Từ cựu binh Mỹ đến nghi phạm lao xe vào đám đông mừng năm mới

[Romano]

Jabbar, nghi phạm lao xe vào đám đông ở Louisiana khiến 15 người thiệt mạng, từng là quân nhân, sau đó thể hiện xu hướng cực đoan và bạo lực.

Rạng sáng 1/1, một xe bán tải lách qua chốt cảnh sát, lao vào đám đông đang mừng năm mới trên phố Bourbon ở New Orleans, bang Louisiana với tốc độ cao. Sau khi khiến ít nhất 15 người chết, hơn 30 người bị thương, nghi phạm Shamsud-Din Jabbar nhảy ra khỏi xe, đấu súng với cảnh sát và bị tiêu diệt.

Cảnh sát cho biết Jabbar đã có ý định "giết càng nhiều người càng tốt" trong vụ đâm xe có động cơ khủng bố này. Thông tin về nghi phạm cũng nhanh chóng được công bố, cho thấy quá khứ phức tạp và hành trình cực đoan hóa của anh ta.Jabbar, 42 tuổi, sinh ra và lớn lên ở Beaumont, bang Texas. Nghi phạm có hai tiền án hồi trẻ, gồm một tội trộm cắp hồi năm 2002 và một tội sử dụng bằng lái không hợp lệ năm 2005.

Năm 2004, Jabbar từng nộp đơn xin nhập ngũ vào hải quân Mỹ, nhưng chưa từng bắt đầu huấn luyện hay được triển khai lên tàu chiến. Hai năm sau, anh ta gia nhập lục quân Mỹ, trở thành quân nhân với vai trò là nhân sự công nghệ thông tin (CNTT), quản trị nhân lực của lực lượng này.

Jabbar từng được triển khai đến Afghanistan thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn 2009-2010. Năm 2012, Jabbar ly dị người vợ đầu tiên. Nghi phạm và vợ đầu có hai con gái, hiện 14 và 20 tuổi.

Washington Post dẫn tài liệu tòa án cho thấy một người đàn ông trùng tên nghi phạm từng bị bắt hồi tháng 11/2014 vì lái xe khi say rượu tại căn cứ quân đội ở Bắc Carolina.

Người đàn ông này bị kết án một năm quản chế, nộp 210 USD tiền phạt, rồi được giải ngũ trong danh dự khỏi lục quân và chuyển đến sống ở bang Georgia.

Sau khi giải ngũ, Jabbar vẫn tiếp tục đảm nhận công việc là chuyên gia CNTT trong lực lượng dự bị lục quân từ 2015 đến 2020. Công việc này không đòi hỏi anh ta tiếp xúc với súng đạn hoặc yêu cầu huấn luyện chuyên sâu.

Jabbar tốt nghiệp cử nhân quản trị kinh doanh chuyên ngành hệ thống thông tin máy tính tại Đại học bang Georgia năm 2017. Tháng 11 cùng năm, anh ta tái hôn với một phụ nữ ở Texas.

Jabbar có giấy phép làm môi giới bất động sản tại Texas từ năm 2019 đến 2023. Sơ yếu lý lịch do Jabbar đăng trên mạng cho thấy anh ta đã tham gia một loạt lớp học tài chính, bất động sản từ năm 2018.

Trong video đăng tải trên YouTube năm 2020, Jabbar mô tả mình là chủ công ty môi giới bất động sản Blue Meadow Properties, từng phục vụ quân đội, "hiểu được ý nghĩa của phụng sự, phản ứng nhanh và thái độ nghiêm túc".

"Tôi là người đàm phán quyết liệt, giúp khách hàng bán, cho thuê bất động sản nhanh nhất có thể", Jabbar nói trong video quay tại văn phòng riêng được trang trí trang nhã, có treo áp phích cỡ lớn ghi dòng "Discipline" (Kỷ luật), gần đó là một cuốn sách có tựa "Leadership" (Lãnh đạo).Jabbar rời khỏi lực lượng dự bị lục quân Mỹ vào tháng 7/2020 với quân hàm thượng sĩ, phục vụ quân đội tổng cộng 13 năm. Anh ta cùng thời điểm đệ đơn ly hôn người vợ thứ hai với lý do "bất đồng không thể hòa giải".

