Người chiến thắng trong cuộc đua giành vị trí lănh đạo đảng Tự do sẽ kiêm chức Thủ tướng Canada, tuy nhiên nhiệm kỳ của người này có thể không kéo dài v́ cuộc tổng tuyển cử dự kiến sẽ được tổ chức sớm.
Đầu tuần trước, Thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo ông sẽ từ chức khỏi vị trí lănh đạo đảng cầm quyền Tự do cũng như vị trí thủ tướng sau khi đảng bầu ra được người thay thế, theo đài CNN.
“Tôi dự định từ chức lănh đạo đảng, thủ tướng, sau khi đảng bầu ra được lănh đạo mới” – nhà lănh đạo 53 tuổi nói tại cuộc họp báo.
Ông Trudeau nói thêm rằng quốc hội Canada sẽ không nhóm họp cho đến ngày 24-3 để chờ đảng Tự do bầu lănh đạo mới. Thủ tướng Canada cho biết ông đă yêu cầu chủ tịch đảng Tự do bắt đầu tiến tŕnh lựa chọn lănh đạo mới.
“Đất nước này xứng đáng có một sự lựa chọn thực sự trong cuộc bầu cử tiếp theo, và tôi nhận thấy rơ ràng rằng nếu tôi phải đấu tranh nội bộ th́ tôi không thể là lựa chọn tốt nhất trong cuộc bầu cử đó” – ông Trudeau nói.
Cuộc tổng tuyển cử ở Canada phải được tổ chức vào hoặc trước ngày 20-10.
Dưới đây là những ứng viên tiềm năng sẽ thay thế ông Trudeau đảm nhận vị trí thủ tướng Canada.
Bà Chrystia Freeland
Bà Freeland (56 tuổi) là một cựu nhà báo. Bà là người Canada gốc Ukraine, từng học tại ĐH Harvard (Mỹ) và ĐH Oxford (Anh).
Bà Chrystia Freeland. Ảnh: IPOLITICS NEWS
Bà Freeland tham gia chính quyền ông Trudeau ở nhiều vị trí khác nhau. Trong thời gian giữ chức Ngoại trưởng Canada, bà đă nhận được nhiều lời khen ngợi khi phụ trách đàm phán lại Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tạp chí Maclean cũng từng vinh danh bà trên trang b́a với thành tích này.
Trong một bài xă luận năm 1991 trên tờ Toronto Star, bà Freeland đă viết rằng bà "xấu hổ và tức giận" v́ chính sách "dao động" của Canada đối với Ukraine. Đến nay, dường như bà vẫn giữ quan điểm ủng hộ Ukraine khi bà thúc đẩy các đồng minh áp đặt lệnh trừng phạt đối với Ngân hàng Trung ương Nga sau khi cuộc xung đột Ukraine nổ ra.
Ông Trudeau cũng chỉ định bà lănh đạo cơ quan phản ứng của Canada đối với đại dịch COVID-19 và bổ nhiệm bà làm Phó Thủ tướng. Là một trong những người thân cận nhất của ông Trudeau, bà Freeland được đặt biệt danh là "Bộ trưởng của mọi việc". Tuy nhiên, từ khi nhậm chức Bộ trưởng Tài chính Canada vào năm 2020, bà Freeland hứng nhiều chỉ trích.
Vào tháng 12-2024, ông Trudeau cách chức Bộ trưởng Tài chính của bà Freeland và dự định chuyển bà sang một vai tṛ nhỏ hơn. Tuy nhiên, sau cùng, bà Freeland quyết định từ chức. Trong thư từ chức, bà Freeland cho biết bà và ông Trudeau đă bất đồng quan điểm về chính sách tài khóa và các biện pháp chuẩn bị cho nhiệm kỳ tổng thống Mỹ mới của ông Donald Trump.
Ông Mark Carney
Ông Mark Carney (59 tuổi) sinh ra tại một thị trấn nhỏ ở Lănh thổ Tây Bắc (Canada). Ông từng là nhân viên ngân hàng Goldman Sachs và làm việc tại nhiều nước. Tờ The Washington Post đánh giá ông có ngoại h́nh lịch lăm như một ngôi sao điện ảnh.
