinh, Tiền Lê, nhà Lý, nhà Trần, nhà Hồ, Hậu Lê, nhà Nguyễn cho đến năm 1862 (thời điểm nền độc lập của VN bị xâm phạm sau khi người Pháp xâm chiếm 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ), tổng cộng là 924 năm.

B) DÒNG CHẢY PHẢN KHÁNG CỦA VÂN NAM

Đây, nói vắn tắt. Vào những năm 1380 (thế kỷ 14), 1681 (thế kỷ 17), 1856 (thế kỷ 19), 1915 (thế kỷ 20) nổ ra những cuộc tranh đấu để đòi độc lập tại Vân Nam.
Và, trong thời gian 1920-1929, thành lập được "Vân Nam quốc" (State of Yunnan).
Nhưng, sau đó quân đội Trung Hoa dân quốc tấn công, chấm dứt nền độc lập ngắn ngủi này. Dù vậy, chính quyền Trung Hoa bấy giờ vẫn cho phép Vân Nam thụ hưởng quyền tự trị có giới hạn cho đến năm 1949.

Giới cầm quyền của họ Mao (cai trị toàn bộ Hoa lục vào cuối năm 1949 trở đi) cấm đoán nghiêm ngặt mọi động thái yêu cầu dù chỉ là sự tự trị (không phải độc lập đúng nghĩa).

Thêm vào đó, Bắc Kinh đưa người Hán vào Vân Nam ngày càng nhiều. Hiện nay người Hán chiếm tới 67% (trong tổng số 48 triệu người tại Vân Nam). Người bản địa (người Bạch, người Di...) trở thành thiểu số ngay trên quê hương của họ.

Công luận quốc tế ít biết tới Vân Nam, còn vì lẽ họ không có một lãnh tụ nổi tiếng như Tây Tạng với đức Đạt Lai Lạt Ma.
----------------------------------------------------------------------------
Hình ảnh: Di tích từ thời Vương quốc Nam Chiếu (được lập bởi Khun Borom, người Thái);
Có lẽ những ai ưng... đọc võ hiệp Kim Dung sẽ biết tới môn phái của họ Đoàn của nước Đại Lý.
Hoạt cảnh văn hóa của người Bạch.
Di tích từ Vương quốc Đại Lý của họ Đoàn, người Bạch.