Vũ khí giúp Ukraine hạ gục loạt xe bọc thép hạng nặng của Nga

[Romano]

Ukraine đã tăng cường sử dụng UAV, đặc biệt là UAV góc nhìn thứ nhất trong cuộc chiến với Nga. Dù có kích thước nhỏ và giá thành rẻ nhưng chúng lại có khả năng tấn công nhiều xe bọc thép hạng nặng trị giá hàng triệu USD.
Tại khu vực Kursk, Nga đã triển khai một đoàn xe gồm 50 xe tăng và xe bọc thép tiến về phía các vị trí của Ukraine. Nhưng họ nhanh chóng đối mặt với gặp hỏa lực pháo binh và máy bay không người lái của đối phương. Trước đòn phản công dữ dội, đoàn xe của Nga buộc phải rút lui, nhiều phương tiện bị phá hủy.

Sự lợi hại của UAV
Forbes đưa tin, tại một số khu vực trên mặt trận, lực lượng Ukraine hiện có lợi thế về xe tăng. Điều này là nhờ các đơn vị chiến đấu của Kiev được huấn luyện bài bản và trang bị nhiều máy bay không người lái có khả năng rà soát địa hình, hoặc tấn công trực tiếp vào xe bọc thép. Do đó, xe tăng Nga dễ bị nhắm mục tiêu. Nhiều phương tiện thậm chí không thể tiếp cận được tiền tuyến, thay vào đó, buộc phải hoạt động ở phía sau để yểm trợ.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine ước tính, trong gần 3 năm diễn ra xung đột, Nga đã mất hơn 9.760 xe tăng. Còn Oryx, trang phân tích thông tin chiến sự có trụ sở tại Hà Lan ước tính con số này khoảng 3.690. Hiện Nga vẫn chưa công bố thông tin thiệt hại chính thức về số lượng xe tăng của nước này.

Giới phân tích cho rằng, không có quân đội châu Âu nào sở hữu số lượng lớn xe tăng như Nga và rất ít quân đội trên toàn thế giới có thể triển khai nhiều xe tăng như vậy ra chiến trường. Để khắc phục tổn thất, Nga đã phải dùng đến biện pháp tân trang kho dự trữ xe tăng cũ, thậm chí triển khai cả xe tăng T-55 được ra mắt lần đầu tiên vào năm 1958 và đôi khi là cả những mẫu xe cũ hơn. Lượng dự trữ xe tăng khổng lồ ở Siberia đã trở thành một cơ sở cung cấp chính.

Các thợ máy Nga đã sử dụng những chiếc xe tăng cũ hỏng thành những xe tăng mới có khả năng hoạt động được. Kết hợp với nỗ lực sản xuất chuyên sâu, Nga đã xoay xở để cung cấp tới 100 xe tăng mỗi tháng cho tiền tuyến. Tuy nhiên, ngay cả tốc độ này cũng khó mang lại lợi thế quyết định. Lý do là bởi Ukraine ngày càng gia tăng việc sử dụng máy bay không người lái trên chiến trường, trong đó phải kể đến máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV).

UAV FPV là máy bay bốn cánh quạt nhỏ, được trang bị đầu đạn sử dụng cho súng phóng lựu chống tăng RPG, là vũ khí đặc trưng của cuộc xung đột tại Ukraine. Ukraine đã sản xuất hơn một triệu chiếc vào năm ngoái và Nga cũng không kém cạnh. Nhưng khi các thiết bị gây nhiễu điện tử gia tăng, một số người cho rằng sự hào nhoáng đang mất dần và FPV đang trở nên kém hiệu quả hơn.

Vào tháng 6/2024, Tổng tham mưu trưởng quân đội Pháp, Tướng Schill cho rằng 75% số lượng UAV FPV đã bị các thiết bị tác chiến điện tử vô hiệu hóa và con số này đang tăng lên. Ông cho biết thành công của máy bay không người lái chống lại xe tăng chỉ là "một khoảnh khắc nhất thời trong lịch sử" và xe tăng sẽ sớm lấy lại vị thế. Nhưng một cuộc khảo sátcho thấy FPV vẫn cực kỳ hiệu quả trong việc tấn công ngay cả những chiếc xe tăng tối tân nhất như T-90M của Nga.

