Tổng thư ký NATO kêu gọi châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng để tránh phụ thuộc vào Mỹ

[Romano]

Ngày 4/12, Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã dẫn đầu một sáng kiến mới nhằm thúc đẩy các nước châu Âu tăng cường chi tiêu quốc phòng để có thể tự bảo vệ mình, trong bối cảnh ông Donald Trump sắp trở lại Nhà Trắng và từng tuyên bố sẽ không hỗ trợ các quốc gia mua sắm ít vũ khí
Sau khi Nga sáp nhập Bán đảo Crimea của Ukraine cách đây một thập kỷ, các nhà lãnh đạo NATO đã đồng thuận ngừng cắt giảm ngân sách quốc phòng và cam kết chi 2% GDP cho quân sự.

Tuy nhiên, kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra gần ba năm trước, các nhà lãnh đạo NATO đã quyết định rằng 2% không phải mức trần mà là mức sàn cho chi tiêu quốc phòng. Mặc dù các đồng minh của Mỹ trung bình đã đạt được mục tiêu đó, nhưng vẫn có khoảng 1/3 các thành viên chưa đạt được mục tiêu.

Ông Trump, người chuẩn bị nhậm chức Tổng thống Mỹ vào tháng 1, đã đe dọa sẽ không bảo vệ các quốc gia "vi phạm" cam kết, điều này đã làm suy yếu niềm tin vào khả năng Mỹ có thể bảo vệ các đồng minh NATO chi tiêu ít quốc phòng trong nhiệm kỳ tới.

"Nếu bạn muốn duy trì khả năng răn đe hiện tại, 2% là không đủ", ông Rutte phát biểu sau cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao NATO tại Brussels. "Chúng ta có thể tự vệ ngay bây giờ và không ai nên tấn công chúng ta, nhưng tôi muốn điều đó vẫn duy trì trong 4 hoặc 5 năm tới".Vào tháng 7, Tổng thống Mỹ Joe Biden và các đối tác NATO đã thông qua sự thay đổi lớn nhất nhằm bảo vệ tất cả 32 thành viên của NATO.

Theo kế hoạch mới, NATO sẽ có tới 300.000 quân sẵn sàng di chuyển đến khu vực phía đông trong vòng 30 ngày. Các kế hoạch nêu rõ đồng minh nào sẽ phản ứng với một cuộc tấn công từ Bắc Cực và vùng Biển Baltic qua Đại Tây Dương và về phía đông đến Biển Đen.

Tuy nhiên, các quan chức NATO thừa nhận rằng các quốc gia có thể phải chi tới 3% GDP để thực hiện kế hoạch này thành công, và một mục tiêu chi tiêu mới có thể được công bố vào năm sau. Ông Rutte cũng cho biết NATO có thể sẽ đặt ra các mục tiêu chi tiết cho các quốc gia thành viên để lấp đầy khoảng trống về trang thiết bị quân sự.

Bộ trưởng Ngoại giao Anh David Lammy nhấn mạnh rằng "đã đến lúc hành động". Ông kêu gọi các đồng minh NATO nghiêm túc với chi tiêu quốc phòng.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, trong chuyến thăm Brussels gần đây, đã kêu gọi các đồng minh "cùng nhau hành động" thay vì lùi bước. Ông nhấn mạnh rằng một NATO mạnh mẽ hơn sẽ có nhiều năng lực để đối phó với những thách thức phức tạp, đồng thời đảm bảo hòa bình và ổn định cho các quốc gia thành viên.

Ông Rutte cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng của châu Âu, khuyến khích các công ty sản xuất thêm thiết bị quân sự và tuyển dụng thêm nhân lực, khi sự hỗ trợ của phương Tây dành cho Ukraine đang làm cạn kiệt kho vũ khí.

"Chúng ta đang sản xuất quá ít với chi phí quá cao và giao hàng quá chậm", ông nói. "Chúng ta không thể để tình trạng này tiếp tục".

Tổng thư ký NATO cũng kêu gọi các quốc gia hợp tác chặt chẽ để tăng tốc sản xuất và giảm giá thành, khi một số quốc gia đang phải mua thiết bị quân sự từ Hàn Quốc vì các công ty quốc phòng châu Âu không thể sản xuất đủ nhanh.