Các cụ khuyên dạy đừng nên mắc phải 4 cái 'ngu' này, nếu không rước họa vào thân.
1. Làm mai
Trong xă hội xưa, “làm mai” không phải là một nghề nghiệp chuyên nghiệp mà xuất phát từ thiện chí, mong muốn se duyên cho đôi lứa. Người làm mai thường là người quen biết, có uy tín trong cộng đồng, đứng ra làm cầu nối giữa hai gia đ́nh. Họ không nhận thù lao đáng kể, đôi khi chỉ là chút quà bánh, tiền trà nước.
Tuy nhiên, việc làm mai tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hôn nhân là chuyện trọng đại cả đời, liên quan đến hạnh phúc của hai gia đ́nh. Người làm mai dù có thiện chí đến đâu cũng khó ḷng nắm bắt hết mọi ngóc ngách trong cuộc sống của hai bên. Nếu đôi vợ chồng trẻ sống hạnh phúc, người làm mai được tiếng thơm. Ngược lại, nếu hôn nhân đổ vỡ, người làm mai dễ trở thành đối tượng bị chỉ trích, oán trách từ cả hai phía gia đ́nh. Họ bị cho là thiếu trách nhiệm, cung cấp thông tin không đầy đủ, thậm chí bị quy kết là nguyên nhân gây ra bất hạnh. Chính v́ lẽ đó, ông bà ta coi “làm mai” là một trong những cái ngu, khuyên con cháu nên thận trọng khi đứng ra se duyên cho người khác.
Ngày nay, quan niệm về hôn nhân đă thay đổi, nam nữ tự do t́m hiểu và quyết định hạnh phúc của ḿnh. Vai tṛ của người làm mai cũng ít nhiều thay đổi, chủ yếu là giới thiệu, tạo điều kiện cho hai bên gặp gỡ. Tuy nhiên, bài học về sự thận trọng, tránh can thiệp quá sâu vào chuyện t́nh cảm của người khác vẫn c̣n nguyên giá trị.
>> Xem thêm: Mối quan hệ của Đàm Vĩnh Hưng với người chồng tỷ phú của Bích Tuyền trước khi đệ đơn kiện đ̣i bồi thường
2. Gác cu
“Gác cu” là một thú chơi dân gian, đ̣i hỏi sự kiên nhẫn, tỉ mỉ. Người chơi phải bỏ công sức, thời gian, tiền bạc để chọn lựa, nuôi dưỡng và huấn luyện chim mồi. Tuy nhiên, kết quả của việc “gác cu” lại rất bấp bênh. Có khi cả ngày chờ đợi mà không bẫy được con chim nào, thậm chí chim mồi cũng có thể bay mất. Công sức bỏ ra không được đền đáp, người chơi bị cho là “ngu” v́ đă phí thời gian vào một tṛ chơi vô bổ, không mang lại lợi ích thiết thực. Câu ca dao này không nhằm phủ nhận thú vui tao nhă của việc nuôi chim, mà muốn nhắc nhở con cháu nên biết cân bằng giữa thú vui và công việc, tránh sa đà vào những tṛ chơi tiêu tốn quá nhiều thời gian, công sức.
3. Nhận nợ (hay lănh nợ)
4 cái ngu trong đời, làm mai, lănh nợ, gác cu, cầm chầu
“Nhận nợ” ở đây được hiểu là đứng ra bảo lănh, cam kết trả nợ thay cho người khác. Nếu người vay trả nợ đúng hạn, mọi chuyện êm xuôi. Nhưng trong thực tế, việc vay mượn thường đi kèm với rủi ro. Người vay có thể gặp khó khăn tài chính, mất khả năng chi trả. Khi đó, người bảo lănh sẽ phải gánh chịu hậu quả, vừa mất tiền bạc, vừa mang tiếng xấu. Họ bị người cho vay đ̣i nợ, bị người vay oán trách, rơi vào t́nh cảnh tiến thoái lưỡng nan. V́ vậy, ông bà ta đă dạy “chớ tham của người, đừng tham của rẻ”, khuyên con cháu nên tránh xa việc bảo lănh nợ, tránh rước họa vào thân.
4. Cầm chầu
“Cầm chầu” là vai tṛ của người đánh trống chầu trong các buổi biểu diễn ca trù, hát ả đào. Người cầm chầu không chỉ giữ nhịp mà c̣n có quyền nhận xét, đánh giá giọng hát của ca nương, tay đàn của nhạc công. Tuy nhiên, việc khen chê trong nghệ thuật là một vấn đề nhạy cảm. Lời khen không đúng chỗ có thể bị coi là nịnh hót, lời chê dù đúng cũng dễ gây mất ḷng. Người cầm chầu dễ bị cuốn vào những tranh căi, thị phi không đáng có. V́ vậy, ông bà ta khuyên con cháu nên tránh “cầm chầu”, tránh những phiền toái, rắc rối không cần thiết.
Tóm lại, bốn cái ngu “làm mai, nhận nợ, gác cu, cầm chầu” là những bài học quư giá được đúc kết từ kinh nghiệm sống của ông cha ta. Mỗi “cái ngu” đều chứa đựng những ư nghĩa sâu xa, nhắc nhở chúng ta sống thận trọng, biết cân nhắc thiệt hơn, tránh những rủi ro, phiền phức không đáng có trong cuộc sống.
* Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo.
VietBF@ sưu tập
|
|