Ông Carney từng là Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada và được đánh giá cao v́ sự lănh đạo của ông trong giai đoạn Canada đối mặt cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Sau đó, ông Carney trở thành người nước ngoài đầu tiên giữ chức Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh.
Ông Mark Carney. Ảnh: BLOOMBERG
Ông Carney được đánh giá không có nhiều kinh nghiệm trong chính trị, nhưng ông không ngại bày tỏ quan điểm về các vấn đề chính trị. Ông Carney từng đưa ra cảnh báo về những tác động tiêu cực của việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU).
Ông Carney cũng là đặc phái viên của Liên Hợp Quốc về hành động v́ khí hậu. Ông Carney gia nhập đảng Tự do với tư cách là cố vấn kinh tế đặc biệt vào năm 2024.
Ông François-Philippe Champagne
Ông François-Philippe Champagne (54 tuổi) là Bộ trưởng Bộ Đổi mới, Khoa học và Công nghiệp Canada. Trong vai tṛ này, ông Champagne đă đi khắp thế giới và có quan hệ rộng răi. Ông Champagne đă tích cực t́m cách thu hút đầu tư vào chuỗi cung ứng xe điện của Canada và quảng bá h́nh ảnh một Canada rộng cửa chào đón các nhà đầu tư.
Ông Champagne là một luật sư được đào tạo bài bản. Ông Champagne cũng là đồng lănh đạo của nhóm các quan chức cấp cao Canada đến nhiều nơi tại Mỹ trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024. Nhóm này giữ vai tṛ giải thích cho các bên liên quan hiểu về mối liên hệ chặt chẽ giữa nền kinh tế của Mỹ và Canada.
Ông François-Philippe Champagne. Ảnh: CANADIAN PRESS
Ngoại lệ
Người chiến thắng trong cuộc đua giành vị trí lănh đạo của đảng Tự do sẽ kiêm chức Thủ tướng Canada. Tuy nhiên, nhiệm kỳ của người này có thể không kéo dài v́ cuộc tổng tuyển cử dự kiến sẽ được tổ chức sớm.
Ông Trudeau đă đ́nh chỉ quốc hội Canada cho đến ngày 24-3 và tŕ hoăn nỗ lực của các đảng đối lập nhằm lật đổ chính phủ của ông. Tuy nhiên, các đảng đối lập có thể sẽ tiếp tục những nỗ lực này khi cuộc họp của quốc hội bắt đầu.
Trong cuộc tổng tuyển cử năm nay, đảng Tự do sẽ đối mặt với một đảng đối lập Bảo thủ do ông Pierre Poilievre lănh đạo, đang nhận được sự ủng hộ lớn.
Đảng Bảo thủ Canada đă chọn ông Poilievre làm lănh đạo từ năm 2022 sau 3 lần thua tổng tuyển cử liên tiếp. Ông Polievre (45 tuổi) được đánh giá là người theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu, giàu kiến thức về mạng xă hội và giỏi trong việc vận động sự ủng hộ.
Ông Poilievre chỉ trích đảng Tự do và cho rằng đảng này có trách nhiệm trong việc đẩy chi phí sinh hoạt lên cao. Ông Poilievre cũng sử dụng những khẩu hiệu ngắn gọn và hấp dẫn trong quá tŕnh vận động, bao gồm "Xóa bỏ thuế [carbon], xây dựng nhà ở, sửa đổi ngân sách, ngăn chặn tội phạm".
Ông Pierre Poilievre. Ảnh: CANADIAN PRESS
Vào năm 2013, hăng thông tấn Canadian Press mô tả ông Poilievre giống với nhân vật Pete Campbell trong bộ phim truyền h́nh "Mad Men".
"Nhân vật mà mọi người đều ghét: trẻ, bảo thủ, tham vọng và vô cùng hợm hĩnh" – Canadian Press viết. Tuy nhiên, The Washington Post cho rằng những yếu tố này cũng có thể là mấu chốt quyết định ông Poilievre có giành được sự ủng hộ của cử tri trong năm nay hay không.
VietBF@ sưu tập