Ngành công nghiệp UAV phát triển với tốc độ chóng mặt tại Ukraine
Trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt, chỉ có gần 10 công ty ở Ukraine sản xuất máy bay không người lái, chủ yếu cho nhiệm vụ trinh sát. Nhưng cuộc chiến đã thay đổi mọi thứ. Lực lượng Ukraine đang nỗ lực sản xuất hàng loạt UAV để chống lại lực lượng Nga vốn có quân số và vũ khí vượt trội.

Giải pháp đầu tiên mà Ukraine tìm đến là máy bay không người lái Mavic. Đây là thiết bị dễ vận hành, có sẵn trên thị trường, phù hợp để trinh sát, với giá thành từ 1.000 đến 2.000 USD, chỉ bằng một phần nhỏ giá trị của thiết bị quân sự. Binh lính Ukraine nhanh chóng tìm cách cách vũ khí hóa những chiếc máy bay không người lái này bằng cách trang bị cho chúng khả năng thả đạn dược. Việc một UAV đơn giản có thể phá hủy thiết bị quân sự trị giá hàng triệu USD đã định hình lại chiến trường.

Sự ra đời của máy bay không người lái FPV (góc nhìn thứ nhất) khiến chúng trở nên nguy hiểm hơn. Những chiếc máy bay không người lái này khó kiểm soát hơn và hoạt động tinh vi hơn. Để sản xuất rộng rãi UAV FPV, Ukraine đã ban hành luật đơn giản hóa việc nhập khẩu các thành phần cần thiết và thúc đẩy môi trường cạnh tranh, đồng thời, thành lập một cơ sở hạ tầng đào tạo toàn diện, trong đó có trường học và trung tâm đào tạo đội ngũ vận hành

Trong hơn hai năm, máy bay không người lái FPV do những cơ sở nghiệp dư tại Ukraine chế tạo đã phát triển thành một ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ USD, từ các xưởng nhỏ trong gara đến các nhà sản xuất quy mô lớn có khả năng sản xuất hàng chục nghìn chiếc mỗi tháng.

Vào năm 2024, Ukraine đã sản xuất 1,4 triệu máy bay không người lái các loại gồm UAV FPV, UAV trinh sát, tấn công và các loại khác. Năng lực sản xuất của quốc gia này ước tính có thể đạt 4 triệu chiếc mỗi năm, tùy thuộc vào nguồn tài trợ.

Để hợp lý hóa hoạt động, Ukraine đã trở thành quốc gia đầu tiên thành lập Lực lượng Không người lái - một nhánh mới của quân đội bao gồm các đơn vị vận hành máy bay không người lái trên không, trên biển.

Việc sử dụng rộng rãi máy bay không người lái đã giúp Ukraine làm giảm lợi thế của Nga về xe bọc thép, đặc biệt là xe tăng. Với một máy bay không người lái trị giá từ 500 đến 700 USD, một người lính Ukraine có thể phá hủy một chiếc xe tăng trị giá 2,5 triệu USD và giữ vững vị trí của mình. Mặc dù máy bay không người lái có thể không phải là "bước ngoặt" trong chiến tranh, nhưng chúng đã chứng minh được là một công cụ răn đe hiệu quả.

Ngành công nghiệp máy bay không người lái của Ukraine tiếp tục mở rộng, nhắm vào nhiều mục tiêu cùng lúc. Chẳng hạn, các kỹ sư Ukraine đã phát triển máy bay không người lái có khả năng bắn hạ UAV trinh sát, nhằm tước đi "tai mắt" của lực lượng Nga trên chiến trường và làm giảm khả năng thu thập thông tin tình báo của đối phương.

Một bước tiến đột phá khác của Ukraine là chế tạo máy bay không người lái FPV được trang bị hệ thống dẫn đường quang học. Những UAV này hầu như “miễn nhiễm” trước các biện pháp tác chiến điện tử của Nga và có thể tấn công mục tiêu cách xa vài km.

Kiev cũng đang nỗ lực nâng cao hiệu quả của các đơn vị hỗ trợ hỏa lực sử dụng máy bay không người lái, gia tăng hiệu quả của các đơn vị tấn công đồng thời giảm thiểu việc sử dụng nhân lực trên chiến trường.