Điều tra luận tội Tổng thống Trump là nước cờ rủi ro với đảng Dân chủ. Tuy nhiên, có những lư do phe này theo đuổi cuộc chiến này. Giới phân tích đă vẽ ra nhiều kịch bản liên quan tới việc luận tội tổng thống Trump.

Tổng thống Donald Trump (Ảnh: AP)
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi ngày 24/9 thông báo, Hạ viện sẽ chính thức mở một cuộc điều tra nhằm mở đường cho tiến tŕnh luận t*ộ_i đối với Tổng thống Donald Trump, liên quan tới cuộc điện đàm của ông chủ Nhà Trắng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hồi tháng 7.
Trong cuộc điện đàm, ông Trump được cho là đă hối thúc ông Zelensky khởi động cuộc điều tra nhằm vào cựu Phó Tổng thống Joe Biden và con trai Hunter Biden, người bị ông Trump cáo buộc là có những hoạt động đáng ngờ khi làm việc cho một công ty khí đ*ố_t của Ukraine thời ông Biden c̣n đương chức.
Cuộc điện đàm giữa hai nhà lănh đạo Mỹ và Ukraine diễn ra sau khi Tổng thống Trump ra lệnh dừng 400 triệu USD viện trợ của Mỹ cho Ukraine. Điều này khiến ông chủ Nhà Trắng bị nghi ngờ có động cơ chính trị khi t́m cách gây sức ép nhằm buộc Tổng thống Zelensky phải điều tra ông Biden - đối thủ nặng kư của ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm sau.
Timothy J Lynch, phó giáo sư về chính trị Mỹ tại Đại học Melbourne, Australia, đă nêu ra một số lư do đảng Dân chủ không nên luận t*ộ_i Tổng thống Trump, bởi điều này sẽ dẫn tới những r*ủi r*o nhất định cho đảng này.
Khó thành công
Trước khi phân tích chi tiết các cáo buộc nhằm vào Tổng thống Trump, cần nh́n lại quy tŕnh luận t*ộ_i tổng thống Mỹ để thấy được rằng, đảng Dân chủ nhiều khả năng sẽ gặp thất bại trong việc luận t*ộ_i ông chủ Nhà Trắng ngay cả khi ông Trump được chứng minh là thực sự mắc sai phạm.
Quy tŕnh luận t*ộ_i tổng thống b*ắ_t đầu tại Hạ viện, nơi diễn ra các cuộc tranh luận và bỏ phiếu về việc có nên thông qua nghị quyết luận t*ộ_i mà chỉ cần đa số trong tổng số 435 thành viên của Hạ viện tán thành hay không. Nếu Hạ viện chấp thuận một nghị quyết như vậy, một phiên x*ét x*ử sẽ được tổ chức tại Thượng viện. Sau đó, cần phải có 2/3 trong số 100 thành viên của Thượng viện bỏ phiếu thông qua để kết á*n và băi nhiệm tổng thống.
Hiện có đủ số thành viên Dân chủ tại Hạ viện để sẵn sàng bỏ phiếu luận t*ội Tổng thống Trump. Chỉ cần đa số ủng hộ, tương đương 218 phiếu tại Hạ viện, là có thể b*ắt đầu quy tŕnh luận t*ội. Trong khi đó, có tới 225 ghế Dân chủ trong Hạ viện gồm 435 ghế.
Tuy nhiên, đảng Dân chủ không đủ số ghế tại Thượng viện để có thể luận t*ội Tổng thống Trump. Trong 100 ghế tại Thượng viện, chỉ có 46 ghế Dân chủ, trong khi phải cần đến 2/3, tức 67 thành viên bỏ phiếu ủng hộ, th́ ông Trump mới bị phế truất.
Ngay cả khi một số nghị sĩ Cộng ḥa đứng về phe Dân chủ, ông Trump vẫn có lợi thế nhất định.
Tổng thống giàu kinh nghiệm
Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đă b*ị c*á_o buộc mắc nhiều lỗi nhỏ tới mức không một lỗi lớn nào đủ khả năng đ*ánh bại ông. Tổng thống Trump có quá nhiều kinh nghiệm trong việc né tránh các cáo buộc h́nh sự, thậm chí ông c̣n gọi đó là “cuộc săn phù thủy”, mang hàm ư cố t́nh bới lông t́m vết để hạ bệ đối thủ, của đảng Dân chủ.
Trước vụ lùm xùm Ukraine, Tổng thống Trump từng là tâm điểm trong cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller về nghi vấn đội ngũ tranh cử của ông thông đồng với Nga trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Cuộc điều tra đă huy động sự đầu tư khổng lồ cả về thời gian và nguồn lực, thậm chí Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tự tin có thể khiến ông Trump bị luận t*ội. Nhưng rốt cuộc, Tổng thống Trump vẫn b́nh an vô sự khi không có bằng chứng nào cho thấy ông đă sai phạm.