Một tháng sau, hai vợ chồng đồng ý hủy ly hôn, nhưng Jabbar tiếp tục đệ đơn ly hôn năm 2021 với lý do tương tự. Luật sư của Jabbar lúc này rút lui do "không thể giao tiếp hiệu quả với thân chủ". Vợ Jabbar cũng yêu cầu tòa án phát lệnh cách ly tạm thời đối với chồng.

Cùng năm, Jabbar được Deloitte, một trong 4 công kiểm toán lớn nhất thế giới, nhận vào làm việc. Anh ta được cho là nhận mức lương 120.000 USD một năm. Dù vậy, cựu binh này vẫn gặp nhiều rắc rối tài chính do nợ nần và tình hình ngày càng tồi tệ trong quá trình ly hôn.

Hồi tháng 1/2022, Jabbar từng cho biết gặp khó khăn tài chính trong email gửi tới luật sư của vợ. "Tôi không đủ khả năng trả tiền nhà, hiện nợ quá hạn hơn 27.000 USD. Công ty môi giới cũng lỗ khoảng 28.000 USD vào năm ngoái. Tôi cũng phải gánh khoản nợ thẻ tín dụng hàng nghìn USD để trả tiền luật sư", Jabbar viết.Tòa án Mỹ chấp thuận đơn ly hôn của Jabbar hồi tháng 9/2022. Từ một chuyên gia tài chính, công nghệ thông tin nhiều triển vọng, Jabbar trở thành người ngập trong nợ nần, sống trong căn nhà tồi tàn ở Houston, Texas. Những người ở gần đó, hầu hết là dân Hồi giáo nhập cư, biết rất ít về anh ta, chỉ mô tả Jabbar là "người đơn giản" và khép kín.

Trong thời gian này, Jabbar ngày càng trở nên cô lập và cực đoan. FBI cho biết anh ta đã nhiều lần đề cập đến Kinh Koran trong các bài đăng của mình và có thể đã bị ảnh hưởng bởi tư tưởng của nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Chồng người vợ đầu của Jabbar cho biết nghi phạm đã cải đạo sang đạo Hồi.

Một quan chức hành pháp cấp cao cho hay Jabbar có thể đã bị cực đoan hóa trong những năm gần đây do chiến sự Israel - Hamas leo thang ở Dải Gaza.

Cuối năm 2024, Jabbar thuê một chiếc xe bán tải trên nền tảng Turo, lái từ Texas đến thành phố New Orleans vào đúng đêm giao thừa.

Jabbar quay video trên đường đi, cho biết ban đầu có ý định tập hợp gia đình để "mừng năm mới" bằng cách sát hại họ, nhưng sau đó "đổi kế hoạch, muốn gia nhập IS".Sau khi Jabbar lao xe vào đám đông và bị bắn hạ, FBI đã tìm thấy cờ IS và thiết bị nổ tự chế trong xe bán tải của anh ta. Cảnh sát cũng phát hiện một số thiết bị nổ tự chế trong khu vực.

"Chúng tôi đang nỗ lực làm rõ mối liên hệ tiềm tàng giữa người này với các tổ chức khủng bố", FBI cho hay, thêm rằng họ không tin Jabbar là nghi phạm duy nhất.

Trả lời truyền thông Mỹ, chị họ Jabbar cho hay người thân sốc nặng khi biết anh ta là nghi phạm lao xe khiến ít nhất 15 người chết ở New Orleans. "Thật vô lý, Jabbar là người tốt bụng nhất tôi từng biết. Tôi thực sự không biết chuyện gì đang xảy ra", người này nói.