Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng có mối liên hệ chặt chẽ với t́nh trạng đau đầu. V́ vậy, bên cạnh dùng thuốc th́ điều chỉnh chế độ ăn uống và lựa chọn thực phẩm phù hợp có thể giúp giảm tần suất và cường độ các cơn đau đầu, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn đối với người bị đau đầu
Đau đầu là triệu chứng của nhiều bệnh, có thể xuất phát từ các nguyên nhân đơn giản như căng thẳng, đói, thiếu ngủ, do thời tiết hoặc nghiêm trọng hơn như các bệnh lư về thần kinh, mạch máu, u năo, xuất huyết năo...
Ngoài việc dùng thuốc giảm đau và điều trị kịp thời trong các trường hợp đau đầu kèm theo triệu chứng thần kinh bất thường, các biện pháp làm giảm cơn đau đầu tốt nhất là người bệnh cần nghỉ ngơi và điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp.
Dù đau đầu có thể do nhiều yếu tố gây ra nhưng có mối liên hệ chặt chẽ với chế độ ăn uống. Nghiên cứu cho thấy, việc lạm dụng chất tạo ngọt nhân tạo, thực phẩm chế biến sẵn, caffeine, rượu… có thể là tác nhân gây các cơn đau đầu.
Ở những người sử dụng caffeine thường xuyên dẫn đến sự giăn nở các mạch máu. Khi cơ thể không nhận được lượng caffeine quen dùng, các mạch máu có thể co lại và dẫn đến đau đầu. Sự gián đoạn trong lượng caffeine nếu bạn thường xuyên uống từ hai tách cà phê trở lên mỗi ngày có thể dẫn đến loại đau đầu này.
Uống rượu làm giăn nở mạch máu và gây mất nước, từ đó kích hoạt cơn đau đầu. Ngoài ra, cơ thể bị mất nước hay bị hạ đường huyết khi đói cũng có thể làm xuất hiện cơn đau đầu.
Do đó, điều chỉnh chế độ ăn uống sẽ cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết, giảm viêm và ổn định đường huyết, giúp giảm tần suất và cường độ đau đầu. Khi bổ sung đầy đủ các vitamin, khoáng chất như magie, vitamin B2... có tác dụng thư giăn cơ bắp, ổn định thần kinh và ngủ ngon, từ đó giảm được đau đầu, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
2. Những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể người bị đau đầu
Một chế độ ăn uống cân bằng và cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết có thể giúp giảm tần suất và cường độ các cơn đau đầu. Dưới đây là một số chất dinh dưỡng quan trọng người bị đau đầu nên bổ sung:
Magie
Magie là chất dinh dưỡng rất quan trọng đối với hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể. Nó cần thiết cho các cơ và dây thần kinh hoạt động b́nh thường, giảm căng thẳng, thư giăn mạch máu, giữ cho lượng đường trong máu và huyết áp ở mức phù hợp. Nếu cơ thể không được cung cấp đủ magie có thể có các triệu chứng như: đau đầu, chán ăn, buồn nôn, nôn, mệt mỏi và suy nhược.
Nghiên cứu cho thấy, magie có vai tṛ hữu ích trong việc giảm đau đầu, đặc biệt là đau nửa đầu. Người bị đau nửa đầu thường có nồng độ magie trong máu thấp hơn so với người b́nh thường, do đó bổ sung magie có thể giúp giảm tần suất và cường độ các cơn đau nửa đầu.
Để có đủ magie, trong chế độ ăn uống của người bị đau nửa đầu cần lựa chọn các thực phẩm giàu magie như: hải sản, thịt, các loại rau lá màu xanh đậm, đậu đỗ, vừng, lạc, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt…
Vitamin nhóm B
Các vitamin nhóm B có vai tṛ giúp chuyển hóa năng lượng, duy tŕ chức năng thần kinh khỏe mạnh. Nguồn thực phẩm giàu vitamin nhóm B bao gồm: Thịt đỏ, cá, gia cầm, trứng, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, rau lá xanh đậm.
Kali
Người bị đau đầu nên bổ sung đủ kali để cân bằng điện giải, giảm căng thẳng cơ bắp và điều ḥa huyết áp ổn định.
Để đảm bảo cung cấp đủ kali cho cơ thể, người bệnh nên ăn thực phẩm giàu kali như:
Trái cây: Chuối, bơ, cam, bưởi, đào
Rau xanh: Rau bina, cải xoăn, khoai tây, cà chua
Hạt: Hạt bí ngô, hạt hướng dương
Các loại đậu: Đậu đen, đậu đỏ, đậu lăng
Omega-3
Omega-3 có vai tṛ quan trọng trong pḥng và điều trị các cơn đau đầu v́ nó giúp giảm viêm, cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ chức năng năo.
Bằng chứng cho thấy việc tăng acid béo omega-3 trong chế độ ăn uống có tác dụng ngăn ngừa các cơn đau nửa đầu hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của chúng.
Theo một nghiên cứu được tài trợ của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, được tiến hành tại Đại học North Carolina, trong 16 tuần điều trị bằng chế độ ăn nhiều acid béo omega-3 từ cá béo đă làm giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của chứng đau đầu ở những người thường xuyên bị đau nửa đầu.
Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc tăng lượng acid béo omega-3 EPA và DHA có thể làm giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của chứng đau đầu. Theo các nhà nghiên cứu, nghiên cứu này cung cấp bằng chứng sinh học hợp lư rằng cơn đau có thể được điều trị thông qua việc thay đổi chế độ ăn uống, do đó mở ra cánh cửa cho những phương pháp mới để kiểm soát cơn đau mạn tính.
Bổ sung omega-3 từ cá béo giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của chứng đau nửa đầu.
3. Lưu ư khi xây dựng chế độ ăn uống cho người bị đau đầu
Nên hỏi ư kiến của bác sĩ: Trước khi thay đổi chế độ ăn, người bệnh nên tham khảo ư kiến bác sĩ để được tư vấn phù hợp.
Duy tŕ chế độ ăn đủ chất, cân bằng: Không nên chỉ tập trung vào một vài loại thực phẩm mà cần đa dạng hóa thực đơn.
Uống đủ nước: Đây là biện pháp rất quan trọng v́ mất nước là một trong những nguyên nhân gây đau đầu.
Một số thực phẩm nên ưu tiên:
Rau lá xanh: Cải bó xôi, rau bina, cải xoăn...
Cá béo: Cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá cơm...
Các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt điều...
Trái cây: Chuối, bơ, quả mọng...
Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch...
Thực phẩm nên hạn chế:
Đồ uống có gas: Có thể gây mất nước và kích thích đau đầu.
Rượu bia: Làm giăn mạch máu và gây đau đầu.
Đồ ăn nhanh: Thường chứa nhiều chất béo băo ḥa, đường và muối, không tốt cho sức khỏe.
Thực phẩm chế biến sẵn: Thường chứa nhiều chất phụ gia và chất bảo quản.
Ngoài ra cần lưu ư kết hợp chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lư, tránh căng thẳng, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc. Tập thể dục giúp giảm stress và cải thiện tuần hoàn máu. Giấc ngủ ngon sẽ giúp cơ thể phục hồi và giảm căng thẳng.