Chưa đến mức luận t*ội
Hiến p*h_áp Mỹ quy định “Tổng thống, phó Tổng thống và tất cả viên chức dân sự của Mỹ, sẽ bị cách chức nếu bị luận t*ộ_i và kết t*ội v́ các t*ội phản quốc, hối lộ, hoặc các t*ội nghiêm trọng khác”
Cuộc điện đàm gây tranh căi của Tổng thống Trump với người đồng cấp Ukraine có thể chưa đủ để khiến ông bị luận t*ội. Để bảo vệ tổng thống, các luật sư của ông Trump sẽ phải đương đầu với mọi nỗ lực nhằm cáo buộc cuộc trao đổi mang tính “ngoại giao” với nhà lănh đạo Ukraine chạm đến ngưỡng “t*ội nghiêm trọng”.
Khiến ông Trump mạnh hơn
Nếu nỗ lực luận t*ội của đảng Dân chủ thất bại và dẫn đến kết quả là Tổng thống Trump được “trắng á*n” tại Thượng viện, th́ những ǵ mà đảng Dân chủ của bà Pelosi nhận được sẽ không phải là một tổng thống yếu đi, mà ngược lại, là một ông Trump cứng rắn hơn.
Khi đảng Cộng ḥa luận t*ội cựu Tổng thống Bill Clinton vào năm 1998, ông Clinton đă được tuyên bố không có t*ộ_i tại Thượng viện. Trong hai năm cuối nhiệm kỳ, bất chấp vụ bê bối t́nh ái với nữ thực tập s*inh Monica Lewinsky, ông Clinton vẫn có màn thể hiện ấn tượng trên cương vị tổng thống. Ông đă giúp nền kinh tế Mỹ bùng nổ và được xem là một trong những tổng thống được yêu mến nhất trong lịch sử Mỹ.
Rơ ràng, việc bị luận t*ội càng khiến ông Clinton mạnh mẽ hơn, và điều này có thể lặp lại với ông Trump.
Tranh căi về việc luận t*ội
Hiện công chúng Mỹ vẫn chưa đạt được sự đồng thuận về việc luận t*ội Tổng thống Trump. Người Mỹ cũng có quan điểm trái ngược nhau về việc liệu Tổng thống Trump có đáng bị luận t*ội do những hành động của ông trong việc xử lư các vấn đề liên quan tới Ukraine hay không.
Cuộc khảo s*át do CBS News công bố ngày 29/9 cho thấy 55% người Mỹ nói rằng một cuộc điều tra luận t*ộ_i của Quốc hội nhằm vào Tổng thống Donald Trump là cần thiết. Trong khi đó, 45% cho rằng cuộc điều tra này không cần thiết.
Tuy vậy, theo phó giáo sư Timothy Lynch, vẫn có một số lư do để ủng hộ việc đảng Dân chủ luận t*ội Tổng thống Trump.
Về mặt đạo đức, việc luận t*ộ_i Tổng thống Trump có thể là quyết định đúng đắn. Trong cuộc điện đàm, ông Trump dường như đă cố t́nh xóa nḥa ranh giới giữa lợi ích quốc gia và lợi ích cá nhân, đặc biệt khi cuộc bầu cử Mỹ sắp tới gần. Việc yêu cầu một nhà lănh đạo nước ngoài điều tra đối thủ chính trị là hành vi đáng bị chỉ trích, và có thể bị luận t*ộ_i.
Về mặt p*h_áp lư, luận t*ộ_i Tổng thống Trump là cách thể hiện nguyên tắc thượng tôn p*h_áp luật. Elijah Cummings, Chủ tịch Ủy ban Giá*m s*á_t Hạ viện, hồi tháng 4 từng nhận định: “Ngay cả khi chúng ta không giành chiến thắng, tôi nghĩ lịch sử cũng sẽ mỉm cười với chúng ta v́ đă đứng lên bảo vệ Hiến p*h_áp”.
Xét riêng về đảng Dân chủ, ngay cả khi Tổng thống Trump không bị cách chức, việc bị xem xét luận t*ộ_i cũng khiến ông đối mặt với nhiều thách thức trong thời gian c̣n lại của nhiệm kỳ. Ông Trump có thể sẽ gặp khó khăn trong việc theo đuổi các chính sách mà đảng Dân chủ không ủng hộ.
Xét về chiến lược bầu cử, việc luận t*ộ_i Tổng thống Trump có thể mang lại một số lợi ích cho đảng Dân chủ. Đến thời điểm tháng 11/2020, các cử tri có thể cảm thấy mệt mỏi với ứng viên đảng Cộng ḥa như ông Trump và sẽ bỏ phiếu cho ứng viên đảng Dân chủ.